اوراسيا چه سهمي در تجارت ايران دارد؟
جديدترين گزارش اتاق بازرگاني تهران نشان مي‌دهد كه كاهش تجارت كل كشور در دوره كرونا بر تجارت مشترك ايران و اتحاديه اوراسيا نيز تاثير گذاشته است. هر چند اين امر به دليل بسته شدن مرزها، منطقي به نظر مي‌رسد. با استناد به اين گزارش در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۹، كل تجارت ايران با اوراسيا حدود ۱.۸ ميليارد دلار بوده كه 3درصد از كل ارزش تجارت ايران بوده است. اين سهم نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود ۸.۴درصد كاهش يافته است. آمارها نشان مي‌دهد كه ميزان صادرات ايران به اوراسيا در اين مدت ۸۲۴ ميليون دلار بوده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل كاهشي 4درصدي داشته است. از نظر وزني نيز ميزان صادرات ۲.۲ ميليون تن بوده كه در اين حوزه نيز كاهش ۱۸درصدي داشته است. در حوزه واردات نيز ايران ۲.۷ ميليون تن كالا از اوراسيا خريداري كرده كه نسبت به مدت مشابه سال قبل 7درصد افزايش يافته است. از نظر ارزشي اما با كاهش ۱۲درصدي، ميزان كل واردات ايران حدودا ۹۵۶ ميليون تن تخمين زده مي‌شود. صادرات ايران به دو كشور روسيه و ارمنستان از ساير كشورهاي اين اتحاديه بيشتر بوده است (به ترتيب ۳۸۷ ميليون دلار و ۲۶۵ ميليون دلار) و نسبت به ۱۰ ماهه ۱۳۹۸ به ترتيب افزايش ۲۹درصدي و كاهش ۲۷درصدي را تجربه كرده است. ميانگين قيمت صادرات ايران به اوراسيا طي ۱۰ ماهه ۱۳۹۹ برابر با ۳۷۵ دلار در هر تن و ميانگين قيمت واردات ايران از اين منطقه برابر با ۳۵۱ دلار در هر تن است. بالاترين ميانگين قيمت صادراتي ايران به مقصد بلاروس با رقم ۲۹۸۸ دلار در هر تن، قزاقستان با رقم ۵۲۷ دلار در هر تن و به مقصد روسيه با رقم ۴۷۸ دلار در هر تن است. از كل صادرات ايران به 5 كشور اوراسيا در ۱۰ ماهه سال جاري حدود ۶۱۰ ميليون تن به ارزش ۴۵۸ ميليون دلار به اقلام كشاورزي و غذايي اختصاص داشته است كه سهم اين اقلام از كل صادرات ايران به اين منطقه از نظر وزني معادل ۲۷.۸درصد و از لحاظ ارزشي برابر با ۵۵.۶درصد است. گرچه تراز تجاري ايران در ۱۰ ماهه سال جاري با كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا منفي ۱۳۲ ميليون دلار بوده، اما اين مقدار نسبت به سال گذشته با بهبود ۸۸ ميليون دلاري همراه بوده است كه بخشي از اين بهبود به دليل افزايش صادرات و كاهش واردات به طور همزمان از بلاروس، قزاقستان و روسيه و بخشي از آن فقط به دليل كاهش واردات از قرقيزستان بوده است. با وجود اينكه تجارت ايران و اوراسيا نسبت به زمان پيش از شيوع كرونا، كاهش يافته اما مشاور امور بين‌الملل و مذاكره‌كننده موافقتنامه‌هاي تجاري سازمان توسعه تجارت معتقد است ايران براي تجارت با اتحاديه اوراسيا ظرفيتي ۳۰ ميليارد دلاري دارد. ميرهادي سيدي با بيان اينكه براي رسيدن به توافقنامه ترجيحي با اوراسيا دو سال مذاكره فشرده انجام شد، خاطرنشان كرد: در منطقه‌اي كه كشور ما قرار دارد، اتحاديه‌اي از 5 كشور شكل گرفته است كه ثمرات مثبتي در پي خواهد داشت تا از اين طريق صلح و تعامل منطقه افزايش پيدا كند. او با اشاره به اينكه در تجارت ترجيحي ۵۰۲ قلم از اوراسيا و ۳۸۱ كالا از ايران مورد توافق قرار گرفت، تصريح كرد: «براي اين اقلام تعرفه گمركي كاهش چشمگيري پيدا كرده اما هنوز به صفر نرسيده است.»