قاليباف پيام رهبري را به كرملين مي‌برد
نماينده ويژه
يك اتفاق غير منتظره در فضاي ديپلماتيك ايران؛ قاليباف با يك پيام مهم راهي روسيه شده است. پيشتر البته ديده شده بود كه علي‌اكبر ولايتي سفير پيام‌هاي مهم مقامات عالي ايران باشد براي رهبران دنيا. حالا اما اين رخداد با سفير شدن رييس مجلس تجربه مي‌شود. اين براي قاليباف كه اكنون در قامت يك نامزد انتخاباتي براي سال 1400 است، مي‌تواند يك پرستيژ سياسي و بين‌المللي محسوب شود.
نامه رهبري، قاليباف، پوتين، تهران، مسكو و البته كرونا. اين چند كلمه‌اي است كه طي روزهاي گذشته و از زماني كه زمزمه سفر رييس مجلس يازدهم به مسكو آن‌هم به عنوان نخستين سفر رسمي او در قامت رياست قوه مقننه جمهوري اسلامي به گوش رسيد همواره مطرح بوده اما نه در جملاتي روشن با معاني و پيام‌هايي مشخص و يكسان. كلماتي كه طي روزها و حتي ساعت‌هاي منتهي به اين سفر جنجالي، هر روز و البته هر ساعت در قالب جمله‌اي تازه به تيتر رسانه‌ها راه يافتند و هر نوبت نيز پيامي تازه مخابره كردند كه يك‌سر با پيام مخابره شده پيشين متفاوت بود.
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه روز هفتم بهمن‌ماه امسال، يعني حدود 10 روز پيش در سفري به مسكو، با سرگئي لاوروف، همتاي وزير خارجه روس خود ديدار كرد اما گزارشي از آن ديدار منتشر نشد تا سفر سه‌روزه محمدباقر قاليباف، رييس مجلس شوراي اسلامي كه به‌گفته سخنگوي هيات‌رييسه و همچنين يكي ديگر از نمايندگان مجلس، روز 19 بهمن‌ماه آغاز خواهد شد، به سفري تبديل شود كه از جوانب متعدد حائز اهميت خواهد بود. سفري كه به‌نوشته كاظم جلالي، سفير جمهوري اسلامي ايران در روسيه، با حضور هياتي بلندپايه، به رياست رييس مجلس شوراي اسلامي و به دعوت ويچيسلاو والودين، رييس دوماي دولتي روسيه انجام مي‌شود و مي‌تواند به تعميق هرچه بيشتر مناسبات دو كشور كمك كند.
حاشيه اين نخستين سفر قاليباف در كسوت رياست مجلس اما طي اين چند روز گذشته چنان دامنه‌دار شد كه عملا متن و اصل سفر را نيز تحت‌الشعاع قرار داد. آن‌هم درحالي كه قرار است قاليباف در اين سفر حامل پيام رهبر انقلاب به رييس‌جمهوري روسيه باشد. پيامي كه در سفر حدود 10 روز پيش وزير امور خارجه ارسال نشد و بناست برخلاف عرف معمول، نه توسط ظريف و حتي به دست علي‌اكبر ولايتي، مشاور بين‌الملل رهبري، كه توسط قاليباف به حاكمان كرملين تحويل شود.
آن‌چه اما در اين حواشي، نقشي محوري و مركزي داشت، نه مناسبات بين‌المللي و منطقه‌اي بود، نه روابط اقتصادي و استراتژيك تهران- مسكو، نه مسائل هسته‌اي و برجام و نه موضوعات امنيتي و همكاري‌هاي نظامي دو كشور. مساله ويروس كوويد19 بود و همه‌گيري كرونا. ويروسي كه البته طي ماه‌هاي گذشته، بر نحوه برگزاري بسياري از جلسات و مراسم سياسي و ديپلماتيك ديگر در پهنه گيتي اثر گذاشته و به هيچ عنوان اين تنها سفر و ديدار سياسي نيست كه حالا اين‌طور تحت‌الشعاع يك ويروس قرار دارد. آن‌چه اما باعث شده كه بحث كرونا برخلاف انتظار، از سطح مسائل حاشيه‌اي يك ديدار ديپلماتيك، به موضوع اصلي و بحث كانوني تبديل شود، شايد بحثي بود كه ظاهرا براي انجام يك ديدار درحاشيه اين سفر صورت گرفت. ديداري كه درصورتي كه انجام مي‌شد، محمدباقر قاليباف را يك سوي ميز، روبروي ولاديمير پوتين مي‌نشاند؛ آن‌هم درحالي كه آن‌طور كه برخي منابع آگاه به «اعتماد» خبر داده‌اند، از همان روز نخست نيز مقامات كرملين صحبتي درباره چنين ديداري نكرده و اساسا قرار نبوده اين تصوير، جايي از حافظه دوربين عكاسان خبري را پر كند.
اين درحالي است كه چندي پيش روزنامه همشهري در گزارشي درباره اين سفر، نوشت كه افرادي كه به ملاقات رييس‌جمهوري روسيه مي‌روند به‌دليل انجام پروتكل‌هاي كرونا و «احتياط‌هاي او» بايد 15 روز در قرنطينه باشند اما قرار شده كه قاليباف با انجام 2 آزمايش كرونا، اين ديدار را انجام دهد.» باوجود اين اما حالا آن‌طور كه حتي برخي نمايندگان مجلس نيز اعلام كرده‌اند، قرار نيست ديداري ميان قاليباف و پوتين انجام شود. آن‌هم در حالي كه حتي صبح ديروز و ساعاتي پيش از قطعي شدن عدم برگزاري اين ديدار بحث‌انگيز، انجام ديدار همچنان ازسوي يكي از نمايندگان مجلس مطرح شده بود؛ آن‌جا كه مجتبي توانگر در تشريح جزييات سفر قاليباف به مسكو به ايسنا گفت: «رييس مجلس در اين سفر با ولاديمير پوتين رييس‌جمهوري روسيه و ويچيسلاو والودين، رييس دوماي دولتي روسيه، رييس شوراي عالي امنيت ملي روسيه ديدار خواهد داشت.»
هرچند توانگر حوالي بعدازظهر ديروز و ساعاتي پس از انتشار مصاحبه‌اش در ايسنا، اين‌بار در حساب كاربري‌اش در توييتر نوشت: «خبري كه بنده درخصوص نهايي شدن ديدار دكتر قاليباف با ولاديمير پوتين اطلاع‌رساني كردم، دقيق و تاييد شده نبود.» اين نماينده اصولگراي مجلس در ادامه نوشت: «البته ديدار با رييس‌جمهوري روسيه در دستوركار و در حال برنامه‌ريزي بوده اما ديدار با پوتين در روسيه پروتكل‌هاي ويژه‌اي دارد كه دكتر قاليباف پروتكل‌هاي بهداشتي ديدار با پوتين را نپذيرفته است و به همين جهت پيام مهمي كه رييس مجلس در اين سفر حامل آن هستند، در ديدار با نماينده معرفي شده توسط پوتين طرح خواهد شد.» اين اظهارات نماينده اصولگراي نزديك به رييس مجلس يازدهم اما درحالي مطرح شده كه بحث‌هاي گوناگوني درباره اين ديدار مطرح شده بود. با اين حال، به‌دليل شرايط ناشي از همه‌گيري كرونا، اين پروتكل‌ها تشديد شده و برگزاري چنين نشستي از اساس ناممكن بوده است. آن طور كه برخي نمايندگان مجلس گفته‌اند به دليل پروتكل‌هاي بهداشتي و مساله تست و قرنطينه امكان اين ديدار وجود نداشته است. هر چه باشد حتي با عدم برگزاري اين ديدار هم سفير شدن محمد باقر قاليباف اتفاقي بسيار مهم براي او است.