نخستين خانه موزه اصفهان در تصرف كانون نخبگان جوان استان
سرنوشت خانه «اميني»
در دست دادگاه است
سميه قنبري
اميرقلي اميني 14 شهريورماه 1356 و قبل از سفر به مشهد نامه‌اي 9 صفحه‌اي را بر سربرگ‌هاي «روزنامه اصفهان» خطاب به شهردار وقت اصفهان و همسرش مي‌نويسد. نامه‌اي كه قرار بود مقدمات تحقق يكي از آرزوهاي قديمي مرحوم اميني درباره تبديل خانه‌اش به نخستين «خانه موزه اصفهان» را فراهم كند.
در اين نامه، اميني بخشي از اموال و دارايي‌هاي فرهنگي و هنري‌اش را تعيين تكليف كرده و با اهداي خانه‌اش به شهر اصفهان وصيت مي‌كند تا پس از انجام مراحل قانوني و انتقال مالكيت خانه به شهرداري اصفهان اين بناي فاخر بازمانده از معماري دوران قاجار در خيابان سپهبد زاهدي (آيت‌الله‌كاشاني) روبه‌روي هلال‌احمر به موزه‌اي به نام خاندان اميرقلي اميني تبديل شود.
پس از واگذاري خانه به شهرداري از سوي ورثه مقدمات براي ايجاد بنياد و موزه اميرقلي اميني در تاريخ 9/6/1368 با تشكيل نخستين جلسه هيات امناي بنياد اميرقلي اميني با حضور شهردار، مدير كل آموزش‌وپرورش، معاون دادستان، مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي و معاون اداره كل حج و اوقاف و امور خيريه در دفتر كار شهردار وقت آغاز مي‌شود.
در اساس‌نامه بنياد فرهنگي اميرقلي اميني مصوب مي‌شود تا فعاليت‌هاي بنياد در «حوزه پرورش فكري دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به كتاب و نيز تشويق اديبان و شعرا و حفظ ارزش‌هاي فرهنگي و زمينه‌هاي ادبي ايران‌‌زمين و به‌ويژه فرهنگ سنتي و محلي اصفهان» مطابق با نظر مرحوم اميني باشد. خواسته‌اي كه به دليل تملك خانه در يك دهه گذشته توسط «كانون نخبگان جوان استان اصفهان» تاكنون فرصت تحقق آن فراهم نشده است.
پرده اول:
سال 1368 براساس نظر هيات‌مديره بنياد اميرقلي اميني و به منظور انجام فعاليت‌هاي فرهنگي خانه در اختيار اداره كل فرهنگ و ارشاد و انجمن صنفي روزنامه‌نگاران اصفهان قرار مي‌گيرد.
پرده دوم:
آبان سال ۱۳۸۷ معاون فرهنگي- اجتماعي و مديرعامل وقت سازمان در نامه‌اي به شهردار وقت اعلام مي‌كند كه به دليل عدم مراقبت در نگهداري و تعميرات بناي نيمه مخروبه‌شده و با توجه به اينكه در اساس‌نامه بنياد شهرداري مكلف به تامين اعتبار سالانه بنا است، از شهردار وقت خواسته مي‌شود تا دستور به مرمت بنا دهد.
پرده سوم:
آذرماه سال ۱۳۸۷ معاون فرهنگي وقت در نامه‌اي خطاب به معاون مالي اعلام مي‌كند كه پيرو مصوبه شوراي معاونين در آبان ۱۳۸۷ مبني بر نياز ساختمان به تعميرات اساسي و با توجه به اينكه ملك در اختيار ارشاد است جهت تخليه ساختمان دستور لازم را صادر كند.
پرده چهارم:
دي‌ماه 1387 درست چند روز پس از دستور معاون فرهنگي شهردار براي تخليه ملك به مديرعامل سازمان فرهنگي - تفريحي پيشنهاد مي‌شود تا براي فعال نمودن هيات‌مديره بنياد اقدام كند.
پرده پنجم:
سال ۱۳۸۷ شهرداري با اين عنوان كه بنا نيمه‌مخروبه و نيازمند مرمت است؛ از ارشاد و انجمن صنفي روزنامه‌نگاران خواسته مي‌شود تا محل بنياد را به منظور مرمت تخليه كنند. با وجود نياز ملك به بازسازي و مرمت طي يك امانت‌نامه مابين شهردار وقت اصفهان مرتضي سقاييان‌نژاد (امانت‌گذار) و رييس هيات‌مديره كانون نخبگان جوان استان اصفهان اميرحسين بانكي‌پور فرد (امانت‌گيرنده) خانه اميرقلي اميني به‌صورت امانت رايگان از 1/1/1390 تا 29/12/1392 به مدت سه سال به كانون نخبگان جوان واگذار مي‌شود.
پرده ششم:
استقرار كانون نخبگان جوان استان در بنياد امير قلي اميني تا سال 1395 بدون تمديد امانت‌نامه ادامه داشت تا اينكه سال 1395 اميرحسين بانكي‌پور فرد دو سال پس از پايان مهلت قانوني امانت‌نامه درخواست تمديد امانت‌نامه را به شهرداري ارايه مي‌كند. درخواستي كه از سوي شهرداري پذيرفته و مقرر مي‌شود كه تا پايان سال 1397 استقرار كانون در بنياد اميرقلي ايمني تمديد شود. درخواستي كه به دليل عدم مراجعه رييس هيات‌مديره كانون نخبگان جوان اصفهان توسط شهرداري بايگاني مي‌شود.
پرده هفتم:
خردادماه سال 1397 مدير كل بازرسي شهرداري اصفهان در نامه‌اي به مدير كانون نخبگان جوان اصفهان مي‌نويسد «با توجه به اينكه طبق اسناد ملك به شهرداري اصفهان واگذارشده و مدركي دال بر اجازه بهره‌داري كانون موجود نيست، ظرف يك هفته از زمان ابلاغ نسبت به تخليه كامل و تحويل مكان يا ارايه اسناد مبني بر بهره داري كانون اقدام كند».
عدم پاسخ‌گويي كانون نخبگان جوان به نامه بازرسي شهرداري سبب مي‌شود تا 26/9/1398 مدير منطقه يك شهرداري اصفهان نيز در نامه‌اي با اشاره به «مالكيت شهرداري و تصرف خانه توسط كانون نخبگان جوان استان اصفهان» پس از هشت سال استقرار رايگان در ملك درخواست تخليه ملك را مطرح نمايد.
پرده هشتم:
بي‌نتيجه ماندن نامه‌هاي شهرداري به كانون نخبگان براي تخليه بنياد اميرقلي اميني سبب مي‌شود تا در نهايت شهرداري اصفهان براي بازپس‌گيري ملك اقدام به طرح دعواي قضايي كند. پيرو شكايت شهرداري اصفهان از كانون نخبگان جوان استان در تاريخ 14/7/1399 دادگاه راي به تخليه ملك و خلع يد كانون مي‌دهد؛ رايي كه كانون نخبگان جوان استان نسبت به آن اعتراض كرده و 1/8/1399 نسبت به راي صادره درخواست واخواهي مي‌كند. با رد شدن درخواست واخواهي كانون نخبگان جوان استان از سوي دادگاه در تاريخ 1/10/1399 كانون نخبگان مجدد در تاريخ 21/11/1399 نسبت به خلع يد و تخليه ملك معترض و درخواست تجديدنظر مي‌كند.
حالا حدود هفت ماه از اعتراض كانون نخبگان جوان استان اصفهان به راي دادگاه مي‌گذرد؛ رايي كه اگر نتيجه آن در دادگاه تجديد نظر تكرار راي قبلي مبني بر خلع يد كانون نخبگان جوان از خانه باشد. بعد از حدود نيم قرن تحقق آخرين خواسته و وصيت مرحوم اميرقلي اميني براي تبديل خانه اهدايي‌اش به شهر اصفهان براي تبديل شدن به نخستين خانه موزه نصف جهان امكان پذير مي‌شود.