زور، يك‌جانبه‌گرايي و ...

ايالات متحده از زمان روي كار آمدن دولت دونالد ترامپ در سال 2017 كارشكني‌هايي را عليه توافق هسته‌اي آغاز و سرانجام در ماه مه 2018 به صورت يك‌جانبه اعلام كرد به مشاركت خود در توافق هسته‌اي با ايران پايان مي‌دهد. در پي اين اقدام دولت ترامپ، وزارت خزانه‌داري اين كشور از بازگشت تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي خبر داد و از آن زمان كاخ سفيد كوشيد تا به هر طريق ممكن تمامي مجراهاي تنفسي اقتصاد ايران را به‌طور كامل مسدود كند. امريكايي‌ها مدعي هستند اين تحريم‌ها شامل غذا و دارو نمي‌شود و دولت ايران مي‌تواند مايحتاج خود در اين زمينه را از بازارهاي جهاني تامين كند. حتي كانال مالي سوييس نيز براي تسهيل اين مساله ايجاد شد با اين وجود واقعيت‌هاي ميداني نشان مي‌دهد تحريم‌هاي امريكا ورود دارو و غذا به كشور را با مشكلاتي بسيار جدي مواجه كرده و تحريم‌ها مستقيما مردم ايران را هدف قرار گرفته است. دولت امريكا مدعي است تحريم‌هاي اعمالي همان تحريم‌هاي شوراي امنيت در قطعنامه‌هاي پيش از 2231 هستند كه در پي فعال‌سازي مكانيسم ماشه از سوي اين كشور مجددا اعمال شده‌اند اما موضع‌گيري صريح اعضاي شوراي امنيت و دبيركل سازمان ملل متحد خلاف اين موضوع را اثبات مي‌كند و نشان مي‌دهد اقدام ايالات متحده در اعمال تحريم عليه ايران نقض حقوق بين‌الملل است. ايالات متحده بر خلاف نظر جامعه جهاني و نهاد‌هاي بين‌المللي نظير شوراي امنيت سازمان ملل صرفا به واسطه زورمندي اقدام به اعمال تحريم عليه ايران كرده و جامعه جهاني نيز هر چند به صورت سياسي توانسته در مقابله اين اقدام بايستد اما در عمل تفاوتي ايجاد نشده و ايالات متحده به واسطه همين زور خواسته‌هاي خود را تحميل مي‌كند. اين تحريم‌ها در حالي عليه مردم ايران اعمال مي‌شود كه دنيا در حال مواجهه با يك پاندمي مرگبار است و همين مساله اغلب كشورها را با مشكل مواجه كرده اما سختي ايرانيان دوچندان است، چراكه در شرايطي كه كرونا هر روز قربانيان بيشتري مي‌گيرد، مردم ايران به دارو و غذا دسترسي ندارند. ايالات متحده اقتصاد خود را به عنوان ضمانت اجرايي تحريم پاي كار آورده و به همه كشورها هشدار داده در صورت همكاري اقتصادي با ايران با جريمه‌هايي سنگين روبه‌رو مي‌شوند. 

امريكا همچنين تمامي بانك‌هاي ايراني را مشمول تحريم‌ها قرار داده تا ايران عملا از انتقال پول حتي براي خريدهاي بشردوستانه نظير دارو و غذا محروم شود. همچنين شاهد هستيم كه بسياري از شركت‌هاي دارويي از هراس ايالات متحده و تحريم‌هاي اين كشور حاضر نيستند در خصوص فروش دارو و مايحتاج بشردوستانه به ايران اقدام كنند. بايد تصريح كرد بي‌ترديد آخرين منفذ ارتباط بانكي ما با دنيا پس از تحريم‌هاي اخير بسته شد. اين تحريم‌ها نه تنها در مبادلات ما تاثير مي‌گذارد، بلكه در آينده با مشكلات دارويي و غذايي بيش از پيش نيز روبه‌رو خواهيم شد. در اين ميان بايد تاكيد داشت آنهايي كه مي‌گويند تحريم‌هاي اخير امريكا عليه 18 بانك ايراني بي‌تاثير است، اشتباه مي‌كنند. شايد برخي مسوولان مجبور باشند آثار ناشي از اين تحريم‌ها را انكار كنند تا تاثير رواني بر بازار بگذارند، اما واقعيت اين است كه اين تحريم‌هاي غيرانساني عملا كمربند تحريم عليه ملت ايران را بسيار محكم‌تر از قبل مي‌كند و جان مردم را به خطر مي‌اندازد. در اين وضعيت مسائلي نظير عدم پذيرش FATF از سوي ايران نيز بر عمق مشكلات مي‌افزايد و باعث مي‌شود مردم بيش از پيش آسيب ببينند. نگاهي به سرمقاله روز چهارشنبه نيويورك‌تايمز نيز بيانگر آن است كه دنيا از شرايط ايرانيان و نقض حقوق بشر كه از سوي ايالات متحده اعمال مي‌شود، آگاه است اما تاكنون نتوانسته اقدام خاصي در اين خصوص انجام دهد. ايالات متحده نيز همچنان با توسل به زور به اقدامات خود اصرار مي‌ورزد. ما مي‌بينيم اليوت آبرامز به كشورهاي اروپايي مستقيما هشدار مي‌دهد كه اگر در شوراي امنيت بر خلاف نص صريح قطعنامه 2231 عمل نكنند، با اعمال تعرفه وارداتي جريمه خواهند شد و به روسيه و چين نيز مي‌گويد ايستادن در كنار ايران هزينه اقتصادي سنگيني دارد. امروزه در روابط بين‌الملل زور حرف اول را مي‌زند و امريكا هم با همين حربه به پيشبرد اهداف خود مي‌پردازد. وضعيت كنوني هرچند غيرقانوني و غيرانساني حاصل منطق حاكم بر روابط بين‌الملل است.