چهل سال مديريت با سه رييس
احسان بشيرگنجي
در تاريخ 30 آذرماه، حكمي به امضاي سيد حميد سجادي وزير ورزش منتشر شد كه اهالي كوهنوردي را به حيرت وا داشت. بر اساس اين حكم رييس دو دوره گذشته فدراسيون كوهنوردي و مدير بخشهاي مختلف فدراسيون در سه دهه گذشته كه براي بار سوم كانديداي رياست شده بود، بركنار و سرپرستي اين سازمان به امير قورچيان، فردي خارج از دايره مديران فعلي فدراسيون سپرده شد تا انتخاباتي را كه تنها 12 روز به آن مانده بود به سلامت برگزار كند. كساني كه با فدراسيون كوهنوردي آشنا هستند، ميدانند كه در چهار دهه اخير تيمي ثابت مديريت آن را در اختيار داشته است. اين فدراسيون در تمام 40 سال گذشته تنها سه رييس به خود ديده است كه هريك دبير يا معاون قبلي بودهاند. در اين خانه مهمانهايي هستند كه به خاطر ارتباطات با راس هرم آنقدر ماندهاند كه خود صاحب خانه شدهاند. كساني كه نوجواني خود را در راهروهاي فدراسيون كوهنوردي شروع كردهاند، در جواني از مزاياي صعودهاي برون‌مرزي استفاده بردهاند، در ميانسالي شركتهاي خصوصي تاسيس كرده و از انتفاع ارتباطات تجاري با فدراسيون سود بردهاند و حتي در سالمندي نيز عرصه را كماكان چسبيدهاند و قصد واگذاري ندارند؛ الگويي از حكمراني كه در دولت قبلي به اوج رسيده و سازمان‌هاي دولتي را جولانگاه مديران چند دههاي كرده بود. در چنين سيستمي كه طي دههها، وفاداري به هسته اصلي رياست، شرط بقاي مديران مياني بوده، مبرهن است مهندسي انتخابات نيز دغدغه مسوولان بالادستي ورزش نبوده است. چه اينكه رييس فدراسيون مي‌توانست در ادوار طولاني رياست و هنگام كنارهگيري هم خود جانشين خلفش را تعيين كند تا سلسله حكمراني تداوم يابد. اين مهندسي با تاثيرگذاري يا به نوعي تعيين انتخاب‌كنندگان توسط انتخاب شونده در سيكلي معيوب صورت ميگرفت.
اما اقدام جسورانه وزير ورزش كه برخلاف اسلافش، خود ورزشكاري در سطح قهرماني بوده و از نزديك با اليگارشي حاكم بر ورزش آشناست در بركناري رييس فدراسيون كوهنوردي، در كوتاه زماني قبل از انتخابات، نشان از ارادهاي بر شكستن اين رياست سلسلهاي دارد. گو اينكه در دورههاي قبل معمولا با رضايت وزارت، روساي فدراسيون خود مسووليت برگزاري انتخابات را برعهده داشتند يا اينكه يكي از مديران فدراسيون، مسوول برگزاري ميشد و بدين طريق با تاييد ضمني وزارت، مهندسي انتخابات پياده ميشد. سناريويي كه تا چند هفته پيش نيز كه دكتر علي‌نژاد از مديران دولت قبلي هنوز بر مسند معاونت قهرماني وزارت ورزش تكيه داشت، ظن فراوانش ميرفت. اما گويي نسيم تغييري كه از معاونتهاي وزارتخانه آغازيدن گرفته اكنون به فدراسيونها رسيده است. دكتر امير قورچيان، سرپرست فعلي فدراسيون كوهنوردي كه از مجلس شوراي اسلامي موقتا براي برگزاري انتخابات به ماموريت آمده البته در اين روزها با موجي از شكايات از رييس قبلي روبه‌رو شده است؛ شكايتهايي خصوصا درباره عدم شفافيت مالي فدراسيون. در يكم دي‌ماه گزارشي از سازمان اداري و استخدامي كشور منتشر شد كه نام فدراسيون كوهنوردي در زمره سازمانهايي آمده بود كه حقوق كاركنان و مديران خود را تا به حال اعلام نكرده است. همچنين در همين روزها شكايات درخصوص واگذاري بدون تشريفات فعاليتهاي فدراسيون كوهنوردي به شركتي خصوصي كه صاحبان آن مديران فعلي فدراسيون هستند بر سر زبان‌ها افتاده است. اجراي صعودهاي برون‌مرزي تيم‌هاي ملي اميد و جوانان، برگزاري مسابقات سنگنوردي آسيا، كمپ كوهنوردي جوانان آسيا، جشنواره مشترك ايران و اتريش در كوه دماوند كه همگي گردشهاي مالي چند ده ميلياردي داشتهاند، از اين دسته بودهاند و مجري همه آنها همان شركت خصوصي خاص بوده است. بررسي وضعيت مالي غيرشفاف كميته پناهگاهها و خصوصا وروديههاي سنگين دلاري كه در كوه‌هاي دماوند و علم كوه از گردشگران خارجي دريافت شده و برخلاف قانون نيز به صندوق دولت واريز نشدهاند از دغدغههاي سرپرست جديد به شمار ميروند و شايد حتي بحث پرتنش مجمع عمومي پيش‌رو باشد. گو اينكه مصوباتي از مجامع عمومي قبلي نيز در دوره رياست رضا زارعي كماكان بر زمين ماندهاند كه مصوبه تجميع حساب‌هاي بانكي فدراسيون به منظور شفافيت مالي، از اين دسته است. اقدام ديگري نيز كه خود از توجه مديران وزارت ورزش بر سلامت انتخابات حكايات دارد، جلوگيري از حضور رييس هشت سال گذشته و در واقع كانديداي انتخابات پيش‌رو است در همايشها و مراسمات پرتعداد كوهنوردي كه از قضا در تقويم روزهاي قبل از انتخابات قرار داده شده بودند. عدم دعوت از او براي حضور در مراسم مسابقات سنگنوردي قهرماني كشور در سوم دي ماه و همچنين همايش بررسي حادثه فوت كوهنوردان در ارتفاعات تهران در 5 دي ماه كه برخي آنها را ميتينگهاي انتخاباتي او قلمداد ميكردند از اين جمله بود و اين پيام را رساند كه وزير و مديران جديد وزارت ورزش، قصد دارند چرخه چند دههاي شيوه نادرست انتخابات فدراسيون كوهنوردي را بر هم زنند.