روزهاي پاياني شش ماه نخست سال را پشت سر مي‌گذاريم و سينما به شرط ارتباط و توجه مخاطب از اين به بعد بايد رنگ و چهره پاييزي به خود بگيرد. امسال سينماهاي سراسر كشور در امتداد وضعيت كرونا زده سال قبل، از تاثيرات مهلك بيماري كوويد در امان نبودند و اوضاع و احوال مناسبي نداشتند. به بياني ديگر التفات و استقبال مخاطبان شامل حال فيلم‌ها نشد و سالن‌ها از روزهاي پررونق فاصله زيادي داشتند. ولي هر چه كه بود و با هر مشقتي (برخلاف سال گذشته) سالن‌ها درازمدت تعطيل نبودند. صاحبان فيلم‌ها براي اكران نوروزي قرارداد امضا كرده بودند و درهاي سينماها در شش ماه نخست سال به روي تماشاگران باز بود (نوروز به صورت موقت و به دليل ورود پيك چهارم كرونا سينماها تعطيل بود) و همان روشنايي اندك چراغ سينماها مايه دلگرمي و اميدبخش اهالي سينما بود.
البته كه به واسطه ورود به پيك‌هاي چهارم و پنجم كرونا، تراژدي‌هاي غم‌انگيزي را در سطح كشور شاهد بوديم و سينما هم از اين آسيب و ضربه هولناك مصون نبود. اما آنچه در اين بحث اهميت دارد باز بودن سالن‌هاي سينما بود كه باعث حضور اندك تماشاگران در سالن‌ها مي‌شد. پنج فيلم «خورشيد» آخرين ساخته مجيد مجيدي، «خون شد» به كارگرداني مسعود كيميايي، «لاله» اسدالله نيك‌نژاد، «تكخال» مجيد مافي و «هفته‌اي يك‌بار آدم باش» شهرام شاه‌حسيني در آخرين هفته اسفند به عنوان نخستين اكران سال 1400 روي پرده رفتند و در ادامه فيلم‌هاي «ديناميت» مسعود اطيابي، «مديترانه» هادي حاجتمند، «قصه عشق پدرم» محمدرضا ورزي، «گيسوم» نويد به‌تويي، «سياه باز» حميد همتي و «درخت گردو» محمدحسين مهدويان هم به ليست اكران اضافه شدند.
نگاهي به فيلم‌هاي اكران شده در تابستان امسال مهم‌ترين نكته‌اي را كه به ذهن مي‌رساند، اين است كه سبد فيلم‌هاي اكران، تركيب اميدوار‌كننده و پرهيجاني كه چهره سينماها را در تابستان سال‌هاي گذشته به شكل جذابي تزيين مي‌كرد، نبود، چراكه بسياري از فيلمسازان ريسك نمايش فيلم‌شان در اين دوران ركود فراگير و بي‌رونقي را نپذيرفتند و با اينكه مي‌دانستند صف طويلي از فيلم‌ها پيش روي اكران فيلم‌شان قرار دارد اكثر آنها با نمايش فيلم‌شان در سينماها موافقت نكردند ولي به هر جهت نمايش همين تعداد فيلم براي تنفس و زنده ماندن سينما اميدوار‌كننده بود و نشان‌دهنده اين نكته كه سينما در بطن جامعه جريان دارد ولو با روزي سه يا چهار نفر مخاطب.
گيشه سينما در شش ماه اول سال
حالا از باز بودن سالن‌هاي سينما كه عبور كنيم؛ به گردش مالي و بازگشت سرمايه‌اي كه فيلم‌ها در چرخه اكران دارند مي‌رسيم. يعني ميزان توجه مردم به فيلم‌هاي روي پرده. از آنجايي كه روزهاي پاياني شهريور را پشت سر مي‌گذاريم به نظر زمان مناسبي است تا فروش فيلم‌ها در بازه شش ماه نخست سال را حساب كنيم و ببينيم همين تعداد محدود فيلم كه در اين شرايط خاص روي پرده رفتند چه تعداد مخاطب و چه ميزان گيشه داشتند.
از تاريخ 27/12/1399 كه اكران فيلم‌هاي نوروز در سينماها آغاز شد تا 16 شهريور 1400 (زمان نگارش اين گزارش) مجموعه فروش فيلم‌ها در سراسر كشور و تمام استان‌ها به رقم 158,422,794,766 ريال رسيد و مجموعا 726,289 نفر به تماشاي فيلم‌ها در سالن‌هاي سينما نشستند، ضمن اينكه فيلم‌ها از 70,804 سانس تشكيل شدند. از نگاه ديگر مي‌توانيم بگوييم فروش فيلم‌ها در شش ماه نخست امسال با احتساب روزهاي باقيمانده شهريور در نهايت و در خوشبينانه‌ترين حالت به گيشه 16ميليارد و 500 ميليون توماني دست پيدا مي‌كند.كاملا واضح و مبرهن است كه اين گردش مالي در قياس با هزينه‌هاي بالاي توليد فيلم خصوصا در يكي، دو سال گذشته رقم بسيار پاييني است و مشخص مي‌كند گيشه سينما به نسبت همين دو سال گذشته با چه ضرر سنگين و افت قابل توجهي روبه‌رو بوده است.
از اين گيشه 16 ميليارد توماني، فيلم مجيدي رقم 16,216,858,500 ريال و فيلم كيميايي به فروشي معادل 1,956,935,966 ريال دست پيدا كرد. همچنين فيلم اسدالله نيك‌نژاد گردش مالي 909,880,500 ريال داشت و «تكخال» هم توانست 9,782,831,400 ريال فروش داشته باشد. ضمن اينكه فيلم‌هاي «هفته‌اي يك‌بار آدم باش» هم گيشه 14,223,448,000 ريالي و «قصه عشق پدرم» هم گيشه 304,946,000 ريالي داشتند.
سه ميليارد و ششصد ميليون تومان
فروش فيلم‌ها در بهار
اما اگر بخواهيم فروش فيلم‌هاي دو فصل بهار و تابستان را از هم تفكيك كنيم، مجموع فروش فيلم‌ها در فصل بهار رقم 36,607,871,966 ريال (سه ميليارد و ششصد ميليون تومان) بوده كه كل تعداد مخاطباني كه به تماشاي اين فيلم‌ها نشستند به 165,488 نفر مي‌رسد و 27,456 سانس هم در اين بازه زماني براي فيلم‌ها تشكيل شده است.
دوازده ميليارد تومان گيشه تابستان
همچنين در سه ماه فصل تابستان هم فروش كل فيلم‌هايي كه در اين سه ماه اكران بودند به عدد 119,312,590,300 ريال مي‌رسد كه با احتساب روزهاي باقيمانده از شهريور بعيد نيست اين عدد به رقمي بالاي دوازده ميليارد تومان هم برسد.كل مخاطبان در فصل تابستان (البته تا 16 شهريور) مجموعا 543,561 نفر بودند و تعداد سانس‌هاي تشكيل شده براي فيلم‌ها دراين بازه (تا 16 شهريور) 41,853 سانس بوده است. با اين رقم فروش مي‌توانيم بگوييم استقبال مخاطبان در فصل تابستان از فيلم‌هاي روي پرده بيشتر از فصل بهار بوده است.
كدام سينماها پرفروش‌تر بودند؟
شايد جالب باشد بدانيد كه اقبال مردم در شش ماه نخست سال به كدام سالن‌هاي سينما بيشتر بوده كه در توضيح بايد گفت پرديس سينمايي كوروش با حضور 209,975 نفر و ايران‌مال با تعداد 78,400 نفر (تهران) و پرديس سينمايي هويزه در مشهد با 110,135 بيننده (شهرستان) بيشترين تعداد مخاطبان را به خود اختصاص دادند.
چه فيلم‌هايي در حال حاضر اكران هستند؟
اما فيلم‌هايي كه در حال حاضر در سينماها نمايش داده مي‌شوند، «ديناميت» به كارگرداني مسعود اطيابي، «درخت گردو» ساخته محمدحسين مهدويان، «مديترانه » به كارگرداني هادي حاجتمند، «گيسوم» نويد به‌تويي و «سياه‌باز» حميد همتي هستند. فيلم سينمايي «كله پوك» هم به كارگرداني جواد مزدآبادي از روز چهارشنبه ۱۷ شهريور ماه به فيلم‌هاي اكران اضافه شد.
از ميان اين فيلم‌هاي روي پرده «درخت گردو» و «ديناميت» دو فيلمي هستند كه بار اكران سينماها را بر دوش دارند و از زمان اكران‌شان مخاطبان بيشتري را به سينماها جذب كردند و همچنان گيشه اين فيلم‌ها در صدر جدول قرار دارد. در همين راستا امير فرجي، مدير سينما آفريقا هم به مهر گفته بود: «با اضافه شدن فيلم‌هاي جديد به چرخه اكران، روند فروش سينماها بهتر شده در واقع هر فيلمي كه داراي بازيگر، كارگرداني و موضوع خوب و مناسبي باشد، مردم از آن استقبال مي‌كنند به همين ترتيب اين روزها مي‌بينيم كه مردم از ۲ فيلم «درخت گردو» و «ديناميت» استقبال خوبي مي‌كنند.»
به نظر مي‌‌آيد اگر فيلم‌هاي جذاب و باكيفيت ديگري هم در ادامه فصل پاييز به چرخه اكران اضافه شوند گيشه سينما با تغييرات محسوسي مواجه شود.
توضيح: گردش مالي فيلم‌ها و كاركرد گيشه در بازه زماني مشخص شده بر اساس سامانه مديريت فروش و اكران سينماي ايران (سمفا) محاسبه شده است .