وحدت تاكتيكي، ائتلاف انتخاباتي

پرونده انتخابات 28 خرداد 1400 بسته شده و همه آن اصولگراياني كه ماه‌ها و هفته‌ها و روزهاي منتهي به انتخابات سخت در رقابت با يكديگر بودند، حالا هركدام خود را پيروز ميداني از 4 ميدان رقابت انتخاباتي 1400 مي‌دانند و سهيم در تمامي آنها و بر اين اساس نيز هركدام به نحوي در حال يارگيري تازه براي ادامه راه. شوراي ائتلاف و شوراي وحدت دو جرياني كه با محور انتخابات تشكيل شده بودند به نظر مي‌رسد كه به نوعي رقابت سياسي را مي‌خواهند ادامه دهند. شوراهاي وحدت و ائتلاف هركدام هدف خود را از شكل‌گيري رفع اختلافات در اصولگرايان معرفي مي‌كردند اما بعدا معلوم شد كه مهم‌تر از رفع‌اختلاف سهم داشتن آنان در به دست گرفتن قدرت است. هر دوي آنان در رياست‌جمهوري نقش دارند ولي سهم آنان از مجلس و شوراي شهر تهران متفاوت است. در اين بين شوراي ائتلاف دست بالاتر را در اختيار دارد؛ چراكه تمام كرسي‌ها را به دست آورده و احتمالا شهردار تهران را هم همين گروه انتخاب مي‌كند. در همين راستا هم آنان فعال‌تر شده‌اند تا درصورت امكان سهم بيشتري از رياست‌جمهوري را از آن خود كنند. 
غلامعلي حدادعادل كه رهبري شوراي ائتلاف را در دست دارد، گويا مي‌خواهد در 4 سال آينده نقشي مهم در اداره امور كشور ايفا كند. ليست موردحمايت او به زودي در ساختمان بهشت شوراي شهر تهران مستقر مي‌شوند و شهردار آينده را انتخاب مي‌كنند و مسلم است كه در اين فرآيند حدادعادل سهم مهمي خواهد داشت و نظر او بسيار تاثيرگذار است. اما او از دولت و كاخ پاستور هم غافل نشده و حالا كه رايزني‌هايي فشرده براي تعيين كابينه رييسي در جريان است، حدادعادل هم همراه ديگر اعضاي ارشد شوراي ائتلاف مي‌كوشد تا تركيب كابينه را به نفع خود تغيير دهد. او با اشاره به نتيجه انتخابات اعلام كرده كه‌ بايد آرايش سياسي داخل كشور بازتعريف شود. او گفته تصوراتي كه از خرداد ۷۶ تا امروز داشتيم، حتي براي بانيان خود خرداد ۷۶ هم فروريخت و اين‌روزها همه از اتفاق پيش‌آمده مبهوت هستند. اظهاراتي كه وراي كري‌خواني‌هاي سياسي مي‌تواند به اين معنا نيز باشد كه او حدادعادل و يارانش خود را براي تغيير و تحولات اساسي آماده مي‌كنند. تغييراتي كه شايد فراتر از دولت باشد. حدادعادل ديروز به بحث مذاكرات هسته‌اي هم اشاره كرده و جالب آنكه برخلاف مواضعي كه در جريان تصويب برجام در مجلس نهم از او به ياد داريم، به هيچ عنوان نگفته كه قرار است برجام ناديده گرفته شود، بلكه معتقد است: «اتفاقي كه با اين انتخابات در ايران افتاد در مذاكرات هسته‌اي هم موثر خواهد بود و نمايندگان دولت جديد در مذاكرات با دست پرتري با طرف مقابل صحبت خواهند كرد و اينها همه سرفصل‌هايي هست كه بايد مطالعه شود.» موضعي تازه از رييس فراكسيون اصولگرايان و پايداري مجلس نهم كه نشان مي‌دهد حتي او هم ديگر «دلواپسِ» برجام نيست و اكنون كه دولت را همراه خود مي‌بيند، برجام هم مي‌تواند قابل‌تامل باشد.

 نهاد سياسي فراگير 
حدادعادل كه ديروز نظراتش را در نشست شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب با حضور نمايندگان منتخب مجلس خبرگان تهران، اسماعيل كوثري نماينده منتخب ميان‌دوره‌اي تهران، ۲۱ عضو منتخب ششمين دوره شوراي شهر مطرح كرد، ظاهرا در صدد تشكيل يك حزب سياسي است. حزبي كه البته تنها يك حزب ساده نيست؛ بلكه حدادعادل دوست دارد هم در عرصه اجتماعي و هم در عرصه قدرت تاثيرگذار باشد؛ آن‌هم در شرايطي كه طي سال‌هاي گذشته اصولگرايان هرگز حزبي منسجم و موثر در اختيار نداشته و بيشتر فعاليت‌هاي‌شان از طريق گعده‌هاي سياسي و موقتي دنبال شده است. او برنامه اصلي خود را اين‌طور توضيح داده است: «مدت‌هاست حس كرده‌ايم كه كشور نيازمند يك نهاد سياسي گسترده است كه بتواند در عرصه سياسي كنار ساير نهادها با وظيفه انقلابي‌اش عمل كند. ولي حس مي‌كنيم از حيث داشتن يك تشكيلات سياسي گسترده مردمي، ضعيف هستيم و اين احساس از حدود سال ۹۴ در برخي دلسوزان و فعالان عرصه سياسي شديدتر شد و بعد از انتخابات مجلس دهم با جمعي از همين بزرگان جلسات متعددي داشتيم كه درنهايت به تاسيس جمنا منجر شد. جمنا هم در سال ۹۶ با راي اكثريت اعضاي مجمع عمومي از سيدابراهيم رييسي حمايت كرد كه گرچه ما نتوانستيم به‌ دلايل گوناگون موفق به پيروزي شويم ولي بيش از ۱۶ ميليون راي آيت‌الله رييسي ما را براي ادامه آن راه راغب كرد.» او به‌طور مشخص نگفته كه قرار است حزب تشكيل دهد ولي از محتواي سخنانش اين گونه برداشت مي‌شود كه احتمالا بخواهند چيزي شبيه يك حزب را راه‌اندازي كنند. حال اينكه چرا از استفاده از تعبير «حزب» ابا دارد، بحث ديگري است. 

 رايزني در مشهد
فعاليت‌هاي رييس شوراي ائتلاف اما گويا قرار است گسترده‌تر از اينها باشد و همين است كه او اينچنين وارد يارگيري شده است. جالب آنكه او به فراست دريافته كه اين‌بار بايد رايزني‌ها را به‌ جاي قم از مشهد شروع كند و براي همين هم بود كه سيداحمد علم‌الهدي ميزبان اين نشست شوراي ائتلاف بوده است. علم‌الهدي كه پدر همسر سيدابراهيم رييسي، كانديداي پيروز انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم است، احتمالا از اين پس نقشي مهم‌تر ايفا خواهد كرد. نكته‌اي كه احتمالا حدادعادل و يارانش را در شوراي ائتلاف راهي مشهد كرده است.

 تقدير در مشهد
جالب آنكه علم‌الهدي نيز استقبال به‌ نسبت خوبي از آنان داشته و ابتداي سخنانش گفته كه از همان اول شوراي ائتلاف را تاييد كرده است. علم‌الهدي در ادامه گفته: «الان هم اعلام مي‌كنم شوراي ائتلاف مورد تاييد من است اما هركه انتخاب‌شده در نتيجه فرآيند است؛ از همان اول عزيزان را به ائتلاف دعوت كردم، بنشينند دورهم اتفاق و ائتلاف كنند، ائتلاف از ريشه الفت است كه عزيزان و جريان‌هاي ولايتمدار از نظر هدف، بينش سياسي و جنبه ولايت‌محوري خودشان باهم الفت بگيرند و نتيجه اين ائتلاف در فرآيندي كه اجراي فرآيند به دست همه جريان‌ها انجام مي‌گيرد، معرفي افراد نخبه به مردم باشد.» البته نبايد تصور كرد كه مسير بدون رقيب براي اعضاي شوراي ائتلاف و حدادعادل كاملا گشوده است و كسي علم مخالفت با آنان را بلند نمي‌كند. احتمالا در روزهاي آينده و با نزديك‌تر شدن به تشكيل كابينه شاهد علني‌تر شدن اختلافات باشيم. مانند روزهاي منتهي به انتخابات كه ديديم شوراي ائتلاف و وحدت چگونه مقابل يكديگر صف‌آرايي كردند. به‌هرحال اما روشن است كه اگرچه شوراي ائتلاف نيز ساعاتي پيش از ورود رسمي رييسي به عرصه انتخابات و ثبت‌نام به عنوان داوطلب اين انتخابات و پس از اعلام رسمي عدم ورود قاليباف به اين عرصه، از حمايت خود از رييسي خبر داد اما تا پيش از آن مسيري ديگر را دنبال مي‌كرد و باز نبايد از ياد برد كه اين شوراي وحدت بود كه به عنوان نهاد موازي شوراي ائتلاف در جريان اصولگرا از همان ابتدا سنگ رييسي را به سينه مي‌زد. هرچند اگر حالا گزينه اصلي شوراي وحدت خود را براي پاستورنشيني آماده مي‌كند، 21 عضو ليست شوراي ائتلاف كه در انتخابات شوراي شهر تهران با حمايت رسمي قاليباف، مقابل 21 عضو ليست شوراي وحدت ايستادند و پيروز از ميدان خارج شدند، حالا مسير ائتلافيون را به سوي بهشت هموارتر كرده‌اند و با اين حساب بايد بپذيريم كه شكاف درون‌گفتماني اصولگرايان همچنان فعال است و احتمالا در 4 سال آينده عميق‌تر نيز خواهد شد.