خسارت جنگ روسيه و اوكراين به جهان
همانند بحران بزرگ مالي 2008 است
قيمت نفت به 200 دلار ميرسد؟
قيمت نفت روز گذشته به بالاترين رقم 14 سال اخير رسيد؛ مرز 130 دلار به ازاي هر بشكه. از ابتداي سال جاري ميلادي قيمت نفت در بازارهاي جهاني حدود ۶۰درصد افزايش يافته كه به موازات آن قيمت ساير كالاها و به خصوص بنزين هم بالا رفته به گونهاي كه سوخت هم بالاترين قيمتها را از سال ۲۰۰۸ ميلادي ثبت كرده است. قيمت هر بشكه نفت برنت درياي شمال ديروز به 128 دلار و 88 سنت رسيد. قيمت نفت برنت در معاملات اوليه صبح ديروز نيز رقم 139 دلار و 13 سنت را تجربه كرده كه بالاترين رقم ثبت شده از جولاي 2008 تاكنون است. نكته در اين است كه در حالي قيمتهاي نفت به مرز 130 دلاري رسيد كه تنها در يك روز 10 دلار افزايش داشت. رقمهاي ثبت شده در دقايق اوليه معاملات ديروز با قيمتهاي بيسابقه ثبت شده در جولاي 2008 يعني 147 دلار و 50 سنت براي نفت برنت و 147 دلار و 27 سنت براي نفت خام امريكا فاصله چنداني ندارد. قيمت نفت در حالي به مرز 130 دلار رسيد كه آنتوني بلينكن وزير امور خارجه امريكا گفته بود «واشنگتن و متحدان اروپايياش در حال بررسي ممنوع كردن واردات نفت روسيه هستند و كاخ سفيد در حال هماهنگي با كميتههاي مختلف كنگره براي اجرايي كردن اين ممنوعيت در امريكاست.» تحليلگران موسسه سيامسي ماركتس گفتند: «تحريم نفتي روسيه فشار بسيار بالايي بر عرضه نفت و گاز جهان وارد خواهد كرد و اين در شرايطي است كه تقاضا براي مصرف انرژي رو به افزايش است.»
تحريم روسيه در حالي ميتواند به بازارهاي انرژي فشار كمبود عرضه وارد كند كه از روز گذشته قيمت سوخت در برخي كشورها را نيز تحت تاثير قرار داد. به عنوان مثال روز گذشته انجمن اتومبيل امريكا اعلام كرد قيمت بنزين در اين كشور 11درصد طي هفته گذشته افزايش يافته و به بالاترين رقم از اواخر جولاي 2008 رسيده است. طبق گزارش اين انجمن، متوسط قيمت بنزين معمولي در امريكا در روز يكشنبه به 4.009 دلار در هر گالن رسيده، يعني 11درصد بالاتر از 3.604 دلار هفته گذشته و 45درصد گرانتر از 2.760 دلار در سال گذشته ميلادي. قيمت بنزين در امريكا در هفدهم جولاي 2008 به ركورد 4.114 دلار در هر گالن رسيده بود يعني همان زمانيكه قيمت نفت خام اين كشور تا 147.27 دلار در هر بشكه افزايش يافته بود. به نظر ميرسد با توجه به اقدامات اتخاذ شده عليه روسيه، قيمت نفت تا مرز سال 2008 برسد كه البته تا روز دوشنبه فاصلهاي كمتر از 14 دلار با آن دارد. پيش از اينكه قيمت هر بشكه نفت به مرز 130 دلار برسد، مديرعامل بزرگترين شركت نفت شيل امريكا پيشبيني كرده بود كه خروج نفت روسيه از بازار ميتواند قيمت نفت را تا 200 دلار نيز بالا ببرد. اگرچه كه بسياري تنها راه خاتمه دادن به جنگ روسيه و اوكراين را تحريم صادرات نفت و گاز روسيه عنوان كرده و بر اين باروند اگر همه كشورها به اين نتيجه برسند كه صنعت نفت و گاز روسيه ميبايست تحريم شود، بايد قيمتهاي بالا را نيز بپذيرند، چراكه در كوتاهمدت امكان جايگزين كردن آنچه كه از بازار حذف ميشود، ممكنپذير نخواهد بود، چراكه اين بايكوت (در صورت توافق ميان كشورها) فشار زيادي بر عرضه نفت و گاز وارد ميكند كه قبلا تاثير افزايش تقاضا را احساس كرده است. در اين صورت قيمتها احتمالا در كوتاهمدت افزايش خواهد يافت برخي كارشناسان گفتهاند كه در صورت پيچيدهتر شدن معادلات سياسي ميان اوكراين و روسيه و توافق براي بايكوت نفت روسيه (حتي در كوتاهمدت)، نفت تا پيش از پايان ماه جاري ميلادي به 150 دلار برسد.
يكي ديگر از نگرانيهاي جهاني درخصوص بايكوت نفت روسيه، افزايش تورم و تسري آن به بخشهاي ديگر است. فائو پس از حمله روسيه به اوكراين، بالا رفتن قيمت گندم براي ماههاي پيش رو را يكي از مهمترين تاثيرات اين جنگ در حوزه مواد غذايي دانست و از احتمال افت امنيت غذايي به خصوص براي كشورهاي آفريقايي و خاورميانه گفته بود، چراكه اين كشورها بيشترين وابستگي به اين دو كشور براي تامين كالاي اساسي خوراكي خود را دارند.