فشار حداكثري ايران
دولتهاي اروپايي در صورتي كه واقعا بخواهند، ميتوانند شركتهاي خود را وادار به كار با ايران كنند. در اين مورد واقعا ابهام وجود دارد. دست بالاي امريكا در مجاري مالي بينالمللي، ادغام عملي شركتها و بانكهاي بزرگ اروپايي و امريكايي در يكديگر، نياز شركتها و بانكهاي اروپايي به بازار امريكا و بسته بودن دست دولتها در سرمايهداريهاي ليبرال دموكرات براي دخالت در امور شركتها از دلايل اين ابهام است. اگر از كسي چيزي را بخواهيم كه اساسا از توان او خارج باشد از ابتدا روشن است كه آن چيز حاصل نخواهد شد.
بهعلاوه، روشن نيست كه اين روند زمينههاي لازم براي واداشتن ترامپ به تجديدنظر در سياست برجامياش را فراهم كند. ترامپ اكنون در چنبره سياست داخلي قطبي شده و پرستيز در امريكا كه خود مسبب اصلي آن است، گرفتار است و به هر امكاني براي برونرفت از بنبست برجام صرفا از منظر سياست داخلي مينگرد. ظاهرا هدف او طي ماههاي اخير اين بوده كه شرايطي مشابه وضعيت روابط با كرهشمالي را در مورد ايران نيز ايجاد كند، يعني از طريق مذاكره و كاهش رسمي يا عملي تحريمها، موضوع ايران را از صدر خبرها خارج كند؛ به اين اميد كه از اين طريق بتواند از اتهام شكست در قضيه ايران بگريزد. اكنون با منتفي شدن اين مسير، ترامپ به نحوي خود را در نوعي بنبست در مورد ايران ميبيند. در غياب توفيقي در ديگر ابعاد سياست خارجي ترامپ، تصور او اين است كه بدون اين حداقل در معرض ريشخند رقباي سياسي داخلي قرار خواهد گرفت. لذا اكنون تنها اميد او جلب همكاري اروپا و خروج از انزواي ديپلماتيك در اين حوزه است، خاصه آنكه دولت او به جد در پي جلوگيري از لغو تحريمهاي تسليحاتي ايران براساس قطعنامه 2231 در اكتبر 2020 است. اكنون واشنگتن اميدوار است كه با گام چهارم ايران، مسكوت ماندن طرح ماكرون و برخي روندهاي جديد در منطقه بتواند فاصله خود با اروپا در مورد ايران را كم كند. لذا، هدف اصلي ايران در اين مقطع بايد جلوگيري از اين نزديكي باشد.
انصافا و منطقا و به لحاظ حقوقي سياست كاهش تعهدات برجامي ايران بايد جواب دهد. اما در سياست بينالملل انصاف و منطق و حقوق
به راحتي در سايه منافع سياست داخلي دولتها و منافع ملي كشورها قرار ميگيرند. اكنون در شرايطي كه بر سر دو راهي فروپاشي كامل يا احياي برجام قرار گرفتهايم، اميد است كه حداقل حمايت سياسي اروپا و نيز چين و روسيه از برجام ادامه يابد و از اين طريق سياست امريكا مبني بر ايجاد اجماع بينالمللي عليه ايران كه شكستن آن يكي از اهداف اصلي برجام بود، شكست بخورد.