خروج 1460 ميليارد توماني سهامداران خرد از بورس

ندا  جعفري

روز گذشته با ورود رافائل گروسي، دبيركل آژانس بين‌المللي به تهران، نرخ دلار در صرافي بانكي به كانال ۲۶ هزار تومان بازگشت و شاخص بورس نيز كانال يك و نيم ميليون واحد را از دست داد، شاخص كل با بيش از 40 هزار واحد منفي و با عقبگرد زياد از نقطه حمايتي مهم خود در پله ۱، ۴۸۹، ۹۹۵ واحدي قرار گرفت. در اين روز ۷۶۸ هزار فقره معامله به ارزش ۶،۲ هزار ميليارد تومان به ثبت رسيد و ارزش كل بازار سرمايه نيز جايگاه قبلي خود را از دست داد و به زير ۶ هزار هزار ميليارد تومان كاهش يافت. در يكشنبه سياه بورس براي چهارمين روز متوالي ارزش خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار منفي شد و هزار و 460 ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد كه نسبت به روز شنبه رشد 243 درصدي دارد.

بر اين اساس بايد گفت حركت بازار سرمايه به چند عامل ازجمله نرخ ارز، نرخ تورم، قيمت‌هاي جهاني و سود شركت‌ها بستگي دارد. با توجه به كسري بودجه دولت، احتمالا در ماه‌هاي پيش رو تورم بالايي تجربه خواهيم كرد. نرخ تورم امسال تاكنون حدود ۴۷درصد بوده و نرخ تورم توليدكننده در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود ۹۵درصد بوده است! از اين‌رو احتمالا امسال تورم سنگين‌تري را شاهد خواهيم بود. كسري بودجه دولت حدود ۴۵۰ هزار ميليارد تومان است و كسري بودجه بايد از محلي تامين شود كه يكي از آنها بازار سرمايه است. كارشناسان بازار سرمايه بر اين ‌باروند كه منفي‌هاي روز گذشته تا حدودي ناشي از اصلاح بازار بعد از رشد چند هفته‌اي اين بازار بوده و اغلب فعالان بازار سرمايه در روزهاي گذشته منتظر اصلاح بازار در يك محدوده خاص بودند، البته بخش ديگر از اين منفي‌ها به دليل نگراني عده‌اي بابت احتمال تكرار رويه قيمت‌گذاري دستوري بوده است.
محمدرضا مظفري، كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بازار سرمايه همواره با نوسان و افت و خيز‌هايي همراه است به «اعتماد» گفت: يكي از علت‌هايي كه باعث مي‌شود تا ريزش‌هاي اينچنيني را شاهد باشيم چند صدايي است كه امروز از سوي مراجع سياستگذار و تصميم‌گير شنيده مي‌شود.

احتمال تكرار رويه قيمت‌گذاري دستوري
اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به تعيين نرخ دستوري سيمان و فولاد از سوي مسوولان افزود: معمولا اين تصميمات تاثيرات بدي روي بازار دارد اما بايد گفت اين تصميمات در كوتاه ‌مدت روي بازار موثر است و يكي، دو روز ديگر ممكن است اين بازار منفي باشد اما قطعا اين بازار راه خود را پيدا مي‌كند و بايد گفت كليات بازار در وضعيت مثبتي قرار دارد و روند رو به رشدي را طي مي‌كند.
او با بيان اينكه روند رو به رشد بازار سرمايه همچنان ادامه‌دار خواهد بود خاطرنشان كرد: اميدوارم سياستگذاران و مسوولان ما كه به تازگي بر سر كار آمده‌اند بدانند نان عده‌اي به يك تصميم يا حتي يك جمله اين افراد وابسته است و سعي شود تصميمات منطقي در حوزه اقتصادي كشور گرفته شود.

ارزپاشي هم تاثيري نداشت
مظفري در مورد تاثير نرخ دلار بر بازار سرمايه گفت: هفته گذشته از سوي دولت ارزپاشي در بازار انجام شد و نرخ دلار روي 26 هزار تومان قرار گرفت كه اين موضوع نشان مي‌دهد نرخ دلار تا زماني كه وضعيت كلان كشور مشخص نشود مسير نزولي نخواهد داشت و ارزپاشي هم كه نتوانست نرخ دلار را خيلي پايين بياورد. اين كارشناس بازار سرمايه كمترين نرخ دلار را تا پايان سال جاري 24 هزار تومان برآورد كرد و گفت: در خوشبينانه‌ترين حالت كه شاخص‌هاي مختلف روي نرخ دلار تاثير مثبت بگذارد نرخ دلار در همين محدوده قرار خواهد گرفت.
او ادامه داد: زماني كه زمزمه‌هايي درخصوص كاهش نرخ دلار شنيده مي‌شود بازار هم افت مي‌كند اما اتفاقي كه روز گذشته درخصوص نرخ دلار و روند نزولي بورس رخ داد تنها به دليل چند صدايي مسوولان بود.

سهم‌هاي بنيادي و بزرگ حباب ندارند
مظفري در پاسخ به اين پرسش كه آيا اين بازار حباب دارد يا خير تصريح كرد: در شرايطي كه قيمت مسكن به ‌شدت بالاست و قيمت كالاهاي مصرفي رشد دارد عمده اين بازار حباب ندارد و هنوز جاي رشد دارد البته شايد چند سهم كوچك و خاص كه در اتفاقات سال 1399 و با بي‌تدبيري‌هايي كه شد به ‌شدت بالا رفت هنوز حباب داشته باشند اما سهم‌هاي بنيادي و بزرگ حبابي ندارند.
اين كارشناس بازار سرمايه در مورد P/E شركت‌ها نيز گفت: P/E شركت‌هاي صادرات‌محور نسبت به دو سال گذشته به‌ شدت افت كرده است و اگر وضعيت به اين شكل جلو رود كه نرخ دلار به ‌شدت افت كند (كه البته اين فرضيه از ديدگاه من بعيد است) P/E شركت‌ها آن زمان جاي بحث دارد. اما مطمئنا با اين رويه كنوني P/E بازار منطقي است و در صورتي كه روابط بين‌المللي ايران عادي شود P/E، 10 براي اين بازار مناسب خواهد بود.
او ادامه داد: در صورت توافق و احياي برجام احتمالا در بلندمدت اين موضوع موجب كاهش بهاي تمام‌شده و نيز افزايش توليد شركت‌ها خواهد شد و از اين ‌جهت، احياي برجام در بلندمدت به نفع بازار سرمايه خواهد بود. اما نكته اينجاست كه انتظارات تورمي و كسري بودجه دولت و افزايش نرخ ارز موجب افزايش قيمت كالاها و خدمات شده است.
مظفري با اشاره به موج فروش برخي حقيقي‌ها خاطرنشان كرد: در هفته گذشته عرضه اوليه «فجهان» انجام شد كه حدود 3.6 ميليون نفر در اين عرضه اوليه شركت داشتند اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شد هر سهمي حدود 4 ميليون تومان باشد و طبيعي است كه عرضه اوليه جذابيت خود را دارد و عده‌اي بخواهند سهم‌هاي قبلي خود را بفروشند و آن را نقد كنند تا براي خريد عرضه اوليه اقدام كنند.

پيش‌بيني رشد بيش از 2 ميليون واحد
 دور از انتظار نيست
او با بيان اينكه خروج منابع مالي از بازار سرمايه زماني كه بازار منفي مي‌شود منطقي است، تصريح كرد: در صورتي كه بازار مثبت شود عكس اين اتفاق رخ خواهد داد و با ورود منابع مواجه خواهيم شد. ضمن آنكه در شرايط فعلي فرصت مناسبي براي خريد است و منفي‌هاي بازار سرمايه، فرصت خريد براي تمامي گروه‌هاي بازار محسوب مي‌شوند‌. سهم‌هايي كه به لحاظ بنيادي، از وضعيت مناسبي برخوردار هستند و اين مدت، رشد خاصي نداشته‌اند، در منفي‌ها براي خريد جذاب هستند.
اين كارشناس بازار سرمايه پيش‌بيني كرد: تا سه ماه آينده وضعيت بازار صعودي خواهد بود اما پس از اين مدت بايد ديد سياست‌هاي كلان كشور به چه سمتي خواهد رفت در آن زمان مي‌توان پيش‌بيني درستي داشت كه آيا اين وضعيت ادامه‌دار خواهد بود يا خير، اما تا پايان سال 1400 دست يافتن به شاخص بيش از 2 ميليون و 100 هزار واحد براي اين بازار دور از انتظار نيست.