درنگي بر سيستم بسته انتخاب دبير جشنواره موسيقي فجر
جاي خالي شايستگان
بيتا ياري
همزمان با ثبت‌نام رجال سياسي ازجمله رييس قوه قضاييه براي رياست‌جمهوري و ايجاد بازتاب‌هاي پرتوجه به اين مساله، در حوزه مديريت دولتي موسيقي نيز يك اتفاق مهم افتاد و آن انتخاب حسن رياحي به عنوان دبير جشنواره موسيقي فجر امسال است.
هرچند زمان اعلام نام دبير انتخابي جشنواره احتمالا نشان از فكر متصديان براي گم‌شدن اعتراضات بدان، لابه‌لاي مسائل سياسي روز دارد اما در همان لحظه اول هنگام اعلام خبر در گروه معاونت امور هنري نيز اعتراض خبرنگاران موسيقي را برانگيخت. انتخاب حسن رياحي، كسي كه بارها دبيري جشنواره موسيقي فجر را در دولت‌هاي متفاوت برعهده داشته، در بسياري از پست‌ها و شوراهاي كليدي موسيقي عضويت داشته و دارد يا حتي نام‌هايي همچون شاهين فرهت يا حميدرضا نوربخش كه پيش‌تر چندين‌بار عهده‌دار دبيري جشنواره موسيقي فجر شده‌اند، به‌رغم عملكرد ضعيف يا پرحاشيه‌شان تنها مساله «حلقه بسته» را يادآور مي‌شود كه هر از گاهي در اين حلقه نوبت به يكي مي‌رسد؛ البته وزارت ارشاد و دولت نيز به حفظ آن علاقه‌مند است. همچنان‌كه نشان از مديراني در حوزه موسيقي دارد كه محافظه‌كاري و واپس‌گرايي را براي حفظ صندلي خويش برگزيده‌اند تا از حلقه نفرات پرنفوذي كه منافع گسترده‌اي را در اين 40 ساله با خود همراه ساخته‌اند، بيرون انداخته نشوند.
نتيجه چند دهه حضور در پست‌ها و شوراهاي مهم تصميم‌گيرنده موسيقي در سطح كلان وضعيت ما را در موسيقي امروز به خوبي نشان مي‌دهد كه در كجا قرار داريم و چرا هيچ نشاني از بهبودي در آن يافت نمي‌شود. با اين كارنامه افراد در سمت‌هاي مهم امورات موسيقي كه موجب دلسردي اغلب اهالي موسيقي از اميد به بهبود شرايط شده است، در سيستم دولتي حتي مانع از آن نيست كه اندكي ترديد در انتخاب اين نفرات نام‌آشنا به خود دهند. آن‌هم دقيقا بعد از جنجالي كه از اعتراض به كپي بودن آهنگ سرود ملي از سرود كشور كره‌جنوبي به وجود آمده و كارشناسان و صاحب‌نظران از گذشته تا امروز درخصوص اين مساله واكنش‌هايي نشان داده‌اند تا آنجا كه حالا كار به يك رسوايي ملي رسيده؛ آيا اكنون شايسته بود كه دفتر موسيقي وزارت ارشاد با چنين انتخابي مدافع اين وضعيت شود؟
اينكه در اين سال‌ها در وزارت ارشاد تنها چند نام مشخص امكان رسيدن به سمت دبيري جشنواره موسيقي فجر را داشته‌اند تنها نشانگر سيستم بسته و اذهان محدود در حوزه مديريت دولتي موسيقي است كه بيشتر مدير دفتر موسيقي و معاونت هنري در آن مسوول هستند تا بخش‌هاي ديگر؛ اما در اين سال‌ها كه همگان به چرخيدن سمت دبيري جشنواره موسيقي فجر در بين چند نفر محدود اعتراض كرده‌اند، چقدر وزير ارشاد به عملكرد زيرمجموعه خود واكنش راهگشا نشان داده و سياست‌هاي زيرمجموعه را مطابق با شعارهاي دولت بهبود داده است؟
پس زدن آيين‌نامه جشنواره موسيقي فجر كه توسط عده‌اي از منتقدين براي بهبود وضعيت جشنواره نوشته شده و به تصويب وزير رسيده بود، عدم رعايت دقيق آيين‌نامه جشنواره در دو سال گذشته توسط مدير دفتر موسيقي، ايجاد تغييرات پنهاني و يك‌باره در آيين‌نامه، عدم دسترسي همگاني به آيين‌نامه تغييريافته، محوريت دادن به مدير دفتر موسيقي در مديريت جشنواره، عدم برگزاري جلسه نقد جشنواره با اصحاب رسانه و منتقدان در دو سال گذشته و از همه مهم‌تر عدم انتشار هزينه‌كرد بودجه در دو سال گذشته در زيرمجموعه معاونت هنري و... با استناد به اينها مي‌توان تحليل كرد كه در سال - و حالا ماه‌هاي- آخر دولت دوازدهم، مديران بيشتر از پيش منويات ذهني خود را دنبال مي‌كنند تا خواست جامعه موسيقي كه برچيدن «حلقه بسته» و باندبازي‌ها در حوزه موسيقي و جايگزين كردن شايستگان به جاي افراد نالايق است.