كارشكني روسيه در دقيقه 90؟
سرگئي لاوروف: از ايالات متحده تضمينهاي كتبي ميخواهيم
11 ماه مذاكره در وين براي احياي برجام در ايستگاه آخر متوقف شده است. اين روزها در وين آخرين جدالها در جريان است، آخرين هشدارها، تهديدها و همزمان انعطافها . 48 ساعت اخير به پرماجراترين ساعات تبديل شده است: روساي هياتهاي مذاكرهكننده تروييكاي اروپايي (فرانسه، بريتانيا و آلمان) به پايتختها بازگشتهاند. يك منبع آگاه در اين باره به اعتماد ميگويد: «اروپاييها معتقدند كه در حال حاضر تعداد اختلافهاي باقيمانده انگشتشمار است و به تصميم سياسي در پايتختها به خصوص تهران و واشنگتن نياز دارد. لذا منتظر اين تصميمگيريها در پايتختها هستند.
غيبت موقت اروپاييها اما خللي در روند مذاكرات وين ايجاد نكرده و رايزنيهاي هياتهاي ايران با ايالات متحده به شكل غيرمستقيم از يك سو و رايزنيهاي ايران با هياتهاي مذاكرهكننده روسيه و چين ادامه دارد.
روز گذشته در حالي كه مذاكرات سياسي در وين و مذاكرات فني در تهران براي احياي برجام در جريان بود، انتشار نقل قولي از سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه درباره مطالبه مسكو از واشنگتن در مذاكرات احياي برجام در وين مانند يك بمب خبري در فضاي رسانهاي منتشر شد. به گزارش رويترز، سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه در جمع خبرنگاران در مسكو گفت: «ما به تضميني نياز داريم كه تحريمها عليه روسيه به هيچ شكل ساختار نظام تجاري، اقتصادي و سرمايهگذاري را كه در برجام در نظر گرفتهشده است، تحت تاثير قرار ندهد. ما درخواست تضمين كتبي كردهايم كه فرآيند اخيري كه توسط ايالات متحده آغاز شده است به هيچ شكلي آسيب به حق ما براي همكاريهاي آزاد و كامل تجاري، اقتصادي و سرمايهگذاري و همچنين همكاريهاي فني- نظامي با جمهوري اسلامي وارد نكند.»
به گزارش «اعتماد»، سخنان سرگئي لاوروف نشان ميدهد كه مسكو با طرح دريافت تضمين كتبي به دنبال مصونيت كامل تحريمي براي هر كار اقتصادي با ايران است و نه فقط مصونيت تحريمي براي پروژههاي مشترك هستهاي در برجام چرا كه پيشبيني ميشود در متن كميسيون مشترك برجام تضمين براي مصونيت تحريمي روسيه در پروژههاي مشترك هستهاي تعريف شود.
در حالي كه مقامهاي ايراني نسبت به اين موضوع تا لحظه تنظيم خبر واكنشي نشان ندادهاند و بايد اين احتمال را هم در نظر گرفت كه در نتيجه رايزنيهاي فشرده در وين اين گره - در صورت وجود خارجي -باز شود اما چند انگيزه براي توضيح اين موضع روسيه قابل فرض است:
1. روسيه با اين اقدام مانع رفع تحريمهاي ايران خواهد شد و اين يعني نفت و گاز ايران كماكان از بازار بيرون خواهد بود و لذا به اهرم فشار روسيه در ماجراي اوكراين خدشهاي وارد نخواهدشد.
2. احياي برجام يكي از بحرانها و گرفتاريهاي سياست خارجي جو بايدن را از بين خواهد برد و در نتيجه تمركز بيشتر بر مقابله با روسيه خواهدبود. مسالهاي كه با شكست مذاكرات احياي برجام رخ نخواهد داد.
3. ايران در صورت عدم رفع تحريمها، گزينه ديگري جز وابستگي بيشتر به روسيه نخواهد داشت و اين براي روسيه در شرايط جديد بينالمللي يك ارزش راهبردي دارد.