نبرد بيانيه‌ها در ميدان يوزپلنگ‌ها
گروه اجتماعي| «يوزپلنگ»هاي ايراني در نخستين روزهاي سال 1399 علاوه بر آنكه در صدر اخبار قرار گرفتند محل انتشار دو بيانيه هم شدند؛ يكي بيانيه سازمان حفاظت محيط‌زيست كه طبيعتا در آن تصميم اتخاذ شده در مورد انتقال يوزپلنگ‌هاي
در اسارت را توجيه و آن را مستدل ارزيابي كرد و ديگري بيانيه جمعي از خبرنگاران كه نقدهايي بر اين اقدام داشتند، اما پيش از اين دو بيانيه بايد به آنچه از قبل جريان گرفته بود هم اشاره كرد. از مدتي قبل به‌ويژه بعد از تغيير در معاونت محيط‌زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط‌زيست بحث بر سر چگونگي فعاليت پروژه مشترك يوزپلنگ هم مطرح شد. ازسوي ديگر يكي از موضوعات چالش‌برانگيز يعني تكثير در اسارت در مورد اين گونه به‌شدت در معرض خطر پيشنهاد شد و مخالفان و موافقان اين پيشنهاد در مورد آن بحث كردند. حتي عيسي كلانتري در مصاحبه خود با ويژه‌نامه نوروزي «اعتماد» كه تحت عنوان «نه دامپزشكم نه متخصص يوزپلنگ» رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست تاكيد كرده بود كه موضوع تصميم‌گيري در مورد انتقال و تكثير
در اسارت را به كارشناسان واگذار كرده است. اما آنچه در هفته سوم فروردين هنگام بيهوش كردن يوزهاي در اسارت يعني «دلبر»، «كوشكي» و «ايران» رخ داد نگراني‌هايي را ميان ناظران بيروني برجسته كرد. پس از آن سازمان حفاظت محيط‌زيست بيانيه صادر كرد و در آن از اقدام خود دفاع كرد، اما خبرنگاراني كه مدت‌هاست پيگير وضعيت اين گونه در معرض خطر بودند، نكات متعددي را در اين باره از نظر گذراندند و در قالب بيانيه‌اي آن را به رياست سازمان حفاظت محيط‌زيست تحويل دادند.
در اين بيانيه آمده است: پيرو انتشار بيانيه سازمان حفاظت محيط‌زيست در‌خصوص فرآيند انتقال يوزپلنگ‌هاي پارك طبيعت پرديسان به پارك ملي توران، خبرنگاران محيط‌زيست بر خود واجب مي‌دانند تا در روزهايي كه اخبار كرونا بر ساير اخبار كشور سايه انداخته، موارد زير را به عرض جامعه و علاقه‌مندان محيط‌زيست كشور برسانند:
۱- در بهمن ماه سال ۱۳۹۸ مديركل محترم دفتر حيات‌وحش سازمان حفاظت محيط‌زيست به رسانه‌ها اعلام كردند كه پس از بررسي همه عوامل و با روشن شدن تصميم نهايي در مورد يوز، حتما مراتب به اطلاع رسانه‌ها و عموم جامعه خواهد رسيد. بارها نيز در گفت‌وگوهاي مختلف عنوان شده بود كه تصميم نهايي، پيش از اجرا اطلاع‌رساني خواهد شد. حال آنكه اقدام بدون اعلام قبلي اين دفتر در اسفند ماه ۱۳۹۸ و فروردين ماه ۱۳۹۹ براي انتقال يوزپلنگ‌ها از پارك پرديسان، نشان از بي‌توجهي و بي‌احترامي
نه فقط به جامعه خبرنگاري محيط‌زيست ايران بلكه به كليه دغدغه‌مندان اين عرصه است.
۲- در تاريخ ۱۷ فروردين سال ۱۳۹9 دفتر حيات‌وحش سازمان حفاظت محيط‌زيست اقدام به بيهوش‌سازي، معاينه و انتقال يوزهاي پرديسان به استان سمنان كرد. مستندات و شواهدي مبني بر به‌كارگيري يك اكيپ بدون تجربه در زمينه زنده‌گيري يوزپلنگ موجود است، حال آنكه اكيپ‌هاي مجرب ديگري در اين زمينه در كشور حضور دارند كه از هيچ يك از اين متخصصان دعوت به همكاري نشده است. خبرنگاران حوزه محيط‌زيست در خلال يك نامه جمعي رسمي به روابط عمومي، معاونت محيط طبيعي و رياست سازمان حفاظت محيط‌زيست نگراني و اعتراض جدي خود را نسبت به اين اقدام اعلام كردند.
3- در تاريخ ۱۹ فروردين ماه، خبرنگاران محيط‌زيست طي نامه جمعي ديگري به روابط عمومي، معاونت محيط طبيعي و رياست سازمان حفاظت محيط‌زيست نمايندگان خود را معرفي كرده و درخواست كردند كه باتوجه به ظرفيت محدود و حساسيت‌هاي فني دامپزشكي، در زمان جابه‌جايي ديگر يوزپلنگ‌ها امكان حضور اين نمايندگان در محل زنده‌گيري فراهم شود. متاسفانه اين حداقل خواسته جامعه خبرنگاري محيط‌زيست نيز به در بسته خورد.
۴- فراموش نكنيم يوزپلنگ آسيايي، زيرگونه‌اي شديدا در معرض خطر انقراض است كه نه تنها به عنوان نماد حيات‌وحش كشور شناخته مي‌شود، بلكه از چند سال قبل نام آن به عنوان يك نماد ملي در جامعه مطرح شده است، طبيعي است كه هرگونه تصميم‌گيري درباره چنين جانداري حساس است و بايد به اطلاع عموم جامعه برسد. حال آنكه با وجود برخي گفته‌هاي مسوولان، هنوز مشخص نيست كه قرار است چه اقدام جديدي براي اين يوزپلنگ‌ها در مركز نگهداري پارك ملي توران انجام شود كه در تهران انجام نشده است. با اين حال نه تنها كلياتي از اين طرح و برنامه منتشر نشده، بلكه در پرس و جو از متخصصان نيز مشخص شده كه قريب به اتفاق ايشان در جريان چنين طرحي با محوريت انتقال يوزپلنگ‌ها به پارك ملي توران نيستند. بديهي است باتوجه به مشاركت‌هاي مالي و اجرايي بخش قابل‌توجهي از جامعه براي حفظ زيستگاه‌هاي با اهميت يوزپلنگ (نظير خروج دام اهلي از پارك ملي توران، آموزش و ترويج فرهنگ حفاظت حيات‌وحش و...) اطلاع از تصميمات اتخاذ شده درباره يوزپلنگ، كمترين حق جامعه است. مجموع عوامل فوق‌الذكر باعث نگراني عميق جامعه خبرنگاري محيط‌زيست است كه با وجود شرايط ويژه اين روزهاي كشور در تلاش براي اطلاع‌رساني دقيق به جامعه هستند. بديهي است با استناد به «قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات» اين وظيفه قانوني سازمان حفاظت محيط‌زيست است كه اطلاعات و جزييات مربوط به اين برنامه و اقدامات مرتبط با يوزپلنگ‌ها را دراختيار عموم مردم قرار دهد. اما سازمان حفاظت محيط‌زيست پس از آنكه بر سر چگونگي بيهوش كردن يوز‌ها نقدهايي مطرح و در رسانه‌هاي مختلف منتشر شد با تاكيد بر اينكه اطلاعات منتشر شده كذب است از همگان خواست كه به سايت اين سازمان به آدرس www.doe.ir مراجعه كرده و همه اخبار مربوط به يوز كه موثق تلقي مي‌شود را از آنجا مطالعه كنند. باتوجه به اين بيانيه سازمان ياد شده كه به امضاي اميرعبدالرضا سپنجي، مديركل روابط عمومي اين سازمان رسيده است. باتوجه به خواست اين سازمان مبني بر اينكه به وب‌سايت آنها مراجعه شود از چاپ آن روي كاغذ خودداري كرده و به شما خواننده عزيز توصيه مي‌كنيم به آدرس فوق مراجعه كنيد.