نخستوزير پيشين ژاپن
در مورد پرونده سوءاستفاده مالي بازجويي شد
ضيافتهاي دردسر ساز آبه
شهاب شهسواري
آبه شينزو، نخستوزير پيشين ژاپن از سوي دادستانها براي پاسخگويي داوطلبانه به تعدادي سوال در مورد رسوايي سوءاستفاده از منابع دولتي براي منافع شخصي مورد پرسش قرار گرفت. پرونده سوءاستفاده مالي آبه شينزو، نخستوزير ژاپن، يكي از جنجاليترين پروندههاي سياسي نخستوزير قدرتمند پيشين اين كشور است كه ميتواند در جايگاه جانشين او سوگا يوشيهيده كه از لحاظ سياسي ادامهدهنده راه آبه شناخته ميشود، تاثير بسزايي داشتهباشد. آبه متهم است كه در يك سوءاستفاده مالي با پنهانكاري صورت حسابهاي مالي ضيافتهاي مجلل سالانه كه در آن از هواداران سياسياش دعوت شده، نقش داشته است.
آقاي آبه تابستان سال جاري به دليل آنچه «مشكلات سلامتي» عنوان كرد از مقام خود استعفا دادهبود. آبه متهم است كه اجازه داده تا يكي از دستياران ارشدش از بودجه دولت براي پرداخت هزينههاي دعوت از هواداران سياسياش به يك مراسم سنتي دولتي، استفاده كند. به گزارش خبرگزاري كيودو، نخستوزير پيشين در اين جلسه هرگونه آگاهي از پرداخت هزينههاي مذكور را منكر شده و تاكيد كرده است كه بعدا از چنين مسالهاي باخبر شده است. آبه در دوران نخستوزيرياش نيز براي پاسخگويي در مقابل اين اتهام به پارلمان احضار شده و هرگونه سوءاستفاده و آگاهي در مورد چنين هزينههايي را انكار كردهبود. به گزارش آساهي در تازهترين بازجويي، آقاي آبه تاكيد كرده است كه هرگز دستوري به زيردستانش براي عدم ثبت مبالغ مذكور نداده و هرگز از او در مورد عدم ثبت اين هزينهها سوالي نشده است. او همچنين در مورد اظهارات خودش در جلسه سال گذشته پارلمان هم گفته كه در زمان جلسه استماع از اين موضوع با خبر نبوده است، چرا كه دستيارش در مورد فهرست هزينهها، توضيحات كذب به او دادهبود.
بر اساس گزارش روزنامه آساهي شيمبون، تعدادي از مدعوين مراسم سالانه جشن شكوفه گيلاس كه به ميزباني نخستوزير برگزار ميشوند، رايدهندگان حوزه انتخاباتي ياماگوچي در غرب ژاپن بودند كه حوزه انتخاباتي كرسي آقاي آبه در پارلمان محسوب ميشود. هر يك از اين مدعوين مبلغ ۵۰۰۰ ين معادل ۴۸ دلار براي اين سفر كه شامل يك وعده شام در يك هتل مجلل و حضور در ضيافت نخستوزير به مناسب جشن شكوفه گيلاس است پرداخت كردهاند، با اين حال، اين پرداختها بسيار كمتر از هزينه شام در دو هتل مجللي بوده كه ضيافت در آن برگزار شده است. به نوشته رسانههاي ژاپني بين سالهاي ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ دست كم ۹ ميليون ين از مابهالتفاوت هزينههاي سفر رايدهندگان هوادار آبه شينزو، توسط دفتر او تامين شده است كه از بودجه دولتي استفاده ميكرد. بر اساس جزييات اعلام شده در اين پرونده، ممكن است مبلغي معادل ۴۰ ميليون ين معادل ۴۰۰ هزار دلار، در اين پرونده مورد سوءاستفاده قرار گرفتهباشد. اين مبلغ در صورتهاي مالي درآمد و هزينه دفتر دستيار نخستوزير پيشين حذف شده است و مورد اشاره قرار نگرفته كه ميتواند نقض قوانين مرتبط با انتخابات و سوءاستفاده از قدرت سياسي باشد.
خريد راي با تماشاي شكوفههاي گيلاس
رسوايي ضيافتهاي جشن شكوفه گيلاس، يكي از اتهامهاي فساد مالي به شينزو آبه نخستوزير پيشين ژاپن است كه شهريور ماه سال جاري، يك سال مانده به انتخابات از مقام خود كنارهگيري كرد. به نوشته رسانههاي ژاپني، يك دستيار ارشد شينزو آبه با استفاده از بودجه دولتي هواداران آبه را براي شركت در ضيافتهاي جشن شكوفه گيلاس به صورت سالانه برگزار كرده و هزينه اتاقهاي هتل اين افراد از بودجه دولتي، بدون ثبت در دفاتر پرداخت شده است و هزينه دريافتي از شركتكنندگان كمتر از قيمت اتاقهاي رزرو شده براي آنان بود. دادستانهاي ژاپني در حال بررسي اين پرونده هستند تا مشخص شود كه آيا اقدامهاي مرتبط با برگزاري اين ضيافتهاي مجلل مواد قانون «كنترل داراييهاي سياسي» را نقض كرده است يا نه.
ضيافت شكوفه گيلاس، يك مراسم رسمي ژاپني است كه از نيمه دوم قرن بيستم در فصل بهار به صورت سالانه با ميزباني نخستوزير اين كشور برگزار ميشود. بر اساس سنتي كه از سال ۱۹۵۲ ايجاد شد، مدعوين اين مراسم معمولا قهرمانان ورزشي، ستارههاي هنري و شهروندان برجسته در حرفهها و علوم مختلف بودند. اما منتقدان در دوران آبه معتقد بودند كه نخستوزير ژاپن از اين مراسم به عنوان ابزاري براي تشويق هواداران سياسي خودش استفاده و هزينههاي اين مراسم را صرف تقويت پايگاه آراي خودش كرده است.
اكثريت ژاپنيها خواستار توضيح آبه هستند
يك نظرسنجي جديد نشان ميدهد كه ۷۰ درصد از رايدهندگان ژاپني معتقدند آبه شينزو، نخستوزير پيشين اين كشور بايد در يك جلسه استماع عمومي در برابر پارلمان اين كشور، در مورد ضيافتهاي مجللي كه براي هوادارانش برگزار كرده است، توضيح دهد. قانونگذاران اپوزيسيون، خواستار حضور آبه شينزو در يك جلسه غيررسمي كميته بودجه پارلمان ژاپن در كاخ دايت شدهاند تا در مورد اين هزينهها به صورت عمومي توضيح دادهشود. آبه در دوران نخستوزيرياش اساسا وجود چنين ضيافتهايي را در جلسه رسمي پارلمان انكار كردهبود. حزب حاكم ليبرالدموكرات خواستار برگزاري يك جلسه غيرعلني با حضور آبه شده است. با اين حال بسياري از پاسخدهندگان به نظرسنجي روزنامه آساهي شيمبون، معتقدند كه جلسه استماع بايد به صورت علني برگزار شود.
تاييد يك خبر تكذيب شده
هفته گذشته يك شبكه تلويزيوني ژاپني خبر داده بود كه آبه شينزو، نخستوزير پيشين اين كشور براي توضيح در مورد اتهاماتش توسط دادستانهاي ژاپني احضار شده است. اما روز جمعه شبكه تلويزيوني آساهي، مجبور به تكذيب اين خبر شد. در بيانيهاي كه روز جمعه آساهي منتشر كرد، آمده است: «مشخص شد كه جلسه بازجويي از نخستوزير آبه برگزار نشده است، ما از نخستوزير پيشين و همه افراد مرتبط و مخاطبانمان عذرخواهي ميكنيم.» در گزارشي كه آساهي منتشر كردهبود، برخي نمايندگان حزب حاكم ليبرالدموكرات به اين رسانه گفتهبودند كه آقاي آبه، پنجشنبه هفته گذشته يا قبل از آن مورد بازجويي قرار گرفته است. با وجود تكذيب اين خبر و عذرخواهي رسانه مذكور، روز سهشنبه دادستانهاي پرونده اعلام كردند كه جلسه بازجويي برگزار شده و آقاي آبه به شكل داوطلبانه به سوالات دادستانها پاسخ گفته است.
جايگاه متزلزل سوگا
بازجويي از آبه، جايگاه جانشين او سوگا يوشيهيده را بهشدت تحت تاثير قرار ميدهد. سوگا به عنوان جانشين و ادامهدهنده راه آبه از سوي حزب حاكم پذيرفتهشد، اما اتهامهاي فساد اقتصادي به نخستوزير پيشين محبوبيت او را بهشدت كاهش داده است. ميزان محبوبيت آقاي سوگا در طول ماههاي گذشته سير نزولي داشته و بر اساس نظرسنجي آساهي، محبوبيت او در ماه جاري با ۱۷ درصد كاهش به ۳۹ درصد رسيده است. يكي از اصليترين دلايل كاهش محبوبيت آقاي سوگا، اتهام سوءمديريت مقابله با شيوع ويروس كروناست. هرچند ژاپن با ابتلاي ۲۰۰ هزار نفر به كرونا و مرگ ۳۰۰۰ ژاپني بر اثر اين بيماري از ابتداي شيوع كوويد۱۹ آمار چندان بدي در مقابله با اين ويروس جهانگير ندارد، اما به گزارش اناچكي، موج جديد اين بيماري بهشدت بيمارستانهاي ژاپني را تحت فشار قرار داده است تا جايي كه روز دوشنبه با ابتلاي ۲۱۵۴ بيمار جديد به كرونا، ركورد ابتلاي روزانه در اين كشور شكسته شد. با وجود ركوردشكني شيوع بيماري كرونا، سوگا يوشيهيده، نخستوزير ژاپن روز دوشنبه اعلام كرد كه دليلي براي اعلام وضعيت اضطراري وجود ندارد.
با جديتر شدن اتهام آبه شينزو، به فساد اقتصادي و استفاده از منابع دولتي براي اهداف سياسي شخصي، انتظار ميرود كه جايگاه سوگا در افكار عمومي بيش از گذشته به خطر بيفتد. سوگا يوشيهيده بايد سال آينده با رقباي درون حزبي براي رهبري حزب حاكم ليبرالدموكرات رقابت كند و يك ماه بعد در صورت پيروزي به عنوان رهبر حزب در انتخابات سراسري براي حفظ اكثريت قاطع حزبش در پارلمان مبارزه كند.