نام بلند نجفي

به گمان من اگر بنا باشد يك اثر ماندگار در بين ترجمه‌هاي يك مترجم پيدا كنيم، مي‌توانيم از آن مترجم به عنوان يك مترجم خوب نام ببريم، اما كارهاي ماندگار ابوالحسن نجفي از مرز 5 يا 6 اثر عبور مي‌كند. ابوالحسن نجفي از آن جمله مترجماني است كه هم مسلط به زبان مبدا بود و هم زبان مقصد. آقاي نجفي فقط يك مترجم نبود، بلكه يك آگاه به زبان و زبانشناسي بود كه مي‌توان صفت استاد را براي هميشه پيشوند نامش كرد. يكي از ويژگي‌هاي منحصر‌به‌فرد نجفي اين بود كه هرگز مقهور فضاهاي عجيب و غريب نمي‌شد و به قول معروف سرش را پايين انداخته بود و كارش را مي‌كرد. نجفي يكي از فعالان فرهنگي بود كه خوب آموخته بود و در دوراني از زندگي به خودش سخت گرفته بود. به بياني ساده‌تر مي‌توان از ابوالحسن نجفي به عنوان يك استاد ياد كرد، زيرا صلاحيت او در گزينش و ترجمه كارهايي كه انجام داده، نشان‌دهنده اين امر مهم است كه در درجه نخست به خودش و در درجه دوم به شعور مخاطب احترام مي‌گذاشته. در كار بسياري از مترجمان شاهد نوعي پراكندگي زباني چه در زبان مقصد و چه در زبان مبدا هستيم، نكته‌اي كه به هيچ عنوان شامل كارهاي استاد نجفي نمي‌شود. ابوالحسن نجفي انساني ورزيده و فرهيخته بود كه لحظه‌اي از آموختن و آموزاندن غافل نمي‌شد. كارهايي كه نجفي در كسوت يك مولف در ادبيات فارسي انجام داده را مي‌توان هنوز هم در رديف بهترين‌ها قرار داد. به عنوان مثال كتاب «غلط ننويسيم» پس از گذشت سال‌ها از نوشته شدنش، هنوز هم به عنوان يك منبع اصيل در شناخت ريشه‌هاي صحيح نوشتن در ادبيات فارسي مورد اعتماد همگان است. نكته‌اي ديگر اين است كه تعداد آثار ترجمه نجفي شايد از ديگر مترجمان بيشتر نباشد، اما آنچه نام او را براي هميشه سر زبان‌ها انداخته اين است كه مترجمي چون نجفي همواره مترجمي كيفيت‌گرا بوده نه كميت‌گرا.

به گمان من خواننده آثاري كه نجفي ترجمه كرده بيش از آنكه به نام نويسندگان بزرگ توجه داشته باشد به نام بلند خود مترجم نظر دارد و اين سعادتي است كه نصيب هر مترجمي نمي‌شود.