مساله كنكور و پرسش‌هاي بي‌پاسخ
محمد داوري
اين روزها دوباره كنكور بر سر زبان‌ها افتاده است و يك‌بار ديگر به موضوع كنكور از زواياي مختلف پرداخته مي‌شود، «عدالت»، «گزينش»، «مافيا»، «تقلب»، «استرس»، «آينده»، «اشتغال»، «دانشگاه» و بسياري از واژه‌هايي از اين دست در دفاع از برگزاري كنكور يا اصلاح و حذف آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما در اين موافقت‌ها و مخالفت‌ها هيچ كس به پرسش‌هاي اصلي پيرامون كنكور پاسخ نمي‌دهد؛ پرسش‌هايي كه پاسخ به آنها تكليف كنكور را براي هميشه مشخص مي‌كند. كليدي‌ترين پرسش اين است كه مگر ساير كشورها براي ورود به دانشگاه‌ها از اين سبك كنكور استفاده مي‌كنند؟ كه پاسخش روشن است خير، اين سبك منسوخ شده و مغاير با فلسفه ورود به دانشگاه است و نقض‌كننده استقلال نهاد دانشگاه و تاكيد بر كمي‌ترين و ساده‌ترين شيوه گزينش و پذيرش دانشجو است. پرسش ديگر اينكه مگر چندين سال نيست كه قول حذف كنكور داده شده است و كارهاي كارشناسي آن هم انجام شده و قرار بود سال‌ها قبل به‌طور كلي كنكور حذف بشود؟! خوب دليل حذف نشدن كنكور چيست؟ اين هم يكي ديگر از پرسش‌هاي بدون پاسخ است، چراكه پاسخ قانع‌كننده و كارشناسانه‌اي براي آن وجود ندارد، چراكه همان دلايلي كه براي حذف كنكور از چندين سال وجود داشت الان با قوت بيشتر وجود دارد و حذف كنكور را موجه‌تر از هميشه كرده است به ويژه اينكه سال به سال از تعداد صندلي‌هاي نيازمند رقابت كاسته مي‌شود. پرسش ديگري كه بسيار تكرار شده، اين است كه در دوگانه تجارت آموزشي و رسالت آموزشي سود تجارت آموزشي به جيب چه كساني مي‌رود كه همچنان رسالت آموزشي قرباني و ناديده گرفته مي‌شود؟ بي‌ترديد به جيب همان كساني مي‌رود كه سال‌هاست به نام مافياي كنكور شناخته مي‌شوند، اما اين مافيا كه پنهان هم نيست متاسفانه مدافعان پنهان دارد كه اجازه نمي‌دهد غول كنكور شاخشش شكسته شود.
پرسش ديگر اينكه چرا رسانه‌ها به ويژه رسانه ملي خانواده‌ها را آگاه نمي‌كنند تا در دام شعبده‌بازي‌هاي تست‌زني و دوپينگ‌هاي كنكوري و دلالان تجارت آموزشي نيفتند؟ مگر خود نيز از آن نفع مي‌برند؟!
و پرسش ديگر از مسوولان آموزش و پرورش است كه چرا نظام سنجش كارآمد و قابل اتكايي را ارايه نمي‌دهند تا عملكرد تحصيلي موثرترين شاخص براي پذيرش در دانشگاه‌ها در كنار مصاحبه‌هاي علمي و استاندارد خود دانشگاه‌ها باشد؟! مگر نظام‌هاي آموزشي دنيا سال‌ها از سيستم سنجش كارآمد بهره نمي‌برند؟!
پرسش‌هاي فوق و ده‌ها پرسش مشابه اگر توسط مسوولان مربوطه صادقانه پاسخ داده شود بي‌ترديد تكليف كنكور براي هميشه مشخص خواهد شد و دانش‌آموزان و خانواده‌ها متوجه خواهند شد كه مسير شغلي و تحصيلي در گروي تلاش مستمر در طول دوران تحصيل و هدايت تحصيلي و شغلي در سايه تعامل خانواده و مدرسه براي داشتن مدرسه خوب و كارآمد است و اگر اين مهم تحقق يابد مدرسه بهترين پل بدون واسطه به دانشگاه خواهد بود كه بسياري از هزينه‌هاي مادي و معنوي و رواني و اجتماعي ناشي از كنكور و مافياي كنكوري و تجارت آموزشي و دلالان كنكور از بين خواهد رفت. به نظر مي‌رسد برخورداري از نظام آموزشي كارآمد بايد تبديل به يك مطالبه عمومي شود تا به تبع آن كنكور و هر پديده ديگري كه از قبل ناكارآمدي نظام آموزشي خود را موجه جلوه مي‌كند از بين برود.