چالش مسافران «ايراني»

گروه اجتماعي

با نزديك شدن به روزهاي پاياني سال ميلادي و افزايش سفرهاي توريستي برخي هموطنان براي ديدار اقوام يا خريد از حراجي‌هاي ويژه ژانويه، اخبار منتشر شده به نقل از كشورهاي همسايه يا در اتحاديه اروپا كه بيشترين مقصد ايراني‌ها در اين ايام سرد سال است، حكايت از تشديد سخت‌گيري‌ها براي ورود مسافران ايراني دارد به خصوص كه حالا سويه «اميكرون» هم در همسايگي ايران مشاهده شده و خطر ورود اين سويه جديد به كشور براي هيچ يك از متخصصان ويروس‌شناسي و بيماري‌هاي عفوني ديگر بعيد و دور از انتظار نيست.  تشديد سخت‌گيري‌هاي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا يا حتي حوزه خاورميانه، بيشتر متوجه نوع واكسن‌هاي تزريق شده است، چراكه اغلب اعضاي اتحاديه اروپا يا از واكسن‌هاي بومي يا از واكسن‌هاي امريكايي استفاده كرده‌اند و بنابراين واكسن‌هاي چيني در اين كشورها تقريبا ناشناخته است علاوه بر آنكه واكسن‌هاي ايراني هم هنوز مورد تاييد اين كشورها نيست با وجود آنكه تا امروز 4 واكسن ايراني رازي، فخرا، شفا فارمد (بركت) و سيناژن، در سامانه trackvaccine سازمان بهداشت جهاني تاييد شده‌اند، اما هموطنان واكسينه شده با واكسن‌هاي چيني، روسي و ايراني، همچنان در ورود به برخي كشورهاي اتحاديه اروپا يا حتي برخي كشورهاي حوزه خاورميانه با مشكلاتي مواجهند به خصوص كه حالا گردش سويه «اميكرون» در قاره اروپا، امريكا، آفريقا و همچنين منطقه خاورميانه و سرايت‌پذيري بيشتر اين سويه با وجود خفيف بودن شدت مرگ‌آوري آن، موج جديدي از نگراني را براي تمام دولت‌ها رقم زده است.  ديروز اعلام شد كه دولت انگلستان در بازنگري مقررات ورود مسافران ايراني، تمام اتباع داراي كارت واكسن صادر شده از ايران را ملزم كرده پس از ورود به اين كشور و گذراندن ١٠ روز قرنطينه خانگي، دو نوبت تست كرونا بدهند علاوه ‌بر اينكه تمام مسافران پروازهاي خروجي از ايران، ملزم به ارايه تست منفي PCR و گواهي معتبر واكسيناسيون داراي QR code به زبان انگليسي هستند. طبق مندرجات بخشنامه‌هاي ابلاغ شده به دفاتر مسافرتي و هواپيمايي ايران، تمام مسافران بالاي ١٢ سال در پروازهاي ورودي به انگلستان در فاصله ۴٨ ساعت تا پرواز مقصد بايد در مراكز مورد تاييد وزارت بهداشت ايران تست PCR انجام دهند و گواهي منفي آن را به زبان انگليسي همراه داشته باشند. در حالي كه پيش از 14 آذر، طبق مقررات وضع شده از سوي دولت انگلستان، مسافران تا ۷۲ ساعت قبل از ورود به انگلستان بايد آزمايش كوويد را انجام مي‌دادند.

سخت‌گيري‌هاي دولت انگليس درباره نوع واكسن‌هاي تزريق شده به مسافران ورودي و غير بومي به اين كشور در حدي بود كه ايران از شركت حضوري در نمايشگاه گردشگري انگلستان كه قرار بود 10 الي 12 آبان سال جاري برگزار شود، انصراف داد و جامعه تورگردانان، نيمه مهر ماه اعلام كرد كه به دليل مقررات محدود‌كننده اين كشور براي سفر اتباع خارجي، امسال ايران غرفه متمركزي در بخش حضوري اين نمايشگاه نخواهد داشت. اين مقررات محدوده‌كننده، چيزي نبود جز الزام تمام دريافت‌كنندگان واكسن سينوفارم به 10 روز قرنطينه خانگي در زمان ورود به خاك انگليس كه در واقع مساوي از دست رفتن فرصت حضور در نمايشگاه هم تلقي مي‌شد. 
طبق مقررات جديد دولت انگلستان، همچنين تنها مسافراني براي ورود به اين كشور مجاز هستند كه پاسپورت اتحاديه اروپا/انگلستان/امريكا/كانادا يا انواع مجوزهاي اقامت و كارت اقامت و ويزاي معتبر انگلستان را داشته باشند و ورود مسافران با ويزاي توريستي هم صرفا با در دست داشتن بليت رفت و برگشت مجاز خواهد بود. 
بازنگري در مقررات سفر از سوي برخي كشورها، دليلي جز آغاز گردش سويه «اميكرون» ندارد، چراكه از اوايل مهر ماه، تقريبا تمام كشورها دروازه ورودي را براي پذيرش مسافر باز كردند و به نظر مي‌رسيد كه صنعت گردشگري، آن هم در آستانه سال نو ميلادي مي‌تواند به تدريج رونق گذشته را به دست آورد، اما اين سويه جديد كه ديروز گفته شد حاصل همزماني ورود ويروس سرماخوردگي و كرونا در بدن يك آفريقايي بوده، حالا دولت‌ها را از اين بابت نگران كرده كه ورود هر مسافر از نيمكره جنوبي كه در حال حاضر كانون بروز اين جهش از ويروس كروناست، مي‌تواند دوباره آسيب‌هاي جدي به اقتصاد اين كشورها وارد كند. 
آزاد‌سازي سفر در روزهاي پيش از آذر امسال هم نشان مي‌دهد كه اگر جهش جديد ويروس كرونا اتفاق نمي‌افتاد، موانع سفر در بسياري كشورها تقريبا در حال حذف بود و سخت‌گيري‌ها صرفا مرتبط با نوع واكسن‌هاي تزريق شده به اتباع غير بومي ورودي بود چنانكه مثلا دهه اول آبان اعلام شد كه كشور كويت، در بازنگري مقررات سفر، مسافران خارجي و از جمله ايراني‌ها را، به داشتن كارت يكي از چهار نوع واكسن مورد تاييد محدود كرده به اين معنا كه تمام مسافران بالاي ۱۸ سال ورودي به كويت، بايد كارت واكسن فايزر، مدرنا، آسترازنكا يا جانسون را داشته باشند و از آخرين نوبت تزريق آنها ۱۴ روز گذشته باشد.
همچنين مسافران ۱۶ تا ۱۸ سال پس از ورود و انجام غربالگري، در صورت تشخيص پزشك و به هزينه مسافر، قرنطينه هتلي خواهند شد، اما مسافراني كه كارت واكسن سينوفارم يا سينوواك يا اسپايكوژن دارند، فقط با شرط دريافت يك نوبت واكسن فايزر يا مدرنا يا آسترازنكا يا جانسون مي‌توانند به كشور كويت سفر كنند. از ديگر مقررات وضع شده توسط دولت كويت اين بود كه تمام مسافران ايراني بالاي 6 سال در پروازهاي ورودي به اين كشور بايد در محدوده ۷۲ ساعت مانده به پرواز آزمايش PCR را در يكي از مراكز تاييد شده وزارت بهداشت ايران انجام دهند و گواهي منفي تست كرونا را به زبان انگليسي همراه داشته باشند و با اين حال، 7 روز قرنطينه خانگي پس از ورود به كويت هم در انتظار تمام مسافران ورودي به اين كشور عربي بود. 
روزهاي پاياني آبان هم دولت تركيه ضمن اعلام به‌روزرساني مقررات سفر به اين كشور، خبر داد كه مسافران ايراني بالاي 12 سال كه كارت واكسن كرونا دارند، در محدوده ۷۲ ساعت مانده به پرواز، بايد در يكي از مراكز تاييد شده وزارت بهداشت ايران تست PCR داده باشند و گواهي منفي تست كرونا به زبان انگليسي را همراه داشته باشند در حالي كه مسافران داراي كارت واكسيناسيون به زبان انگليسي و QR code كه از آخرين نوبت واكسن فايزر/ مدرنا/ جانسون/ آسترازنكا/ سينوفارم/سينوواك آنها ۱۴ روز گذشته باشد از ارايه تست PCR معاف شده بودند. سخت‌گيري‌هاي دولت تركيه براي ورود مسافران ايراني، در حالي بود كه طبق اعلام سازمان فرهنگ و گردشگري تركيه، در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۱، ايراني‌ها در بين اتباع خارجي، بيشترين سفر را به مقاصد گردشگري تركيه و از جمله استانبول، آنتاليا و وان داشتند و در فاصله 27 آبان تا 8 آذرماه امسال هم بيش از 16 هزار ايراني براي شركت در بزرگ‌ترين حراج سال مراكز خريد اين همسايه غربي، از مرزهاي زميني عازم تركيه شده بودند چنانكه به گفته سخنگوي گمرك ايران، در اين بازه زماني، 16 هزار و 759 تبعه ايران از سه مرز مشترك ايران و تركيه از جمله مرز‌هاي سرو، بازرگان و رازي تردد داشتند. 
كشور عربي قطر از ديگر كشورهاي خاورميانه بود كه اوايل آبان ماه مسافران داراي كارت واكسنِ جانسون/فايزر/مدرنا/آسترازنكا/سينوفارم را از قرنطينه و تست PCR پس از ورود به اين كشور معاف، اما در مقررات جديد براي ورود مسافران غير بومي به خاك اين كشور اعلام كرد مسافراني كه واكسن «سينوفارم» يا «اسپوتنيك» تزريق كرده‌اند، هنگام سفر به اين كشور حتما تست «آنتي‌بادي» همراه داشته باشند و مسافران بالاي 12 سال داراي ويزا از مبدا ايران هم، صرفا به شرط انجام آزمايش PCR در محدوده ۷۲ ساعت مانده به پرواز در يكي از مراكز تاييد شده وزارت بهداشت و همراه داشتن گواهي منفي تست كرونا به زبان انگليسي مجاز به ورود به خاك قطر بودند ضمن آنكه در ابتداي ورود هم بايد خود را هفت روز قرنطينه خانگي مي‌كردند. روزهاي پاياني تابستان هم بلغارستان مرزهاي خود را فقط به روي مسافراني كه با «فايزر» يا «سينوواك» واكسينه شده‌اند، باز كرد كه البته ساير اعضاي اتحاديه اروپا هم در آن زمان مرزهاي خود را فقط به روي مسافراني باز كردند كه با دو دوز از واكسن‌هاي فايزر، مدرنا، بيون‌تك، آسترازنكا، سينوفارم و جانسون واكسينه شده باشند. 
يكي ديگر از كشورهايي كه مسافران ايراني واكسينه شده با واكسن‌هاي چيني را پذيرش نمي‌كند، عربستان سعودي است و حالا شركت در حج تمتع يا عمره مفرده براي زائران ايراني در فروردين 1401، به يك علامت سوال تبديل شده، چراكه شرط عربستان براي ورود مسافران، واكسيناسيون كامل با واكسن‌هاي فايزر/ مدرنا/ جانسون/ آسترازنكاست و البته مسافران و زائراني كه دو دوز واكسن «سينوفارم» يا «سينوواك» را كامل تزريق كرده باشند، در صورت دريافت دوز اضافي از بين يكي از چهار نوع واكسني كه در عربستان تاييد شده مي‌توانند به اين كشور سفر كنند.
هندوستان از ديگر كشورهايي است كه همچنان از ورود مسافران از مبدا ايران جلوگيري مي‌كند مگر آنكه داراي پاسپورت هندوستان، اقامت در اين كشور، كارت OCI (شهروند خارج از كشور هند) و PIO (افراد با اصالت هندي) و هر نوع ويزاي صادره از اين كشور غير از ويزاي Medical صادره قبل از ۲۱ اكتبر۲۰۲۰ و ويزاهاي توريستي و E-Tourist Visa بوده يا اينكه تمام مسافران بالاي ۲ سال در پروازهاي ورودي به هندوستان آزمايش PCR در محدوده ۷۲ ساعت مانده به پرواز انجام داده باشند. آن هم آزمايش‌هايي كه در يكي از مراكز تاييد شده از سوي وزارت بهداشت ايران انجام شود و گواهي جواب منفي تست كرونا به زبان انگليسي هم بايد همراه مسافر باشد علاوه بر آنكه مسافران پس از ورود به اين كشور بايد به مدت ۱۴ روز خود را قرنطينه كنند.
با اينكه ايران يكي از مهم‌ترين مشتريان واكسن روسيه بود و البته قرارداد خريد 60 ميليون دوز واكسن اسپوتنيك v روسي به دليل ناتواني موسسه گاماليا از توليد مكفي معلق شد، گردشگران ايراني همچنان از ورود به خاك روسيه منع شده‌اند در حالي كه اواخر آبان، پرواز مستقيم مسكو ـ تهران از سر گرفته شد اما طبق اعلام دولت روسيه، فقط مسافراني اجازه سفر با اين پرواز را دارند كه پاسپورت يا اقامت كشور روسيه را داشته باشند آن هم مشروط به اينكه ۷۲ ساعت پيش از پرواز، گواهينامه عدم ابتلا به ويروس كرونا به زبان انگليسي را از آزمايشگاه‌هاي مورد تاييد شركت هواپيمايي روسيه، دريافت كنند.