تاريخچه حواشي يك مراسم
مرتضي ميرحسيني
اولين رييسجمهور امريكا كه مراسم سوگندش با تشريفات و برنامهريزي انجام گرفت و متن سخنرانياش هم چاپ و منتشر شد، توماس جفرسون بود كه سال 1801 قدرت را به دست گرفت اگر فعلا جو بايدن را در نظر نگيريم، پيرترين كسي كه در امريكا سوگند رياستجمهوري خورده همين دونالد ترامپ است و بعد از او هم رونالد ريگان كه هر دو آنان زمان شروع به كار، با كمي اختلاف سن، مرداني 70 ساله بودند. اولين رييسجمهوري كه مراسم تحليفش از راديو پخش شد كالوين كوليج بود، در شروع دومين دورهاش سال 1925.اولين پخش تلويزيوني به نيمههاي قرن بيستم، به دومين تحليف هري ترومن برميگردد، هرچند اولين رييسجمهوري كه از مراسم سوگندش تصويربرداري شد ويليام مككينلي بود در سال 1897. اولين پخش اينترنتي هم به سال 1997 به تحليف بيل كلينتون برميگردد. از زمان جيمز مديسون همسر رييسجمهور را بانوي اول خواندند و به او در مراسم سوگند جايگاه ويژهاي اختصاص دادند. همچنين او اولين رييسجمهوري بود كه با شلوار بلند كار خودش را شروع كرد. پيش از آن شلوار مردانه به زحمت تا زير زانو ميرسيد و معمولا ساق پا را با جوراب بلند ميپوشاندند. اولين رييسجمهوري كه با خودرو به مراسم رفت وارن هاردينگ بود در سال 1921 و اولين و آخرين رييسجمهوري هم كه در فرودگاه سوگند خورد ليندون جانسون بود كه بعد از ترور كندي، ناگهاني و پيشبينينشده اداره امور ايالات متحده را به دست گرفت. حاشيه جالب ديگر اينكه سال 1841 ويليام هريسون وسط برف و كولاك، بيشتر از 2 ساعت براي جمعيتي حدود 10 هزار نفر سخنراني كرد و بعد از آن بيماري ريوياش تشديد شد و يك ماه بعد هم جانش را گرفت. ماجرايي كه به نوعي به ضربالمثل تبديل شد: «طولانيترين مراسم تحليف، كوتاهترين دوره رياستجمهوري.» به جز اين ماجراي عجيب، سرما چند بار ديگر هم بر روند اجراي مراسم سوگند اثر گذاشته است. مثلا روز دومين تحليف رونالد ريگان آنقدر هوا سرد شده بود كه مراسم را به داخل ساختمان منتقل كردند يا زماني كه يوليسيز گرانت سوگند ميخورد نوشيدنيهايي كه براي پذيرايي آماده كردند بود كمي يخ زدند. يك بار هم آفتاب براي برگزاركنندگان مشكل ايجاد كرد و آن هم سال 1961 بود كه رابرت فراست تصميم داشت به افتخار جان اف كندي يكي از سرودههاي خودش را از روي كاغذ بخواند. نور خورشيد آنقدر زياد بود كه ضعف بينايي فراست را تشديد كرد و مانع شعرخوانياش شد. گذاشتن دست روي انجيل هم يكي از رسوم اصلي اين مراسم است و البته چندبار هم، مثلا در اولين تحليف تئودور روزولت انجيل دم دست نداشتند، چون سوگند او بعد از قتل ويليام مككينلي و بدون برنامهريزي انجام ميشد. يا فرانكلين پييرس از گذاشتن دست روي كتاب مقدس طفره رفت و گفت: «شايد نتوانم كاملا به سوگندي كه ميخورم پايبند بمانم.» البته او آن زمان متاثر از مرگ تنها پسرش در تصادف قطار، در سوگ و بحران بود و شرايط روحي مناسبي نداشت. حوادث جالب تاريخچه اين مراسم به همين چند مورد محدود نميشود و ميتوان به حواشي ديگري مثل تصميم تيم اجرايي جرج بوش كه چاك نوريس را به مراسم بردند يا سخنراني جيمز بوچانن كه همانجا گفت فقط يك دوره رييس دولت خواهد بود («از همين ابتدا گفته باشم») هم اشاره كرد.