شمشير داموكلس مجلس و شوراي نگهبان
براي اصلاح‌طلبان
امين جمشيدزاده
هفته جاري، سه‌شنبه روز مياني هفته، روزي بسيار مهم و سرنوشت‌ساز براي كشور است. روزي كه قرار است اتفاق و رخدادي بزرگ در آن به‌وقوع بپيوندد و آن آغاز روند نام‌‌نويسي كانديداهاي سيزدهمين دوره رياست‌جمهوري ايران در ساختمان فاطمي وزارت كشور براي انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ است؛ اما در اين بحبوحه صعب كه جامعه و قاطبه مردم دچار يك رنج مزمن اقتصادي و مشكلات معيشتي گشته كه بر اثر تحريم تمام‌عيار و تروريسم اقتصادي ايالات متحده امريكا در ۱۸ ارديبهشت ۹۷ به زمامداري دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري سابق اين كشور با خروج يك‌طرفه از برجام حادث شده و ميراثش به همتاي دموكراتي رسيده كه معاون باراك اوبامايي رييس‌جمهوري سابق ينگه دنيا بوده كه در زمان او معاهده تاريخي برجام با ۶ قدرت برتر جهان منعقد شده و اكنون به‌كرات و در مصاحبه‌ها، گفت‌وگو و پيغام به چند كشور واسط پيام داده كه همان‌طور كه پس از رفتن همتاي جمهوري‌خواه افراطي‌اش از كاخ سفيد به بسياري از قراردادهاي بين‌المللي كه ترامپ از آنها خارج شده بود برگشته حاضر است به برجام بازگردد و اكنون كشور و دولت متبوعش به صورت غيرمستقيم با نماينده ويژه‌اش «رابرت مالي» در مذاكرات وين اتريش براي احياي برجام كه بين ايران و 1+4 پس از سه دور وارد چهارمين دور از دو روز پيش شده در اين مذاكرات حضور جدي دارد تا با برداشتن كامل تحريم‌ها آرامش به جامعه ايران برگردد و مشكلات صعب اقتصادي «تروريسم تمام‌قد اقتصادي» و مصايب معيشتي ناشي از آن در اثر «فشار حداكثري ترامپ» كه استراتژي ابتر و كوري بود و به اذعان جو بايدن رييس‌جمهور كنوني امريكا به بن‌بست رسيده و تمام شده است برطرف شود و قاطبه مردم با شور و شعف ناشي از پاي كار بودن مديران خويش و به‌ويژه دستگاه ديپلماسي و دكترين قاطع و قوي وزارت خارجه پاي صندوق‌هاي راي بيايند و يك حماسه عظيم ديگر خلق كنند ولي در اين خلال نمايندگان مجلس يازدهم هم كاسه داغ‌تر از آش شده‌اند نمايندگاني كه بيشترشان با راي حداقلي به دليل مشاركت پايين و شرايط ويژه كرونايي يكسالي است روانه بهارستان شده‌اند؛ تصميم‌هاي آني و خلق‌الساعه مي‌گيرند و با شيوع موج چهارم كرونا «سويه انگليسي» با اينكه بنا به اعلام رييس مجلس جلسات علني به مدت دو هفته تعطيل شده بود و ديروز دوباره به صحن بهارستان بازگشتند و اين نمايندگان برخلاف عادت مرسوم كه بايد به سركشي و حل مشكلات مردم در حوزه‌هاي انتخابيه متبوع خويش مي‌رفتند اين‌بار در اقدامي كه مسبوق به سابقه نبود با اعلام هيات‌رييسه در پايتخت ماندند ولي بيكار هم ننشستند و در گعده‌هاي شبانه طرح بررسي كانديداهاي شوراي شهر را در اولويت قرار دادند و شائبه‌اي بي‌سابقه جلوي ديد اجتماع نمايان كردند و بسياري از كانديداها كه قاطبه آنها اصلاح‌طلب بودند رد صلاحيت شدند كه نامه الياس حضرتي دبيركل حزب اعتمادملي به رييس مجلس و تذكر مشفقانه در مقام رياست و تبعات و عواقب بعدي اين ماجرا بسيار مهم و ارشادگونه بود و حالا در اقدامي كم‌سابقه شوراي نگهبان قانون اساسي اپيزود دوم اين مساله را تكميل نمود و آن مصوبه مجلس يازدهم بود كه شرايط سني كانديداهاي رياست‌جمهوري را در اقدامي عجولانه و شتابزده و براي بستن دست همتاي رقيب خويش و رسيدن به مقاصد خويش كه به همراه رييس نواب‌شان دسته جمعي در اين انتخابات كانديدا شده‌اند و هفته پيش رو تا يكشنبه هفته آتي ليست آنها منتشر مي‌شود كه خيز بلند آنها فتح پاستور و به دست گرفتن كليدي است كه به‌زعم قاطبه آنها پيدا شده و در دستان آنهاست اصلاح كردند و محدوده سني ۴۰ تا ۷۵ سال را تعيين كردند و پس از يكي، دو ماه كش و قوس سرانجام در اقدامي غيرمنتظره كه بيشتر كارشناسان حقوق اذعان مي‌كردند كه خلل جدي به اين مصوبه وارد است چراغ سبز خود را به بهارستان‌نشينان نشان داد و شائبه‌اي ديگر سر راه كانديداها قرار داد و اين در حالي است كه طبق نص صريح قانون اساسي شوراي نگهبان نمي‌تواند اين مساله را به دولت امر به ابلاغ كند و اين چالشي سترگ براي اجرايي كردن مصوبه پر نقص مجلس است كه حداقل به اين دوره و بازه زماني كوتاه نمي‌رسد و اين اقدام شتابزده مشاركت را كمتر از حد انتظار و جامعه را مأيوس مي‌كند؛ در اولين روز خرداد ۸۴ سيروس ناصري از اعضاي هيات مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران با اتحاديه اروپا از پيشنهاد روسيه مبني بر توليد هگزا فلوريد اورانيوم در داخل كشور و ارسال آن به روسيه براي غني‌سازي خبر داد و اعلام كرد كه ايران در حال بررسي اين پيشنهاد است؛ بر پايه اين پيشنهاد در تاسيسات اصفهان كيك زرد به گاز UF6 تبديل و اين محصول به روسيه منتقل مي‌شود تا به سوخت هسته‌اي تبديل گردد، سپس به ايران بازگردانده مي‌شود تا مورد استفاده قرار گيرد و اين در حالي است كه هيات مذاكره هسته‌اي ما اين روزها در وين اتريش به سرپرستي سيدعباس عراقچي براي برداشتن تحريم و احياي برجام تلاش مضاعف و خستگي‌ناپذيري را در چند دور به انجام رسانده و پيشرفت كار به اذعان او موفقيت‌آميز و اميدوار‌كننده است و تا مرحله پيش‌نويس متن توافق پيش رفته است و امريكا كه با نماينده خود «رابرت مالي» به صورت غيرمستقيم در اين مذاكرات ايران با 1+4 حضور دارد چاره‌اي جز قبول شرايط درخواستي ايران بدون كم و كاست ندارد كه اين اقدام موفقيت‌آميز تا اوايل خرداد خبر بسيار خوشايندي براي جامعه ما خواهد بود و رغبت قاطبه جامعه را براي خلق انتخابي بزرگ، اصلح و آگاهانه دو چندان خواهد كرد؛ اول خرداد ۱۳۸۴ اسامي كانديداهاي تاييد صلاحيت شده به‌وسيله شوراي نگهبان را اول بار شبكه دوم سيما در بخش ويژه خبري20:30 اعلام كرد كه از ۱۰۱۴ نامزد رياست‌جمهوري تنها صلاحيت ۶ تن (محسن رضايي، اكبر هاشمي‌رفسنجاني، مهدي كروبي، محمود احمدي‌نژاد، علي لاريجاني و محمدباقر قاليباف) تاييد شده بود و به اين ترتيب شوك بزرگ انتخابات رخ داد و شوراي نگهبان مصطفي معين كانديداي اصلاح‌طلبان را رد صلاحيت كرده بود؛ محسن مهرعليزاده، سيدرضا زواره‌اي و ابراهيم يزدي ديگر نامزدهاي مشهور انتخابات نيز رد شده بودند، رد صلاحيت معين واكنش اعتراضي گسترده‌اي را به دنبال داشت به طوري كه فرداي اين روز حدادعادل در نامه‌اي از رهبر انقلاب خواست كه شوراي نگهبان را به توسيع دايره نامزدهاي واجد صلاحيت دلالت فرمايند؛ رهبري در پاسخ طي نامه‌اي خطاب به دبير شوراي نگهبان خواستار تجديدنظر در صلاحيت مصطفي معين و محسن مهرعليزاده شد كه برخي حاميان معين اين نامه را مصداق حكم حكومتي دانسته و از آنجا كه آن را مغاير شعارهاي او مي‌ديدند، خواستار عدم شركت او در انتخابات شدند ليكن محمد خاتمي در گفت‌وگو با خبرنگاران در روز چهارم خرداد ۸۴ اين نامه را براساس مصلحت‌سنجي و نه حكم حكومتي دانست و گفت كه آقاي معين حتما در انتخابات شركت خواهد كرد و در غير اين صورت مرتكب اين اشتباه استراتژيك مي‌شود؛ سه روز بعد شنبه هفتم خرداد مصطفي معين در بيانيه‌اي بازگشت خود به صحنه انتخابات را اعلام كرد و در دور اول از ادامه رقابت باز ماند و هاشمي‌رفسنجاني و احمدي‌نژاد به دور دوم رفتند كه احمدي‌نژاد در پايان به عنوان رييس‌جمهور منتخب دوره نهم انتخاب شد و حالا كمترين انتظار جامعه و به ويژه جناح‌ها اين است كه در اين زمينه و محدوديت سني بازنگري شود و از اين تصميمات شتابزده كه باعث كاهش ميزان مشاركت عمومي و شور و نشاط در روز اخذ راي مي‌شود تجديدنظر گردد و اعتماد عمومي به جامعه و جناح‌ها براي مشاركت بيشتر و همبستگي عمومي بازگردانده شود.
كنشگر سياسي