نگاهي به پراكندگي آمار واكسيناسيون در جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي
آمار واكسيناسيون دانشجويان مأيوس‌كننده هست يا نيست؟
گروه اجتماعي
بحث اصلي در جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي بر سر معرفي وزير علوم به عنوان رييس شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها بود. محور جلسه اصلا اين بود كه دكتر زلفي‌گل؛ وزير علوم، تحقيقات و فناوري به پيشنهاد سعيدرضا عاملي؛ دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي و با راي اكثريت اعضا به اين سمت انتخاب شده است. اما در ميانه بحث در مورد اسلامي شدن دانشگاه‌ها و كارهايي كه بايد انجام شوند و سخنراني، وزير علوم، بحث ديگري هم پيش آمد كه مشخص مي‌كند گويا آمار دقيقي از ميزان واكسيناسيون دانشجويان، آن هم حدود دو هفته قبل از اينكه قرار باشد كلاس‌هاي حضوري كم‌كم كارشان را آغاز كنند، وجود ندارد. يكي از حاضران در جلسه گفت آمار واكسيناسيون دانشجويان مأيوس‌كننده است، يكي ديگر گفت آمار رسمي در دست نيست اما خبرهاي دانشگاه‌ها حاكي از واكسيناسيون بالاي 60درصدي دانشجويان است. يكي ديگر از حاضران هم در مورد تفاوت پوشش واكسيناسيون ميان دانشگاه‌هاي تهران و شهرستان‌ها گفت. در آخرين روزهاي مهر ماه، در جلسه‌اي كه مديران ارشد بخش‌هاي دانشگاهي كشور در آن حضور داشتند مشخص شد كه گويا آمار دقيقي از ميزان واكسيناسيون دانشجويان در دست نيست.
محمدمهدي طهرانچي، رييس دانشگاه آزاد اسلامي بود كه بحث را با گزارشش در مورد «بازگشايي دانشگاه و آمار واكسيناسيون هيات علمي و دانشجويان» به سوي اين موضوع هدايت كرد. او به تحقيقي كه دانشگاه آزاد در اين مورد انجام داده اشاره كرد و گفت: «براساس اين تحقيق و جامعه آماري وضعيت واكسيناسيون دانشجويان در تهران به مراتب از شهرستان‌ها بهتر است و در شهرستان‌ها عدم رغبت به واكسيناسيون بيشتر است. اين گزارش نشان مي‌دهد كه در زمينه دانشجويان بايد كار اجتماعي و فرهنگي بيشتري انجام دهيم و عوامل عدم اقبال دانشجويان را به واكسن را بايد شناسايي كرد. در واقع 30درصد دانشجويان در شهرستان‌ها و در تهران تا 60درصد دانشجويان واكسن زده‌اند.» كمي بعدتر عبدالله جاسبي، عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي با اشاره به صحبت‌هاي او و آماري كه ارايه كرد، گفت: «اين موضوع اگر در دانشگاه‌هاي دولتي هم بدين‌گونه باشد، آمار مأيوس‌كننده‌اي داريم. موقعي تصور مي‌كرديم علت نزدن واكسن در دسترس نبودن آن است اما اگر در دسترس باشد و حدود يك‌سوم نزنند مثل اتفاقي است كه در كشور امريكا افتاده است. بايد صدا و سيماي ايران برنامه‌اي براي اين كار داشته باشد و به نوعي به ستاد مركزي كرونا اين موضوع منعكس شود تا در اين مورد هم اقداماتي صورت گيرد.» زماني كه نيمه آبان ماه براي بازگشت آهسته به دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده، انتظار مي‌رود كه دست‌كم مسوولان وزارت علوم آماري آماده از گستردگي دانشجويان واكسينه داشته باشند تا براساس تخمين ريسك دست به بازگشايي بزنند اما علي خاكي صديق،معاون آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري در اين جلسه اعلام كرد كه از قضا آمار دقيقي از ميزان و پراكندگي واكسيناسيون ندارند: «آمار دقيقي از واكسيناسيون دانشجويان در وزارت علوم به لحاظ پراكندگي نداريم اما آمار شهودي از دانشگاه‌ها به صورت رندومي گرفته‌ايم. آن چيزي كه به ما از دانشگاه‌ها منتقل كرده‌اند، آمار بالاتري حدود بيش از 60درصد است و استادان هم بيش از 80 تا 90درصد آمار داده‌اند.» نهايتا نماينده وزارت بهداشت بود كه گفت بايد اين آمار استخراج شود و موضوع چندان هم پيچيده‌اي نيست. فريد نجفي، معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت كه در جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي حضور داشت، پيشنهاد داد كه پوشش كامل واكسيناسيون دانشجويان را با كد ملي از وزارت بهداشت استخراج كنند: «من به دنبال ارايه آماري از واكسيناسيون دانشجويان و اساتيد نيستم اما اگر آمار دقيقي مي‌خواهيد، اگر كد ملي دانشجويان را به وزارت بهداشت بدهيد، دقيقا پوشش واكسيناسيون را به شما مي‌دهند چون براي هر واكسني كد و نوع واكسن ثبت شده است و تنها يك آناليز ساده و گرفتن ديتا را طلب مي‌كند. وزارت بهداشت زماني كه كارت واكسن مي‌دهد بنابراين تمام اطلاعات در سايت وزارت بهداشت موجود است و به راحتي مي‌توان اين آمار را استخراج كرد.» روز گذشته وزارت بهداشت اعلام كرد كه تاكنون ۴۹ ميليون و ۳۷۴ هزار و ۲۰۸ نفر دوز اول واكسن كرونا و ۲۶ ميليون و ۶ هزار و ۱۰۹ نفر نيز دوز دوم را تزريق كرده‌اند. در حالي كه تا رسيدن جمعيت كشور با واكسيناسيون كامل 50درصدي هنوز فاصله بسيار وجود دارد به نظر مي‌رسد كه هنوز آمار به تفكيكي از ميزان واكسينه شدن گروه‌هايي كه در مراكز تجمعي رفت و آمد بيشتري خواهند داشت در دست نيست. دانشگاه‌ها و مدارس با تكيه بر واكسيناسيون و به ثبات نسبي رسيدن وضعيت همه‌گيري كرونا در كشور قرار است باز شوند و براي همين است كه براي برنامه‌ريزي و اطلاع از ميزان خطر سرايت در مراكزي مانند دانشگاه‌ها بايد نسبت به ميزان كساني كه در برابر بيماري واكسينه شده‌اند اطلاعات دقيقي وجود داشته باشد. از سوي ديگر به نظر مي‌رسد كه روند واكسيناسيون پس از گذر از التهابات كمبود و نبود واكسن، حالا كندتر شده و با بيشتر شدن ميزان واكسن‌هاي آماده تزريق مي‌توان تصوير دقيق‌تري از بخشي از جمعيت كه احيانا در مورد تزريق واكسن ابهامات و دغدغه‌هايي دارند دست پيدا كرد. در برخي كشورها مراكزي همچون دانشگاه‌ها از جمله مراكزي هستند كه ورود و خروج به آنها را منوط به واكسيناسيون كامل كرده‌اند. عملي كه بدون داشتن آمار دقيق و نظارت بر جمعيت واكسينه شده و نشده قابل اجرا نيست. يكي از اعضاي ديگر شورا، «دشمن» را دليلي بر كند شدن روند واكسيناسيون در كشور دانست. جواد محمدي، دبير هيات عالي جذب شوراي عالي انقلاب فرهنگي گفت: «درخصوص موضوعي كه دكتر جاسبي فرمودند كه به ستاد كل منعكس شود يك مطالعه‌اي اخيرا دكتر طيبي ارسال كردند. در اينجا دو علت اصلي افرادي كه واكسن نزده‌اند، اين‌گونه عنوان شده؛ اول نگراني از عوارض واكسن و دوم عدم اطمينان نسبت به تاثيرگذاري واكسن‌ها است. همچنين در اين زمينه اخيرا دكتر مرندي مطالعه‌اي را براي ما ارسال كردند كه تاثيرگذاري واكسن‌هاي ايران را بررسي كردند. دشمنان قبل از اينكه واكسن به‌طور وسيع در ايران وارد شود عنوان مي‌كردند كه شما چون FATF را نپذيرفتيد و به لحاظ تحريم بودن، واكسن نمي‌توانيد تهيه كنيد. دشمن دائما بر اين مواضع در فضاي مجازي بر افكار عمومي مي‌دميد. حال كه واكسن به‌طور وسيعي وارد شده است مردم ايران را از عوارض واكسن‌ها مي‌ترسانند يعني اين كار حساب شده روي افكار عمومي صورت گرفته است لذا در صحبتي كه با دكتر عين‌اللهي شد بايد در ستاد كرونا يك تيم عمليات رواني بايد تشكيل شود تا افكار عمومي را آرام كند.»
رييس جديد شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها
جدا از موضوع واكسن كه از قضا موضوع فرعي جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي بود، بحث اصلي جلسه 359 اين شورا، انتخاب محمدعلي زلفي‌گل، وزير علوم، تحقيقات و فناوري به عنوان رييس شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي بود. زلفي‌گل پس از انتخابش به عنوان رييس جديد اين ستاد گفت: «سند اسلامي شدن دانشگاه‌ها را مورد مطالعه قرار دادم و كار بسيار زيبا و جامعي انجام شده است و بايد به همه كساني كه در تهيه سند زحمت كشيده‌اند، دست مريزاد گفت. خواهش مي‌كنم در يك جلسه به مرور سند بپردازيم تا معلوم شود كدام بخش سند اجرايي و كدام بخش انجام نشده است و علت اجرايي نشدن آن چيست؟ آيا مشكلات قانوني، كم توجهي است يا اينكه نيازمند آيين‌نامه‌ايم و... بنابراين در جلسه آينده معاونان وزارتخانه علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامي حضور داشته باشند تا سخنان آن عزيزان را هم بشنويم اگرچه مواردي كه در سند است هم آموزشي، پژوهشي و هم فرهنگي و اجتماعي است. بنابراين دستور كار جلسه بعدي را براي بررسي سند اسلامي شدن دانشگاه‌ها اختصاص دهيم.» سعيدرضا عاملي؛ دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي و پيشنهاددهنده وزير علوم به عنوان رييس شورا در اين نشست گفت: «واقعيت اين است كه توسط شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي كارهاي مهمي در محيط دانشگاه‌هاي كشور در حوزه فرهنگ و سلامت محيط فرهنگي و مسووليت اجتماعي دانشگاه مي‌توان انجام داد. بنابراين رياست وزير محترم علوم بر شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها، اين زمينه را فراهم خواهد كرد تا با همكاري جامعه دانشگاهي كارهاي مفيد و مثبت صورت گيرد. درحقيقت يكي از گلايه‌هايي دوره قبل از شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها اين بود كه ما بر ماموريت‌هاي فرهنگي دانشگاه‌ها تمركز كمتري داشته‌ايم. به حوزه آموزش و پژوهش و يك‌سري از حوزه‌هايي كه ستاد نقشه جامع علمي هم در آنجا ماموريت دارند، ورود مي‌كنيم اما درواقع در اين شورا، بحث‌مان محيط فرهنگي دانشگاه‌هاي كشور و هم حوزه علوم پزشكي و حوزه وزارت علوم و هم دانشگاه آزاد اسلامي است.»