ترديد دراثربخشي ناتو
مسكو از مدتها پيش همين واقعيت را البته به زباني ديپلماتيكتر بر سر زبان آورده است. ناتو و اتحاديه اروپا با «بحران هويت، بحران وجودي، نداشتن چشماندازي براي آينده و بحران نداشتن راهبرد» مواجه هستند. پيشنهاد وزير دفاع آلمان مبني بر تشكيل نيروي حافظ صلح براي شمال سوريه بدون پرداختن به جزييات آن اگرچه از سوي كارشناسان، سازمانهاي غيردولتي و حتي رييس سابق كنفرانس امنيتي مونيخ به عنوان يك ايده خوب مورد تحسين قرار گرفته است، اما هيچ اقدام عملي در اين زمينه صورت نگرفت و فقط دبير كل ناتو گفته است كه ما درباره اين پيشنهاد صحبت خواهيم كرد. فرانسويها نيز عصباني هستند كه چرا آلمان بدون رايزني با پاريس اقدام به چنين كاري كرده است. امريكا هم بر اين عقيده است كه آلمان، فرانسه و انگليس بايد در شمال سوريه براي حفاظت از مردم غيرنظامي فعال شوند، اما امريكا خود اصلا حاضر به فعال شدن در اين زمينه نيست. براي پيشنهاد آلمان ترديدهاي زيادي وجود دارد ولي اگر شركاي آلمان در پيمان ناتو بخواهند اين پيشنهاد وزير دفاع آلمان را عملي كنند و اين پرسش كه آيا آلمان ميتواند نظر سازمان ملل را جلب كند و آيا روسيه مانند گذشته در شوراي امنيت سازمان ملل آن را وتو خواهد كرد، پاسخ قانعكنندهاي ارايه نشده است. ترديدي نيست كه نيروهاي حافظ صلح از كشورهاي ناتو مورد پذيرش روسيه نخواهند بود. اين نيروي حافظ صلح از سوي سازمان ملل ميتواند از نيروهاي ناتو هم تشكيل شود، ولي بدون موافقت روسيه هرگز نميتواند وارد خاك سوريه شود. بهنظر ميرسد روسيه، تركيه، سوريه و ايران بر اين عقيدهاند كه نيازي به نيروي حافظ صلح براي شمال سوريه نيست. «كارنبائر» وزير دفاع آلمان نيز در يك كنفرانس امنيتي فراكسيون احزاب دموكرات/سوسيال مسيحي در پارلمان آلمان، بر شراكت نزديك با امريكا نيز تاكيد و مدعي شده است: «توسعه همكاري نظامي در اروپا بايد به تقويت شاخه اروپايي پيمان فراآتلانتيكي كمك كند. ناتو بنيان و اساس ساختار امنيتي ما بوده و خواهد بود. بدون مشاركت قوي امريكا، اين پيمان آن چيزي نبود كه امروز هست، اما اروپا بايد حاضر باشد و بتواند، قويتر عمل كند و از شدت باري كه بر دوش امريكاست، بكاهد.» بيشك يكي از نگرانيهاي كنوني ناتو كه حتي در دوران جنگ سرد هم تصورش نميرفت، تمايل تركيه به عنوان عضو ناتو به روسيه است. آنكارا اجازه داده تا روسيه اين كشور را مجهر به سلاحهاي مورد نياز خود كند. تركيه حتي سپر دفاع موشكي نوع اس-400 را از روسيه با وجود مخالفت جدي شركاي غربي آن در ناتو خريداري كرده است. واشنگتن در ماه ژوئن سال گذشته و پس از ورود اولين بخش از موشكهاي روسي، فروش هواپيماهاي اف-35 به آنكارا را كه از همپيمانان قديمي امريكا و غرب بود، لغو و همكاري با تركيه در زمينه قطعات و آموزش را متوقف كرد. اين موضوع كه روسيه به يك كشور عضو ناتو سلاح ميفروشد، موضوع جديدي براي پيمان ناتو است و موجب مخالفتهاي بيشتري براي حضور تركيه در پيمان ناتو شده است، اما اينكه چگونه ميتوان تركيه را از ناتو خارج كرد، حتي در اساسنامه ناتو نيز پيشبيني نشده است.