معاون هماهنگ‌كننده ستاد كل نيروهاي مسلح
به برخي ابهام‌ها درباره هواپيماي اوكرايني پاسخ داد
3 پاسخ به 3 ابهام
«خطاي انساني» كليدواژه‌اي است كه پس از اعلام ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي درباره انهدام هواپيماي مسافربري اوكرايني توسط پدافند هوايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي دست به دست در شبكه‌هاي اجتماعي چرخيد و همزمان انتقادهايي را نيز برانگيخت و ابهام‌هاي تازه‌اي نيز ايجاد كرد. چرايي تشخيص بويينگ به جاي كروز، چرايي عدم اعلام منطقه پرواز ممنوع و همچنين چگونگي سيستم هك پدافند هوايي ايران از جمله اين ابهام‌هايي است كه معاون هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي كوشيده به برخي از آن پاسخ دهد.
چرا بويينگ، كروز تشخيص داده شد؟
اميرعلي حاجي‌زاده اولين مقام عاليرتبه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي بود كه مقابل دوربين‌ها ايستاد و در يك نشست خبري دليل وقوع اين فاجعه را اعلام هشدار شليك موشك كروز به سوي كشور عنوان كرد. هشداري كه ظاهرا درپي آن اپراتور پدافند هوايي سپاه بويينگ مسافربري را كروز تشخيص داده و متعاقبا به سويش شليك مي‌كند. اينكه چطور ممكن است هواپيمايي مسافربري به عظمت بويينگ با موشك كروز اشتباه گرفته شود؛ پرسشي است كه از آن زمان تاكنون بارها مطرح شده و حالا علي عبداللهي، معاون هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح در يك گفت‌وگوي ويژه خبري شامگاه سه‌شنبه به آن پاسخ گفت: «زماني كه سامانه ضد موشكي در شرايط شليك قرار گرفته بود، فاصله تقريبي با هواپيماي بويينگ با سطح پروازي موشك كروز (حدود ۶۰۰ متر ارتفاع) برابري مي‌كرد. البته هواپيماي بويينگ ۷۳۷ اوكراين هم در فاصله صفر راداري سامانه قرار داشته و اين مساله تشخيص را دشوارتر مي‌كرد. ما هم قبول داريم كه هواپيماي بويينگ بايد براي اپراتور قابل تشخيص باشد، اما اپراتور تحت شرايط روحي نامناسب و ارتباط راداري همراه با پارازيت قرار داشت. در اين شرايط بود كه خطاي انساني و فردي رخ داد و موشك شليك شد.»
چرا پرواز ممنوع اعلام نشد؟
اگر توضيحات حاجي‌زاده مبني بر دريافت هشدار شليك موشك كروز به سمت ايران را بپذيريم، پرسش اينجاست كه چرا در چنين شرايطي پرواز هواپيماهاي غيرنظامي با وجود اختيارات كافي در ستادكل نيروهاي مسلح لغو نشده است. پرسشي كه نمايندگان مجلس نيز بر آن تاكيد دارند ولي در نقطه مقابل معاون هماهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح از قرار معلوم الزام اعلام پرواز ممنوع را قبول نداشته و مي‌گويد: «شرايط آماده‌باش ۱۰۰ درصد با آماده‌باش درگيري متفاوت است. الزاما نبايد انتظار داشت در شرايط آماده‌باش درگيري و جنگي، شرايط پرواز ممنوع حاكم باشد، در زمان جنگ تحميلي هم با وجودي كه در شرايط جنگي بوديم، بسياري از پروازها برقرار بود. براي اعلام وضعيت قرمز ابتدا بايد حمله مشاهده شود و سپس فرمان مقتضي صادر شود.»
پدافند هك شده بود؟
احتمال هك پدافند هوايي ايران از ديگر ابهام‌ها در اين ماجراي تلخ است. آيت‌الله احمد جنتي، دبير شوراي نگهبان روز گذشته با اشاره به همين ابهام گفته است: «در اين مساله فرضيه خرابكاري دشمن نيز مطرح است و بايد منتظر ماند تا نتايج بررسي‌هاي مسوولان مشخص شود.» اين اظهارات از سوي دبير شوراي نگهبان و رييس مجلس خبرگان رهبري در حالي مطرح شده كه معاون هماهنگ‌كننده ستاد كل نيروهاي مسلح به عنوان مقام مسوول در اين حوزه چندان با آن همراه نيست؛ چنانكه در صحبت‌هاي اخير خود گفته است: «در حادثه اخير با توجه به سيستم راداري ما و هواپيما، بيان قطعي دخالت امريكا كمي سخت است، به اين منظور تيم بررسي سايبري و الكترونيكي هم تشكيل شده و به محض يافتن ردپايي از امريكا در اين فاجعه، اطلاع‌رساني و اعلام لازم صورت مي‌گيرد.»