4 مشكل بزرگ بورس

ندا  جعفري

روز گذشته، خروج «پول‌هاي حقيقي» از بورس براي هشتمين روز متوالي تداوم پيدا كرد و ارزش تغيير مالكيت حقيقي به حقوقي بازار به 528 ميليارد تومان رسيد كه نسبت به شنبه 43 درصد افزايش يافته است. روند نگران‌كننده‌اي كه نشان از خلأ اعتماد دوباره سهامداران خرد به بازار سرمايه است. اين در حالي است كه قرار است امروز و پس از يك هفته انتظار، جلسه سران 3 قوه براي تصميم‌گيري درباره بورس برگزار شود و فعالان بازار چشم به اين نشست و تصميم‌هاي حمايتي آن دارند چراكه اگر از اين جلسه نتيجه موثري منتشر شود، مي‌تواند در بازار موثر و عامل تحرك باشد هرچند به ‌طور قطع تاثير اين تصميم‌ها در بلندمدت ديده مي‌شود. 

سوم ارديبهشت ماه نيز خبري در خصوص ارسال نامه بيش از ۱۰۰ تن از مديران وكارشناسان بازار سرمايه در آستانه برگزاري جلسه شوراي هماهنگي اقتصادي منتشر شد كه در اين نامه راهكارهايي براي بهبود وضعيت بازار سهام و خروج از بحران كنوني ارايه شده بود.
فعالان بازار سرمايه در اين نامه‌ خطاب به سران قوا ۸ راهكار عملي از جمله تخفيفات مالياتي، اجراي قانون، تعديل نرخ ارز تسعير بانك‌ها، تخفيف نرخ خوراك پتروشيمي‌ها و پالايشگاه‌، ارايه سياست‌هاي تشويقي و اصلاح و تسهيل قوانين را براي بازگشت مجدد اعتماد سرمايه‌گذاران به بازار بورس و تامين نقدينگي جهت بهبود وضعيت معاملات را پيشنهاد دادند.
اين افراد هدف خود از نگارش اين نامه را اعلام همدلي و همكاري براي رهايي و خروج از اين شرايط عنوان كرده وگفته‌اند؛ بازار سرمايه ايران در ابتداي راه قرار دارد و مي‌تواند در توليد و اقتصاد نقش‌آفريني مولد داشته باشد. قلب سرمايه‌گذاران بورس ايران مانند قلب هر ايراني ديگري براي وطن‌شان مي‌تپد و جز افتخار براي اين مرز و بوم چيزي از خداوند نمي‌خواهند. ما ايمان داريم اگر همگي دست در دست هم دهيم اين مقطع را نيز به سلامت و پرافتخار سپري خواهيم كرد.
هر چند اخيرا تزريق ۲۴ هزار ميليارد تومان به بازار سرمايه به تصويب رسيد اما كارشناسان بورسي بر اين باورند كه اين رقم هم مشكلي از بازار رفع نمي‌كند و درنهايت فقط براي چند روز مي‌تواند بازار را مثبت نگه دارد و در حال حاضر فرصت سودآوري در بازار وجود ندارد و هيچ سهمي سود نمي‌دهد.

حال  بورس  خوب  نيست
همايون دارابي،كارشناس بازار سرمايه با اشاره به نامه كارشناسان و سهامداران بورس به سران 3 قوه به «اعتماد» گفت: در اين نامه تاكيد شده كه شرايط اين روزهاي بورس مساعد نيست و بايد تصميمات جدي در مورد ريزش‌ها گرفته شود و شرايط به گونه‌اي رقم بخورد افرادي كه براي سرمايه‌گذاري وارد اين بازار مي‌شوند، وضعيت بهتري نسبت به گذشته داشته باشند.
اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به ۴ مشكل اصلي اين روزهاي بورس خاطرنشان كرد: نرخ بالاي سود بانكي، نرخ دلار و بي‌ثباتي در آن، ابهام در انتخابات پيش روي رياست‌جمهوري و قيمت‌گذاري‌هاي دستوري در حال حاضر دامنگير اقتصاد است و فعاليت‌هاي اقتصادي را با مشكل روبه‌رو كرده است.
دارابي با بيان اينكه شرايط كنوني بورس چندان مساعد نيست،گفت: اميدواريم سران 3  قوه در جلسه خود موضوع بورس را رسيدگي كرده و پاسخ مناسبي براي بهبود وضعيت بورس به سهامداران ارايه دهند.
او در خصوص كاهش نرخ دلار و وضعيت اين روزهاي بورس توضيح داد:كارشناسان بورس در مورد نرخ دلار در سال ۱۴۰۰كانال بين ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان را مدنظر دارند و عموما ارزيابي‌ها از بازار دلار نرخ ۲۳ هزار توماني است كه اين روزها شاهد آن هستيم.
دارابي ادامه داد: البته اين نكته را نبايد فراموش كرد كه بي‌ثباتي در نرخ ارز چه كاهشي و چه افزايشي اصلا براي اقتصاد كشور مفيد نيست و زماني كه نرخ دلار رشد مي‌كند يا اينكه افت مي‌كند، نمي‌توان تحليل درستي از بازار داشت، از خريد كالا گرفته تا واردات و صادرات آن با مشكل  روبه‌رو مي‌شود و يك حالت انتظار براي رسيدن به ثبات را در اقتصاد به وجود مي‌آورد كه باعث ركود در بازار مي‌شود.
اين كارشناس بازار سرمايه افزود: آنچه امروز مي‌بينيم نرخ‌هايي بين ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان كنوني چندان در بازار سرمايه تاثيرگذار نيست.
نمي‌توان بازار پول را بالاتر از بورس دانست
اين كارشناس بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه چرا رييس سازمان بورس عضو كابينه دولت مي‌شود؟ تصريح كرد: با توجه به اينكه بازار سرمايه يك بازار ميان‌دستگاهي است و بخشي از اين بازار از وزارت نفت تاثير مي‌گيرد، بخشي ديگر از وزارت صمت، بخش ديگر از وزارت كشاورزي و وزارت ارتباطات و مسكن اين موضوع بايد انجام و رييس سازمان بورس در جلسات هيات دولت حاضر مي‌شد.
 او ادامه داد: در اقتصاد كشور دو قلب تپنده نقدينگي وجود دارد، بانك مركزي و سازمان بورس و اوراق بهادار پس نمي‌توان بازار پول را بالاتر از بورس دانست و زماني كه رييس بانك مركزي در جلسات  هيات دولت شركت مي‌كند، لازم است تا رييس سازمان بورس نيز در اين جلسات حضور داشته باشد.
دارابي افزود: سازمان بورس هيچ‌گاه زيرمجموعه بخش دولتي نبوده و بخش خصوصي هم محسوب نمي‌شود و يك نهاد مستقل خود التزام است. دركشورهاي ديگر مانند امريكا رييس كميسيون بورس و اوراق بهادار را رييس‌جمهور انتخاب مي‌كند و به كنگره پيشنهاد مي‌كند، در امريكا نيز بخش نظارت در اختيار دولت است و بخش عملياتي به صورت خصوصي اداره مي‌شوند.
او تصريح كرد: در امريكا سازمان بورس به صورت نهاد نظارتي و عملياتي فعاليت مي‌كند اما در ايران اين موضوع بينابين است يعني نهاد عملياتي هست اما نهاد عملياتي زير نظر سازمان بورس است و نهاد ناظر هم زير نظر شوراي عالي مركب از افراد دولتي و غيردولتي است.
دارابي گفت: شهرداري تهران هم ممكن است در جلسات هيات دولت شركت كند اما يك  نهاد خصوصي محسوب مي‌شود و دولتي نيست.

بورس  هم  در انتظار انتخابات  است
اين كارشناس بازار سرمايه در مورد چشم‌انداز بازار سرمايه تا پايان بهار نيز افزود: همه فعالان اين حوزه در انتظار انتخابات رياست‌جمهوري هستند تا شرايط بازار بهبود يابد.
 شاخص بورس دومين ماه از بهار را با ريزش آغاز كرد به گونه‌اي كه در جريان معاملات روز چهارشنبه يعني اولين روز از ارديبهشت ماه شاخص كل با ۱۲هزار و ۵۲۷ واحد افت همراه شد و در ارتفاع يك ‌ميليون و ۲۰۷هزار و ۶۲ واحد قرارگرفت؛ همچنين در پايان معاملات روز شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۰ نيز با افت ۷۷۱۱ واحدي به يك ميليون و ۱۹۹ هزار و ۳۳۵ واحد رسيد و در ادامه اين ريزش‌ها شاخص كل بورس تهران در پايان معاملات روز يكشنبه ۵  ارديبهشت ۱۴۰۰ نيز با افت ۱۱۵۱۰ واحدي به يك ميليون و ۱۸۷ هزار و ۸۳۱  واحد رسيد.
اخيرا محمدرضا پورابراهيمي، رييس كميسيون اقتصادي مجلس اعلام كرده براي ساماندهي بازار سرمايه نياز به همكاري دولت داريم. او گفته است: هر چند به دنبال گلايه از وزير اقتصاد نيستم  اما عدم اجراي برخي مصوبات شوراي عالي بورس يكي از موضوعاتي است كه بايد مورد بررسي قرار گيرد  هر چند در ماه‌هاي پاياني دولت دوازدهم نمي‌توان مصوبات  چنداني را اجرايي كرد اما از تمام ظرفيت‌هاي اين دولت استفاده مي‌كنيم.