تورم نقطه‌اي اولين ماه سال: 50 درصد

گروه اقتصادي| مركز آمار با ارايه گزارشي از نرخ تورم فروردين سال جاري نرخ تورم ماهانه، سالانه و نقطه‌اي را به ترتيب 2.7، 38.9 و 49.5 درصد اعلام كرده است. با مقايسه تورم‌هاي فروردين با اسفند ماه، مي‌توان پي برد كه تورم رشد داشته است. اما نكته نگران‌كننده در تورم سالانه 43.5 درصدي خوراكي‌هاست كه بيشترين تورم سالانه براي كالاهاي اين گروه به «ميوه و خشكبار» و «شير، پنير و تخم‌مرغ» اختصاص داشت. اين امر مي‌تواند سبد معيشتي خانوارها را كوچك‌تر كرده و آنها را در معرض مخاطرات جسمي و سلامتي بيشتري بگذارد. در بخش كالاهاي غيرخوراكي نيز حمل و نقل و لوازم خانگي تورم‌هاي سالانه به ترتيب 65.9 و 50.2 درصدي داشتند. بر اساس گفته‌هاي جواد حسين‌زاده، رييس مركز آمار يكي از مهم‌ترين دلايل بالا بودن تورم سالانه براي گروه حمل و نقل وجود خودرو در اين زيرگروه است. به نظر مي‌رسد استقراض دولت از بانك مركزي در سال‌هاي 98 و 99 براي جبران كسري بودجه، اثر خودش را بر تورم سال جاري نيز بگذارد. به گونه‌اي كه تحقق تورم هدف‌گذاري شده سالانه 22 درصد براي ارديبهشت را تقريبا ناممكن كند. هرچند برخي كارشناسان بر اين باورند كه تورم هدف‌گذاري شده به معناي دستيابي نيست و تنها «مسير» رسيدن به آن مهم است، اما آنچه از تورم اولين ماه سال مي‌توان استخراج كرد، نوسان تورم سالانه در بازه 35 تا 40 درصد در سال جاري است. البته احتمال به نتيجه رسيدن مذاكرات براي احياي برجام و لغو تحريم‌ها نيز مي‌تواند با كاهش انتظارات تورمي، بر تورم نيز تاثير گذاشته و آن را به تورم هدف‌گذاري نزديك كند. هرچند اين امكان مدت‌ها به طول مي‌انجامد. 

آنچه در فروردين 1400 گذشت
بر اساس گزارش مركز آمار نرخ تورم ماهانه كشور 2.7 درصد گزارش شده كه نسبت به اسفند 99 افزايشي 0.9 واحد درصد داشته است. در اين ماه تورم براي گروه كالايي «خوراكي، آشاميدني و دخانيات» همچنين «كالاهاي غيرخوراكي و خدمات» به ترتيب 2.9 و 2.6 درصد بود. نرخ تورم ماهانه براي خانواده‌هاي شهري و روستايي 2.6 و 3 درصد گزارش شده؛ اين امر لزوم اتخاذ سياست‌هايي براي كنترل تورم در مناطق روستايي كه دسترسي كمتري به امكانات رفاهي دارند را دوچندان مي‌كند. از سوي ديگر نرخ تورم سالانه در فروردين نيز به حدود 39 درصد رسيد كه نسبت به نرخ تورم سالانه در اسفند افزايش 2.5 درصدي داشت؛ نرخ تورم سالانه دو گروه خوراكي و غيرخوراكي به ترتيب 43.5 و 36.7 درصد گزارش شد كه نشان از شيب تند قيمتي براي كالاهاي خوراكي است. بر اساس آنچه مركز آمار منتشر كرده ضريب اهميت كالاهاي خوراكي 26.6 درصد است و اگر تورم اين گروه همچنان ادامه يابد، چه بسا تامين سفره‌اي حداقلي از خوراكي‌ها آرزوي برخي اقشار جامعه شود. مركز آمار نشان داد كه دامنه تغييرات نوساناتي نرخ تورم سالانه براي دهك‌هاي جامعه از 37.5 درصد براي دهك اول تا 45.8 درصد براي دهك دهم است. از آنجايي كه عمده هزينه دهك اول مربوط به خوراكي است، هر تغييري در قيمت كالاهاي اين گروه مستقيما بر زندگي، معيشت و سلامت افراد در دهك اول درآمدي تاثير مي‌گذارد. 
تورم نقطه‌اي، نزديك به 50 درصد 
در بخش ديگري از گزارش مركز آمار تورم نقطه‌اي 49.5 درصد اعلام شده كه نسبت به تورم نقطه‌اي اسفند ماه افزايشي 0.8 درصد داشته است. مركز آمار تورم نقطه‌اي خوراكي‌ها را نيز 63.5 درصد اعلام كرد كه با وجود كاهش 3.5 درصد نسبت به اسفندماه، اما به معناي 63.5 درصد هزينه بيشتر براي خريد سبد مشخصي از كالاهاي خوراكي است. اين امر بر الگوي مصرف خانواده‌ها نيز تاثير مي‌گذارد. به عنوان مثال در گزارش اين مركز دو گروه «روغن و چربي‌ها» و «شير، پنير و تخم‌مرغ» با 109.3 و 77.4 درصد بيشترين تورم نقطه‌اي را در بين كالاهاي خوراكي دارند. اين امر باعث حذف يا كاهش مصرف اين خوراكي‌ها مي‌شود. كمترين تغيير تورم نقطه‌اي مربوط به گروه سبزيجات با 30.4 درصد بود 

تورم كالاهاي بادوام، 85.3 درصد
مركز آمار در بخش ديگري از گزارش شاخص قيمت مصرف‌كننده، به بررسي تورم در گروه كالاهاي بادوام و بي‌دوام نيز پرداخت. بر اين اساس تورم سالانه كالاهاي بادوام 85.3 درصد، كالاهاي بي‌دوام 40.4 درصد و كالاهاي كم دوام 47.3 درصد اعلام شد. همچنين كالاهاي بادوام بيشترين تورم نقطه‌اي، 84.2 درصد را نيز به خود اختصاص دادند. 

تورم نقطه‌اي خودرو 88.9 درصد
جواد حسين‌زاده، رييس مركز آمار چند ساعت پيش از انتشار گزارش تورم در فروردين 1400 در نشست خبري به بررسي تورم برخي كالاها پرداخت. او با بيان اينكه خودرو در زيرگروه حمل و نقل است و به‌طور متوسط گروه حمل و نقل ۶۵.۹ درصد تورم سالانه داشت، گفت: « خريد انواع خودرو در ۱۲ماه منتهي به فروردين ۱۴۰۰ برابر ۱۰۴.۵ درصد رشد داشته و تورم نقطه‌اي آن نيز ۸۸.۹ درصد بوده است.» در بين كالاهاي خوراكي پس از «ميوه و خشكبار» و «شير، پنير و تخم‌مرغ»، روغن و نان و غلات بيشترين تورم سالانه را 53.1 و 51.2 درصد به خود اختصاص دادند. نكته ديگر در تورم سالانه 45.4 درصدي فرهنگ و تفريح است. هر چند تورم ماهانه اين گروه 2 درصد اعلام شده اما به نظر مي‌رسد ضريب اهميت 1.65 درصدي اين كالا در برابر ضريب اهميت 26.6 كالاهاي خوراكي يا 35.5 درصدي مسكن و اجاره‌بها باعث شود كه در صورت افزايش هر چند جزيي كالاهايي كه در گروه «فرهنگ و تفريح» قرار مي‌گيرند، مصرف‌شان بيش از حد تحت تاثير قرار بگيرد و در واقع اولين كالايي باشد كه از سبد مصرفي افراد حذف مي‌شود. هر چند حذف اين گروه از سبد معيشتي خانوارها تنها محدود به تغييرات قيمتي خودشان نمي‌شود و با بالا رفتن فشارهاي اقتصادي نيز «حذف» رخ مي‌دهد. كنار گذاشته شدن تدريجي گروه كالايي «فرهنگ و تفريح» را مي‌توان در «تيراژ پايين كتاب‌ها» نيز مشاهده كرد. حذف گروه تفريح و فرهنگ آن هم در شرايطي كه ضامن افزايش رفاه اجتماعي و سلامت رواني است، ضربه‌هاي جبران‌ناپذيري مانند افزايش شكاف اجتماعي به كشور مي‌زند.