همزمان با انتقاد مجلس‌يازدهمي‌ها
رييس پيشين مجلس درباره مشكل خوزستان نوشت
نخست پذيرش درد، آن‌گاه درمان
«بهارستان» ديروز برخلاف نشست علني پيشين مجلس نسبت به «خوزستان» بي‌تفاوت نبود و بودند نمايندگاني كه در جريان نشست علني ديروز از خوزستان و تنش‌هاي آبي اين استان گفتند. آنچه اما درنهايت به عنوان مهم‌ترين خبر مربوط به اين معضل كهنه كه طي روزهاي اخير منجر به اعتراضات خياباني شهروندان خوزستاني شده، موردتوجه بود، نه تحركات نمايندگان مجلس يازدهم، بلكه يادداشتي بود كه به قلم رييس مجالس هشتم، نهم و دهم منتشر شد. ديروز در شرايطي كه مهم‌ترين دستوركار و البته درنهايت مهم‌ترين مصوبه مجلس به الزام مسوولان به پاسخگويي به تذكرهاي كتبي و شفاهي نمايندگان اختصاص داشت، نمايندگان عمدتا اصولگراي حاضر در صحن علني در دقايقي از اين نشست، به بيان نكاتي درباره تنش‌هاي آبي خوزستان در قالب تذكرها و اخطارهاي قانوني خود پرداختند. چنان‌كه ابراهيم متينيان، نماينده رامهرمز و رامشير به عنوان يكي از نمايندگان استان خوزستان از فرصت خود براي نطق ميان‌دستور استفاده كرد و گفت: «مرگ كارون، مرگ خوزستان و مرگ خوزستان مرگ ايران است.» آن‌هم در حالي كه سيدمحمد مولوي نماينده آبادان در مجلس در نطق ميان دستور روز گذشته خود، مساله آب را تنها يكي از مشكلات خوزستان عنوان كرد و با اشاره به برخي از ديگر مشكلات اين استان، ازجمله گفت: «نرخ بيكاري و بسياري از مشكلات زيست محيطي در اين استان بيداد مي‌كند.»
اما شايد اوج انتقادها زماني بود كه نوبت به اخطارها و تذكرات نمايندگان مجلس رسيد. جايي كه جواد نيك‌بين گفت كه «مجلس به مشكل خوزستان و پاداش۵۰۰ ميليوني اعضاي هيات‌مديره بانك تجارت بپردازد» و موسي غضنفرآبادي نيز تاكيد كرد كه «مجلس بايد كنار مردم خوزستان بايستد.» همزمان درحالي كه رمضان‌علي سنگدويني، نماينده گرگان از رييس‌جمهوري منتخب خواست كه «مردم خوزستان را دريابيد»، محمدرضا صباغيان، نماينده بافق و مهريز تاكيد كرد كه «نمايندگان اطلاعاتي درباره وضعيت خوزستان ندارند» و بر اين اساس خواستار تشكيل نشستي جهت ارايه توضيحات به پارلمان شد.
با اين همه اما چنان‌چه اشاره شد، يادداشتي كه به نقل از علي لاريجاني، رييس پيشين مجلس و مشاور كنوني رهبري با عنوان «آيا مشكلات خوزستان با غمگساري حل مي‌شود؟» در خبرگزاري جمهوري اسلامي منتشر شد، حائز اهميت بود. لاريجاني كه سطر نخست يادداشت را با تاكيد بر اينكه «مشكل مردم عزيز خوزستان فقط كمبود آب نيست (و فقط) يكي از مشكلات آنان اين امر است»، شروع كرد، در ادامه نوشت: «توسعه خوزستان يك امر همه‌جانبه است اما از يك برنامه روشن برخوردار نيست، لذا مردم نمي‌توانند زندگي امروز و فرداي خود را پيش‌بيني كنند. استان‌هاي ديگر هم از چنين فقدان نظام توسعه‌اي رنج مي‌برند. دولت‌ها علي‌رغم مصوبات متعدد مجلس شوراي اسلامي در برنامه‌هاي ۵ ساله كه موظف بودند طرح آمايش سرزمين را مدون و به اجرا درآورند، هيچ‌يك (با تاكيد بر هيچ‌يك) از دولت‌ها اين كار را انجام نداده‌اند. نتيجه اين سهل‌انگاري همه دولت‌ها عدم استفاده بهينه از ظرفيت‌هاي استاني و گاه كج‌روي از توسعه استان‌ها شده است. هر چه در اين امر خطير تاخير شود به ضرر كليت نظام توسعه‌اي كشور است. اميدواريم دولت جديد همتي در اين راه داشته باشد.» او در ادامه به «مساله كمبود آب» به عنوان «يك معضل بزرگ جهاني» اشاره كرد و درحالي از «معضل تغيير اقليم» سخن گفت كه در ادامه تاكيد كرد كه «ما هنوز در گام نخست آن گير داريم. يعني مسوولان كشور به فهمي مشترك در اين بحران آب‌وهوا و تاثيرات آن در كشور نرسيده‌اند و مردم هم به‌تبع عدم تصميم مسوولان و عدم اهتمام رسانه‌ها توجه كافي به اين امر نمي‌كنند. اما با كمال تاسف بايد گفت اين يك واقعيت است. روند بارش در ۲۰ سال اخير هم نشان مي‌دهد كه پيش‌بيني‌هاي علمي درست بوده است.»
لاريجاني در بخش ديگر يادداشت خود با انتقاد از اقدامات موقتي و كوتاه‌مدت براي حل اين مشكل تاكيد كرد كه «نحوه علاج مشكل، صرفا به تاخير انداختن معضل است، نه حل آن.» او نوشت: «البته در سال‌هاي گذشته تا آنجا كه به خاطر دارم در سال ۹۷ يا ۹۸ در بودجه مصوب كشور، مجلس با عنايت رهبري معظم رديفي در حدود ۵۰ ميليون يورو از صندوق توسعه ملي را براي حل مشكل تنش آبي شهرها درنظر گرفت و نمي‌دانم بعد، اين امر ادامه يافت يا خير.» لاريجاني در پايان با تاكيد بر رويكرد صنعتي شدن استان خوزستان، به عنوان يكي از مولفه‌هاي اصلي آتي توسعه اين استان، نوشت: «باز تكرار مي‌كنم اصل مساله ايجاد تمركز ذهني و يك باور عمومي در تغييرات اقليم و تاثير آن در ايران است. بايد اول درد را پذيرفت تا درمان صورت گيرد. البته كمبود آب شرب موضوع حياتي است كه در همه شرايط بايد تامين آن اولويت كار دولت باشد؛ آن‌طور كه رسانه‌ها منعكس كردند توجه بيشتر به اين امر شده است.»