آقاي عطريانفر، ساز و كار انتخاب افراد حاضر در فهرست كانديداهاي «جبهه اصلاحات ايران» به چه صورت بوده است؟
روند حاكم بر گزينش به اين صورت بوده كه به احزاب ذيل جبهه دوم خرداد اعلام شده كه نامزدهاي موردنظرشان را اعلام كنند. هر حزبي براساس سازوكارهاي حزبي دروني‌اش كه قاعدتا در كميته سياسي و شوراي مركزي‌شان تدبير و تصميم‌گيري مي‌كنند، چند نفري را به نهاد اجماع‌ساز معرفي كرده‌اند. در گام بعد هركدام از افراد با حداقل ۱۰ راي بايد به اين نهاد معرفي مي‌شدند؛ يعني هر حزبي كه در مقام معرفي كانديداهاي منتخب خود بوده، بايد از درونِ گروه‌هاي سياسي دوم خردادي، ۱۰ امضا و ۱۰ معرفي‌نامه براي تك‌تك اعضاي خود دريافت مي‌كرد. لذا هر حزبي زماني مي‌توانست كانديداي موردنظرش را به «جبهه اصلاحات ايران» معرفي كند كه حداقل ۱۰ راي داشته باشد كه اين اتفاق صورت گرفت. در گام بعدي براساس جمعيت ۶۰ نفره كه ذيل «جبهه اصلاحات ايران» قرار دارند، نهاد اجماع‌ساز در مورد تك‌تك افراد اظهارنظر كرده و راي‌گيري شده و براساس راي‌گيري مرحله دوم اين فهرست منتشر شد.
در خبري كه منتشر شده روبه‌روي نام افراد واژه «پيشنهاد» درج شده است؛ يعني مثلا اعلام شده «آقاي ظريف ۳۷ (پيشنهاد)»؛ يعني ايشان ۳۷ راي داشته‌اند يا روال ديگري بوده است؟
يعني از جمع ۶۰ نفري كه در «جبهه اصلاحات ايران» هستند، ۳۷ نفر ايشان را پيشنهاد كرده‌اند.
و در مرحله بعدي چه اتفاقي خواهد افتاد؟
در مرحله بعد با اجماع ۶۰ نفري كه در «جبهه اصلاحات ايران» هستند، پس از معرفي راي‌گيري خواهد شد و به افراد راي مي‌دهند كه هركدام بايد حداقل دو سوم آرا را كسب كند.
بحثي كه وجود دارد اين است كه برخي با اين سازوكار مبتني بر تصميم‌گيري بر پايه دو سوم آرا مخالفت كرده و معتقدند كه بايد همه اين افرادي كه پيشنهاد شده‌اند، برنامه‌هاي خود را ارايه كنند و در نهايت از ميان آنها انتخاب شود.
بله قطعا همين‌طور است.
نتيجه راي‌گيري مرحله بعد چقدر مي‌تواند با فهرستي كه ديروز منتشر شد، متفاوت باشد؟ درواقع آيا امكان جابه‌جايي رتبه افراد ممكن است؟
به نظر مي‌رسد كه سه، چهار نفر از كساني كه صدر جدول قرار گرفته‌اند و البته برخي از چهره‌هاي ديگري كه برنامه‌هاي بهتري را براي اداره كشور ارايه مي‌كنند، ظرفيت راي بالاتري داشته باشند و رايي بالاتر از اين عددي كسب كنند كه اكنون به عنوان پيشنهاددهنده دارند. البته گروهي هم هستند كه ممكن است خودشان براي حضور ابراز علاقه نكنند و خود به خود برنامه‌اي نخواهند داد و به‌طور طبيعي از جدول حذف خواهند شد.
نام ۲ گزينه زن نيز در اين فهرست آمده كه راي چندان بالايي هم ندارند. به عنوان نمونه مجموع آراي خانم‌ها ملاوردي و شجاعي كمتر از آراي آقاي عارف است كه جزو سه گزينه اول هم نيست. اين درحالي است كه عملكرد آقاي عارف حداقل براي افكار عمومي و شايد برخي اصلاح‌طلبان چندان قابل دفاع نبوده، درحالي كه به عنوان نمونه خانم ملاوردي در مسووليتي كه حضور داشتند، به‌طور نسبي توانستند رضايت افكار عمومي را جلب كرده و كارنامه به نسبت قابل‌قبولي به جا بگذارند. به نظر شما علت آراي به نسبت اندك اين 2 زني كه در اين ليست حاضرند، چيست؟
اين نگاهي كه شما راي اين دو سركار خانم را جمع مي‌زنيد و مي‌گوييد از راي آقاي عارف كمتر است، خيلي ملاك تشخيص درستي نيست.
بحث جمع بستن آرا نيست، مساله آراي اندك خانم‌ها ملاوردي و شجاعي است كه ۱۱ پيشنهاد داشتند و در رده‌هاي يازدهم و دوازدهم قرار گرفته‌اند؛ يعني 10 نفر بيش از اين دو پيشنهاددهنده داشته‌اند؟
اصلا بحث عملكرد نيست، بحث معرفي است. شما اصلا ذهن‌تان را معطوف به عملكرد افراد نكنيد. ذهن انتخاب‌كنندگان در مورد بسياري از چهره‌هايي كه در حال حاضر در اين فهرست معرفي شده‌اند، صرفا معطوف به عملكرد پيشين اينها نيست. بيشتر براساس دريافت كلي و معرفي عمومي است. بنابراين ذهن‌تان را به اين سمت نبريد كه عملكرد فلاني چنين بوده يا چنان نبوده است. درواقع بايد از اين باب تحليل كنيد كه برخي گروه‌هاي سياسي ذيل دوم خرداد، معتقدند كه چون ما مي‌توانيم از عبارت رجال سياسي برداشت موسعي داشته باشيم، به اين معنا كه عنوان رجال اعم از مرد و زن است، به اين جمع‌بندي رسيده‌اند كه يكي از چهره‌هاي موردنظرشان مي‌تواند در كسوت يك شخصيت غير مرد ظاهر شود و او را معرفي كنند. از اين جهت خيلي توصيه نمي‌كنم شما ذهن‌تان را به عملكرد معطوف كنيد.
متوجه توصيه شما هستم اما بالاخره انتخاب و پيشنهاد اين افراد دلايلي داشته است.
تنها و تنها و تنها دليلي كه گروه‌هاي معرفي‌كننده مي‌توانند اقامه كنند، اين است كه در اين مقطع يك اقدام متفاوت نسبت به دوره‌هاي گذشته داشته باشند و آن هم اين است كه يك يا چند زن را هم معرفي كنند. فقط و فقط استدلال‌شان بيشتر به جنسيت برمي‌گردد و ربطي به سابقه كار ندارد.
يعني درواقع مي‌توانيم بگوييم كه اين مساله، به نحوي نمادين بوده است؟
بله، بله! تقريبا نمادين است. و البته با توجه به همين زاويه نگاه نمادين كه شما اشاره مي‌كنيد، طبيعتا كساني كه معرفي شدند، شخصيت‌هاي شناخته‌شده‌اي هستند كه در مقاطعي مسووليت‌هايي داشته‌اند و نقش‌شان را هم به خوبي ايفا كرده‌اند. هم سركار خانم شجاعي و هم سركار خانم ملاوردي در حوزه‌هايي كه فعاليت داشتند، بسيار خوب و موفق عمل كردند؛ كما اينكه ديگر چهره‌هاي زن هم وجود داشتند كه كسي نسبت به آنها چنين توجهي نكرده يا اساسا چنين تمايلي وجود نداشته است.
كداميك از اعضاي اين فهرست ۱۴ نفره، گزينه‌هاي نهايي اصلاح‌طلبان براي انتخابات خواهند بود؟
۴ نفر از اين افراد، راي بالا را خواهند آورد و باقي دوستان طبيعتا از جدول خارج مي‌شوند.
و فكر مي‌كنيد آن ۴ نفر چه كساني هستند؟
۴ شخصيت ممتاز و معتبر وجود دارند كه مشخصا آقايان ظريف، جهانگيري، پزشكيان و نفر چهارم هم يا محسن هاشمي يا شريعتمداري.
يعني به نظر شما آقاي تاجزاده اصلا در گزينه‌هاي نهايي قرار نخواهند گرفت؟
كلا حضور آقاي تاجزاده از موضع و منظر ديگري محل تامل است. جناب آقاي تاجزاده اگرچه برادر بسيار عزيز و بزرگواري هستند ولي از آنجا كه موضع پيشين ايشان نسبت به قانون اساسي موضعي توام با ايراد بوده و انتخابات هم بايد در چارچوب قانون اساسي برگزار شود، حضور ايشان، بيشتر حضوري است خارج از نظم و نسقي كه اصلاح‌طلبان تعقيب مي‌كنند.
اما با وجود همين نوع نگاهي كه آقاي تاجزاده دارند با ۳۲ پيشنهاد در جايگاه سوم فهرست قرار گرفته‌اند. به هرحال اين آمار بالا نشان مي‌دهد كه بسياري از اصلاح‌طلبان به آقاي تاجزاده نگاه مثبت داشته و با پيشنهادشان از ايشان حمايت كرده‌اند.
مانعي ندارد اما نظام انتخاباتي اصلاح‌طلبان متكي بر برنامه است و اين برنامه‌ها بايد در چارچوب قوانين موضوعه صورت بگيرد؛ ضمن اينكه برنامه‌هاي آقاي تاجزاده آن‌طوركه در اولين بيانيه‌شان مطرح شده، خارج از قوانين موضوعه است بنابراين به نظر مي‌رسد كه نمي‌توانيم خيلي به آن اميد ببنديم.
با توجه به اينكه آقاي ظريف بارها تاكيد كرده كه تمايلي براي كانديدا شدن ندارند و اگرچه چندوقت اخير بارها گفته شده كه با ايشان براي حضور در انتخابات مذاكره مي‌شود اما تا جايي كه خبرها نشان مي‌دهد، آقاي ظريف برنامه‌اي براي حضور ندارند. شما فكر مي‌كنيد آقاي ظريف بالاخره به دعوت‌ها پاسخ مثبت مي‌دهند؟
اميدواريم كه اين اتفاق بيفتد.
فكر مي‌كنيد اگر آقاي ظريف بيايند، ممكن است به عنوان تنها گزينه اصلاح‌طلبان معرفي شوند و باقي گزينه‌ها كنار گذاشته شوند؟
اينكه يك يا چند نفر تا آخر كار بمانند، به تدابير بعدي مربوط است. از آنجا كه تكليف اصلاح‌طلبان با رفتار شوراي نگهبان چندان مشخص نيست، چه‌بسا جمع‌بندي اصلاح‌طلبان اين باشد كه ۳،۴ نفر را تا فينال و دقيقه ۹۰ و پس از تاييد صلاحيت‌هاي شوراي نگهبان در صحنه داشته باشند و بعد تصميم بگيرند.
با اين رويكرد ممكن است آقاي تاجزاده يكي از افرادي باشند كه اصلاح‌طلبان به عنوان كانديداي نهايي معرفي كنند و دست‌كم رفتار شوراي نگهبان را بسنجند؟
علي‌القاعده حتي اگر اصلاح‌طلبان آقاي تاجزاده را معرفي نكنند، ايشان به‌صورت منفرد در صحنه حضور خواهد داشت و تكليف نهايي را شوراي نگهبان مشخص مي‌كند كه به نظر من از همين حالا قابل پيش‌بيني است و گمانه‌زني من اين است كه نسبت به ادامه حضور آقاي تاجزاده تا آخر انتخابات نمي‌توانيم چندان اميدوار باشيم.
اگر شوراي نگهبان در اقدامي خلاف تصور آقاي تاجزاده را تاييد صلاحيت كند، اصلاح‌طلبان از ايشان حمايت خواهند كرد؟
اصلاح‌طلبان به معناي همه احزاب، خير!