«بايدن» و جامعه بين‌المللي
عبدالرضا غفراني
تا چند ساعت ديگر «جو بايدن» به عنوان چهل و ششمين رييس‌جمهور ايالات متحده رسما كار خود را در كاخ سفيد آغار خواهد كرد. بعد از انتخابات جنجالي ماه نوامبر2020 كه در تاريخ دويست ساله آن كشور بي‌نظير و بي‌سابقه بوده است، اكنون دولت جديد ايالات متحده در شرايطي زمام امور را به به دست مي‌گيرد كه شايد منحصربه‌فرد در اين كشور باشد. در مورد مشكلات جامعه‌شناختي سياسي دولت قبلي به جاي گذاشته براي دولت فعلي كه عمدتا به اوضاع داخلي آن كشور مربوط مي‌شود، بسيار گفته و نوشته شده است. هر چند آنچه در داخل ايالات متحده مي‌گذرد بي‌ترديد تاثير خود را در روابط خارجي و بين‌المللي اين كشور مي‌گذارد. لذا در اينجا بحث و توجه بيشتر روي روابط خارجي ايالات متحده و جايگاه و طرز رفتار اين كشور در صحنه بين‌المللي است. رييس‌جمهور قبلي را به جرات مي‌توان يكي از روساي جمهوري ايالات متحده دانست كه قواعد و تشكيلات بين‌المللي را بي‌پروا ناديده گرفته و در واقع زير پا گذاشته است. خروج از معاهدات بين‌المللي، تحقير و بي‌ارزش دانستن سازمان‌هاي جهاني از نتايج روش‌هاي غيرمنطقي و نادرست اين رييس‌جمهور امريكا به شمار مي‌رود كه به تاييد همگان دچار نوعي خودشيفتگي و روان‌پريشي بوده است. بايد به خاطر داشت كه قبل از روي كار آمدن دونالد ترامپ، ايالات متحده از معدود كشورهايي بوده است كه بيشترين اقدامات را در عدم اجراي اصل وفاي به عهد (Pacta Sunt servanda) در سازمان ملل متحد انجام داده بود. اين رويه در دوران دولت ترامپ تشديد شد. اين دولت دونالد ترامپ بود كه «موافقتنامه سازمان ملل متحد و ايالات متحده مورخ 1945» در مورد تعهدات امريكا در قبال اين سازمان مبني بر ايجاد تسهيلات به منظور انجام وظايف نمايندگان كشورهاي جهان در سازمان ملل را زير پا گذاشت كه يكي از موارد بارز آن ممانعت از حضور و تحريم وزير امور خارجه ايران در يكي از جلسات سازمان ملل متحد بود. از نظر روابط ميان ملت‌هاي جهان دستور غير انساني و غير اخلاقي دونالد ترامپ مبني بر ممنوعيت ورود اتباع كشورهاي مسلمان به امريكا يكي ديگر از شاهكار‌هاي!! او به عنوان يك انسان غير متعادل بود كه با اعتراض عمومي جهانيان روبه‌رو شد و در واقع نماد بارز نژادپرستي بوده است.
اكنون «جوزف بايدن»، سياستمداري 79 ساله با 46 سال كار و تجربه در صحنه سياسي داخلي و خارجي زمام امور آن كشور را به دست گرفته است . فراموش نكنيم ترامپ بدون سابقه سياسي فقط قبل از اينكه به رياست‌جمهوري امريكا انتخاب شود به كار معاملات اقتصادي اشتغال داشته و به گفته اكثر تحليلگران اداره كشور بزرگي مانند امريكا را با يك شركت سهامي اشتباه گرفته بود. بي‌ترديد كار بايدن نسبت به اسلاف او دشوار‌تر خواهد بود، زيرا از يك طرف بايد چهره ناخوشايندي كه در زمان ترامپ از امريكا به وجود آمده است (به خصوص رفتار غيرمتمدنانه گروهي تروريست از طرفداران او در حمله به كنگره امريكا) را تغيير دهد و از طرف ديگر بايد تلاش كند تا به جهانيان كه ديگر اعتمادي به امريكا ندارند، ثابت كند كه اين امريكا «امريكاي واقعي» نيست، زيرا در غير اين صورت نبايد انتظار داشت با روي كار آمدن او چيزي تغيير پيدا كند. بر اساس گزارش‌ها از نخستين دستورات بايدن به محض ورود به كاخ سفيد در نخستين روز كاري او بازگشت به «معاهده تغييرات اقليمي پاريس»، «رفع ممنوعيت ورود اتباع بعضي از كشورهاي مسلمان از جمله ايران به ايالات متحده» و... است. به هر حال بايد منتظر بود و ديد كه در صد روز اول كار دولت جديد دموكرات ايالات متحده چه تحولاتي رخ خواهد داد و اين دولت در قبال مشكلات بزرگي كه اين دولت در مقابل خود دارد چه رفتاري خواهد داشت، زيرا همان‌طور كه اشاره شد كار «بايدن» سهل و آسان نيست. خانم «كاملا هريس»، معاون رييس‌جمهور جديد امريكا دو روز پيش در مصاحبه‌اي گفته است: «راه آينده دولت ايالات متحده بسيار دشوار است.» ويليام برنز، معاون پيشين وزارت خارجه امريكا كه از طرف «بايدن» به سمت رييس سازمان اطلاعات مركزي منصوب شده است دو سال پيش در كتاب خاطرات خود تحت عنوان ديپلماسي پنهان گفته بود: «صدماتي كه بر پيكر اعتبار و موقعيت ايالات متحده در نتيجه سياست‌هاي غيرمنطقي و ابلهانه دونالد ترامپ وارد شده است ده‌ها سال وقت لازم دارد كه ترميم و جبران شود.» لذا اكنون بايد ديد با وعده‌هايي كه بايدن و همكارانش داده‌اند تا چه اندازه مي‌توانند يا واقعا مي‌خواهند بدان جامه عمل بپوشانند.