بهرغم ادعاي پايان جنگ تلفات غيرنظامي در افغانستان همچنان ادامه دارد
امنيت پوشالي طالبان
شهاب شهسواري
بهرغم ادعاي طالبان مبني بر پايان جنگ در افغانستان و بازگشت امنيت به كشور، همچنان رويدادهاي امنيتي در سراسر افغانستان جان شهروندان غيرنظامي اين كشور را ميگيرد. روز گذشته يك حمله خمپارهاي در نزديكي فرودگاه كابل، علاوه بر مرگ يك كودك افغان، رعب و وحشت از تكرار حادثهاي مشابه انفجار هفته گذشته در فرودگاه را كه نزديك به 200 كشته برجاي گذاشت، زنده كرد. همزمان در نقاط ديگر افغانستان نيز نيروهاي طالبان به اقدامات خشونتبار عليه شهروندان از جمله قتل هنرمندان و حمله و ضرب شتم خبرنگاران ادامه ميدهند. اقداماتي كه بهرغم وعدههاي مكرر سخنگوي طالبان مبني بر برخورد با عاملان آنها، تاكنون هيچ نشانهاي از توقف يا مجازات عاملانش وجود ندارد. در پي هشدارهاي پي در پي مقامهاي ايالات متحده امريكا در خصوص احتمال وقوع حادثه امنيتي در فرودگاه كابل، روز گذشته بار ديگر شنيده شدن صداي انفجاري در نزديكي فرودگاه بينالمللي حامد كرزي، نگرانيها نسبت به حملات تروريستي به شهروندان غيرنظامي افغانستان كه در نزديكي فرودگاه براي خروج از كشور تجمع كردهاند را افزايش داد. بر اساس گزارشهاي اوليه، انفجار عصر يكشنبه ناشي از شليك يك خمپاره در نزديكي فرودگاه كابل بود كه در يك منزل مسكوني سقوط كرده و باعث كشته شدن يك كودك افغان و سه غيرنظامي ديگر شده است. پيش از اين حمله مقامهاي امريكايي از جمله رييسجمهور، وزير خارجه و سفارت امريكا در افغانستان، هشدارهاي متعددي در مورد احتمالا انفجارها و حملات ديگر تروريستي در فرودگاه كابل داده بودند. سفارت امريكا در افغانستان ضمن درخواست از شهروندان امريكايي براي عدم مراجعه به فرودگاه تا اطلاع ثانوي، گفته بود كه اطلاعات «موثق و دقيقي» در اختيار دارد كه روز يكشنبه حملهاي به فرودگاه انجام خواهد شد. در حال حاضر بخش اعظم فرودگاه كابل و دروازههاي ورودي به آن در اختيار گروه شبهنظامي طالبان قرار دارد و بخش كوچكي از محوطه فرودگاه براي استقرار 4000 نظامي امريكايي و 1000 شهروند افغانستان كه موفق به تكميل فرآيند مهاجرت به امريكا شدهاند در نظر گرفته شده است. طالبان تاكيد كرده است كه بلافاصله بعد از پايان ضربالاجل 31 آگوست (سهشنبه) كل فرودگاه را تصرف خواهد كرد. جو بايدن رييسجمهور امريكا وعده داده است كه 5000 نفر باقيمانده در فرودگاه كابل در عرض 24 ساعت باقيمانده از افغانستان خارج شوند. آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا هشدار داده است كه احتمال افزايش تعداد و شدت حملات به فرودگاه كابل در طول روزهاي آينده افزايش مييابد.
دورويي طالباني پشت تريبون و در خيابان
همزمان با ادعاي طالبان مبني بر برقراري امنيت در سراسر افغانستان، همچنان خبرهاي قتل و غارت و ترور در مناطق مختلف اين كشور منتشر ميشود، خبرهايي كه بخشي از آنها از نقش مستقيم طالبان در ترور و ايجاد رعب و وحشت در ميان شهروندان افغانستان حاكي هستند. در تازهترين اتفاق از اين دست، رسانهها گزارش دادهاند كه فواد اندرابي، خواننده محلي در ولايت بغلان توسط عدهاي افراد مسلح كه گفته ميشود از نيروهاي طالبان بودند، با گلوله كشته شده است. قتل اين خواننده محلي با واكنش گسترده در رسانههاي اجتماعي مواجه شده است. ذبيحالله مجاهد، سخنگوي طالبان در گفتوگو با خبرگزاري آسوشيتدپرس، گفته است كه طالبان در مورد اين اقدام تحقيق خواهد كرد. اين چندمين بار است كه مقامهاي طالبان در مورد تحقيق از نيروهاي خودشان در مورد اقدامات اينچنيني سخن ميگويند و ادعا ميكنند كه جلوي هرگونه خشونت و تعرض به شهروندان را خواهند گرفت، اما يكي پس از ديگري خبرهايي از حمله به خبرنگاران، هنرمندان و زنان در نقاط مختلف افغانستان منتشر كه توسط نيروهاي طالبان انجام ميشود.
تشكيل ائتلاف شمال براي مذاكره با طالبان
رويترز گزارش داده است كه دو تن از رهبران اصلي سياسي در شمال افغانستان تصميم گرفتهاند كه به صورت مشترك گفتوگوها با گروه شبهنظامي طالبان براي تشكيل دولت آينده را آغاز كنند. عبدالرشيد دوستم و عطا محمد نور، اعلام كردهاند كه تصميم دارند به صورت مشترك با گروه طالبان مذاكره كنند. خليل نور، فرزند عطا محمد نور، به رويترز گفته است كه اين دو رهبر سياسي به اين دليل تصميم به ائتلاف گرفتهاند كه «مشكل امروز افغانستان مسالهاي نيست كه يكجانبه بتوان آن را حل كرد.» همزمان با ائتلاف دوستم و نور در شمال كشور، در كابل، پايتخت هم شوراي رهبران سياسي با عضويت عبدالله عبدالله، حامد كرزي و گلبدين حكمتيار در حال مذاكره با طالبان هستند. مشخص نيست آيا ميان مذاكرات طرفهاي شمالي با طالبان با مذاكرات كابل هماهنگي وجود دارد يا دو ائتلاف به صورت موازي در حال رايزني با طالبان هستند. همزمان با اين گفتوگوها، برخي مقامهاي طالبان ادعا كردهاند كه نيروهاي اين گروه وارد ولايت پنجشير شدهاند و بدون مقاومت در حال پيشروي در اين ولايت هستند. انعامالله سمنگاني، عضو كميسيون فرهنگي طالبان گفت: «هنوز درگيري صورت نگرفته، البته مجاهدين امارت اسلامي از چندين جهت پيشروي داشته، بدون اينكه با مقاومت آنها روبهرو شده باشند. نيروهاي امارت اسلامي با استقامتهاي مختلف داخل خاك پنجشير شدهاند.» محمد الماس زاهد، رييس هيات گفتوگوكننده جبهه مخالف طالبان گفت: «در پنجشير هيچ جنگي نيست و كسي داخل نشده است.» آقاي زاهد از برگزاري دور دوم مذاكرات ميان دو طرف تا دو روز ديگر خبر داده و هشدار ميدهد كه شكست اين مذاكرات براي هر دو طرف سنگين تمام خواهد شد. نمايندگان مقاومت پنجشير و گروه شبهنظامي طالبان، در دور اول مذاكرات توافق كرده بودند كه تا زمان رسيدن به يك توافق، از درگيري مسلحانه با يكديگر خودداري كنند. وي گفت: «شكست مذاكره به خطري براي هر دو طرف سنگين تمام ميشود كه جنگ زمينه مداخله را براي خارجيها فراهم ميكند و آن وقت جنگ دوامدار خواهد شد.» همزمان خبر ميرسد طالبان خدمات اينترنت را براي ولايت پنجشير كه هنوز به تصرف آنها در نيامده، قطع يا مختل كرده است. به گزارش اسپوتنيك، رها پرس گزارش داد كه احتمالا اين كار بهمنظور جلوگيري از پستهاي توييتي امرالله صالح معاون نخست دولت پيشين افغانستان كه خود را رييسجمهور موقت اعلام كرده، صورت گرفته باشد. گفته ميشود كه اينترنت سيمكارتهاي «روشن» و «اتصالات» كاملا از كار افتادهاند.
اعزام ديپلماتهاي تازهنفس به سفارت ايران در كابل
مديركل آسياي غربي وزارت امورخارجه از بازگشت ديپلماتهاي ايراني از سفارت ايران در كابل به كشورمان خبر داده و اعلام كرده است كه با اعزام نيروهاي تازه نفس، فعاليت سفارت جمهوري اسلامي ايران در افغانستان ادامه دارد. سيد رسول موسوي، مديركل آسياي غربي وزارت امورخارجه در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت: «امروز صبح از طريق يك پرواز كه از تهران به كابل رفت همكاران ما در سفارت كه در روزهاي سخت در آنجا بودند به كشور بازگشتند و همكاران تازه نفسي هم به كابل رفتند تا سفيرمان را ياري دهند و سفارت كشورمان در اين روزها همچنان فعال باشد.»