قيمت‌هاي پايين‌تر در دسترس است؟

گروه اقتصادي

در نخستين روز اسفندماه 1400 قيمت فروش دلار در بازار آزاد براي دومين روز پياپي كاهشي شد و اين‌بار به سمت يك كانال پايين‌تر حركت كرد. قيمت دلار كه در ساعات پاياني معاملات روز شنبه، 26 هزار تومان شده بود؛ ديروز نيز به روند كاهشي خود ادامه داد و اين‌بار با بيش از 500 تومان كاهش به 25500 تومان (تا ساعت 18 ديروز) رسيد. قيمت دلار يك هفته پيش در همين روز ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان بود. حالا يك هفته گذشته و قيمت دلار نزديك به هزار تومان كه معادل چهار درصد مي‌شود كاهش پيدا كرده است. قيمت سكه و طلا نيز در نخستين روز اسفندماه، با تاثيرپذيرفتن از بازار ارز كاهش پيدا كرد. قيمت سكه تمام‌بهار آزادي طرح جديد كه در بازار به سكه امامي مشهور است (تا ساعت 18 روز يكشنبه) به ۱۱ ميليون و 750 هزار تومان رسيد. به اين ترتيب سكه امامي ظرف يك روز 30 هزار تومان و در عرض هفت روز 435 هزار تومان ارزان شده است. معامله‌گران دلار در بازار ارز تهران اين روز‌ها به‌شدت اخبار مذاكرات هسته‌اي را دنبال مي‌كنند. سيگنال رسيده از مقر مذاكرات وين حكايت از يك توافق دارد و به همين دليل بازار ارز تهران به هم ريخته است. روز شنبه صدراعظم آلمان درباره مذاكرات گفت: لحظه واقعي براي توافق هسته‌اي ايران فرا رسيده است. در اين ميان علي صالح آبادي، رييس كل بانك مركزي هفته گذشته در نشستي مطبوعاتي اعلام كرد: از نظر ورود ارز به كشور در شرايط بسيار خوبي هستيم و پيش‌بيني من اين است كه در آينده نزديك اوضاع روبه‌بهبود خواهد رفت. وي در ادامه به بهتر شدن شرايط بازار ارز در صورت ايجاد توافق جديد برجام نيز اشاره كرد. همچنين با ادامه‌دار شدن افت نرخ ارز طي روزهاي گذشته مصطفي قمري‌وفا، مدير روابط عمومي بانك مركزي در پيامي توييتري در صفحه مجازي خود نوشت: با آزادي ارزهاي بلوكه‌شده ايران در كنار تامين ارزهاي بيشتر، به زودي شرايط خوبي براي كشور رقم مي‌خورد. ورود دلار به كانال ۲۵ هزار توماني در حالي رخ داده كه حداقل ظرف شش ماه گذشته قيمت دلار به اين محدوده نرسيده بود. حالا با نزديك شدن به زمان پايان مذاكرات، كف قيمت دلار شكسته و در دو روز گذشته وارد محدوده قيمتي جديد شده است. اما كاهش قيمت دلار تا كجا ادامه دارد؟ در صورت تداوم اين روند چقدر مي‌توان به ارقام پايين‌تري براي نرخ دلار اميدوار بود؟ سيد مرتضي افقه، اقتصاددان و عضو هيات‌علمي دانشگاه چمران اهواز در مورد اثر توافقات برجامي بر نرخ دلار معتقد است؛ اين موضوع كه نرخ دلار پس از انتشار اخبار مثبت از برجام و نزديك شدن به توافقات افت كند از قبل قابل انتظار بود و در حال حاضر نرخ ارز به‌شدت تحت‌تاثير نتيجه مذاكرات برجام قرار گرفته است و هر خبر مثبت يا منفي از اين مذاكرات بلافاصله روي بازار ارز تاثيرگذار خواهد بود. اين اقتصاددان با بيان اينكه اين افت قيمت‌ها در بازار ناشي از جو رواني در بازار است، خاطرنشان كرد: در صورتي كه در روزهاي آتي اعلام شود توافق بين ايران و غرب در وين صورت گرفته است هر چند توافقي موقت هم باشد اين خبر مي‌تواند باز هم روي نرخ ارز تاثيرگذار باشد و قيمت دلار را 1 تا 2 هزار تومان ديگر كاهش دهد اما با توجه به مجموعه شاخص‌هاي اقتصادي بعيد به نظر مي‌رسد قيمت دلار زير 23 يا 24هزار تومان برسد.

آيا فنر دلار برداشته شد؟
افقه با بيان اينكه نمي‌توان گفت فنر زير دلار با اين توافق برداشته مي‌شود، تصريح كرد: قيمت دلار همچنان بالاست زيرا هيچ اتفاق واقعي در اقتصاد ايران هنوز رخ نداده است و اين رقم باز هم ممكن است سير صعودي داشته باشد. عضو هيات علمي دانشگاه چمران اهواز در ادامه گفت: البته آنچه در خبرها عنوان شده در ابتدا قرار بر اين است كه ارزهاي بلوكه‌شده آزاد شود و همين ميزان نيز تا حدودي مي‌تواند به خروج از تنگناهاي دولت كمك كند. افقه گفت: البته بنده چندان اميدي به اقدامات دولت ندارم كه قادر باشد نرخ دلار را روي 25 و 24هزار تومان نگه دارد هر چند ممكن است كف قيمتي روي 23 هزار تومان هم برسد كه در اين زمان معمولا بيشترين خريد از سوي صرافي‌ها انجام مي‌شود اما در كل معتقدم نرخ دلار در ميان‌مدت بين 26 تا 28 هزار تومان تثبيت خواهد شد. اين اقتصاددان در مورد تاثير نرخ دلار و كاهش قيمت آن روي بازاري مانند بازار سرمايه و بورس نيز گفت: بازار طلا و ارز بازاري موازي براي بورس هستند و احتمال دارد هجوم مردم براي خريد ارز باعث شود مقداري از نقدينگي بورس وارد بازار ارز شود و بنابراين احتمال اينكه ريزش در بازار سرمايه رخ دهد وجود دارد. افقه تصريح كرد: البته در صورت حذف كامل تحريم‌ها هم بنده چندان اميدي به ريزش قيمت‌ها و اينكه دولت بتواند نرخ ارز را پايين نگه دارد و اين بازار را ثبات بخشد، ندارم و تنها اثر فوري كه براي اين بازار مي‌توان متصور بود اين است كه ارزهاي بلوكه‌شده آزاد شوند.
پس از توافق اوليه توافق Fatf 
در اولويت است
او افزود: اينكه فرض بر اين باشد كه جريان فروش نفت همانند گذشته به روال عادي بازگردد و ارزهاي ناشي از فروش نفت و صادرات كالاهاي غيرنفتي را وارد كشور كنيم به موارد ديگري نظير Fatf نياز است كه هنوز در بن‌بست قرار دارد و نهايي نشده است. اين اقتصاددان در ادامه افزود: به نظر مي‌رسد پس از توافق اوليه به سمت توافق Fatf پيش برويم. اما در شرايط كنوني با توجه به تجربياتي كه در سه دهه گذشته از ناكارآمدي دولت‌ها و نظام اداري و اجرايي و نظام گزينش مديران و كاركنان در كشور به دست آمده است بايد گفت چندان نمي‌توان از پتانسيل‌هاي داخلي بهره برد. اين عضو هيات‌علمي دانشگاه چمران اهواز خاطرنشان كرد: با توجه به اينكه در 4 سال گذشته تحريم‌ها كشور را در تنگناي شديدي قرار داده است رفع همين تحريم‌هايي هم كه اعلام شده وضع كشور را مسلما بدتر از آنچه به وجود آمده نخواهد كرد اما نمي‌توان اميد داشت كه شرايط بسيار بهتر از سال‌هاي قبل خواهد شد. افقه در مورد شرايط ساير بازارها نيز گفت: در بازار مسكن به جز مساله رفع تحريم‌ها ساير موارد نظير مسائل جمعيتي و مهاجرتي نيز مطرح است اما در بازار خودرو به نظر مي‌رسد نرخ‌ها كمي تثبيت شوند و اگر هم كاهشي داشته باشد اين كاهش قابل ملاحظه نيست و در حد 5 تا 6 درصد خواهد بود و نمي‌توان چندان اميدي براي كاهش ساير كالاهايي كه تاكنون افزايش قيمت داشته‌اند، داشت.