سكوت پوپوليستهاي مليگراي امريكا درباره حمله روسيه به اوكراين
حزب جمهوريخواه امريكا تلاش ميكند مسيرش را در پوپوليسم امريكايي جدا كند
آرمين منتظري
پوپوليستهاي مليگراي افراطي كه زماني درباره حفاظت از مرزهاي امريكا، ايدههاي دگماتيكي مطرح ميكردند، حالا به لطف جنگ تجاوزكارانه ولاديمير پوتين به اوكراين، در شرايط سختي قرار گرفتهاند. سخن از همان مليگرايان افراطي در امريكاست كه زماني مشتاق ساختن ديوار در مرز جنوبي ايالات متحده، يا محو كردن اتحاديه اروپا و بازگشت به مرزهاي سخت ميان كشورهاي اروپايي بودند. اينطور به نظر ميرسد كه اين افراد حالا و در ميانه جنگ روسيه با اوكراين، هيچ نگراني درباره مرزهاي اوكراين ندارند. اين افراد كه به بازي قدرتمند خود مينازيدند، حالا در ميانههاي تهاجم پوتين به يك كشور مستقل، دروننگر و ظريف تبديل شدهاند. تا به حال مليگرايان افراطي در امريكا، از رانت انتقاد از سيستم بدون نياز به پذيرش مسووليت واقعي برخوردار بودند. در ذهن آنها، نخبگان هر دو حزب، صرفنظر از اينكه چه ميگفتند يا چه ميكردند، هميشه پرخاشگر، منحط و هرج و مرجطلب بودند و مخالفت با آنها برايشان هزينه كمي داشت. بنابراين زماني كه «رژيم» بايدن و «رسانههاي شركتي» شروع به هشدار درباره حمله احتمالي روسيه به اوكراين كردند، مليگرايان با تمسخر واكنش نشان داده و اعلام كردند كه اينها ادعاهاي گلوباليستهاست. در عوض، پوتين دستشان را رو كرد و پوپوليستهاي ملي تبديل به سگي شدند كه ماشين زيرش گرفته باشد. سوالي كه در اينجا مطرح است، اين است كه اگر مرزها براي مليگرايان تا بدين حد اهميت دارد، چرا مرزهاي اوكراين نبايد اهميت داشته باشند و پاسخ اين سوال اين است كه آنها فقط به شعار «دوباره امريكا را به بزرگي برسانيد» اهميت ميدهند، آن وقت چرا اين همه به سياستمداران راست افراطي در اروپا نظير ويكتور اروبان در مجارستان، نارندرا مودي در هند و راستگراهاي مليگراي افراطي در اسراييل اهميت ميدهند؟ اگر آنها از ديكتاتورهاي خارجي متنفرند، پس چرا پوتين را در آغوش ميگيرند؟ و اگر آنها به زور بازو و قوت مردانگي مينازند، پس چرا از اوكراين كه تاكنون با قدرت از خودش دفاع كرده، حمايت نميكنند؟ آنچه خوانديد بحثي است كه اين روزها در امريكا داغ است. به نظر ميرسد كه مليگرايان افراطي در امريكا به واسطه حمله پوتين به اوكراين تحت فشار رسانهها و افكار عمومي قرار گرفتهاند. دونالد ترامپ يكي از اصليترين نمادهاي مليگرايان افراطي در امريكاست كه پس از دفاع اوليه از حمله پوتين به اوكراين، تحت فشار رسانهها مجبور بود سخناني بر زبان آورده و حمله پوتين به اوكراين را نكوهش كند. بهطور خلاصه، تهاجم پوتين به اوكراين اين واقعيت را برملا كرد كه پوپوليسم مليگرايانه امريكا نه تنها رياكارانه، بلكه نامنسجم است. جالب است كه پوپوليستهاي مليگرا در امريكا دقيقا سخناني را بر زبان ميآورند كه ولاديمير پوتين درباره اوكراين مطرح ميكند. يكي از چهرههاي شاخص اين گروه در يكي از برنامههاي خبري شبكه فاكسنيوز در پاسخ به اين سوال كه چرا افرادي كه اين اينقدر به امنيت مرزها اعتقاد دارند درباره اوكراين نظري نميدهند، گفت: «اوكراين يك كشور واقعي نيست و در واقع توسط وزارت خارجه امريكا اداره ميشود.» استيو بنن، مشاور ارشد سابق ترامپ نيز در پادكست خود دقيقا همين جملات را درباره اوكراين بر زبان آورد. البته حمايت از پوتين تنها به پوپوليستهاي امريكايي محدود نميشود. يكي از مهمترين مشخصاتي كه رييسجمهوري روسيه سعي در ارايه آن دارد، محافظهكاري اخلاقي و زمامداري و رهبري قوي يك كشور است. اين مشخصات در ميان يك گروه متنوع از نخبگان سياسي غربي كه همه آنها از پوتين به عنوان يك رهبر قاطع و قوي در منطقه ستايش ميكنند، رونق دارد. به عنوان مثال مارين لوپن، رهبر جبهه ملي فرانسه، استدلال ميكند كه او و پوتين از «ارزشهاي مشترك»، به ويژه «ميراث مسيحي اروپا» دفاع ميكنند. نايجل فاراژ، استيو بانن از ولاديمير پوتين به عنوان رهبر مقتدر در جهان ياد ميكنند. يك نظرسنجي در سال ۲۰۱۶ كه توسط شوراي اروپا در امور بينالملل انجام شد، نشان ميدهد ۴۱ تن از رهبران احزاب پوپوليستي اروپايي طرفدار پروپاقرص ولاديمير پوتين هستند. قدرت نرم روسيه در ميان اين گروههاي پوپوليستي است كه به رسميت شناخته شود.ترديد در محكوم كردن حمله پوتين به اوكراين حتي در ميان برخي چهرههاي حزب جمهوريخواه نيز ديده شده است. از اين جهت بود كه مايك پنس، معاون رييسجمهور سابق، امريكا جمعه شب گذشته در سخنراني خود از جمهوريخواهان خواست حمله روسيه به اوكراين را محكوم كنند. اوگفت: «در اين حزب هيچ جايي براي اغماض تقصيرات پوتين وجود ندارد.»
پنس هنگام سخنراني در گردهمايي جمعآوري مالي حزب جمهوريخواه در نيواورلئان، از برخي اعضاي حزبش انتقاد كرد كه تهاجم ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه به اوكراين را محكوم نكردهاند؛ حملهاي كه باعث كشته شدن هزاران غيرنظامي و آواره شدن حداقل 1.2 ميليون نفر شده است.خبرگزاري آسوشيتدپرس به متن اين سخنراني كه در پشت درهاي بسته ايراد شد، دست يافته گزارش داده كه پنس گفته است: «اگر ناتو مرزهاي آزادي را گسترش نميداد، تانكهاي روسي امروز كجا بودند؟در اين مهماني جايي براي گذشتن از تقصير پوتين وجود ندارد. اين مهماني تنها جاي قهرمانان آزادي است.»
به نظر ميرسد كه اظهارات معاون سابق رييسجمهور، ضربه پنهاني به دونالد ترامپ، رييسجمهور سابق امريكا باشد كه تصميم پوتين براي انتقال نيروها به اوكراين را در مصاحبه هفته گذشته «هوشمندانه» توصيف كرده و گفته بود كه اگر او رييسجمهور امريكا بود، چنين حملهاي هرگز صورت نميگرفت. ترامپ در گفتوگويي اعلام كرد كه تصميم «ولاديمير پوتين»، رييسجمهور روسيه براي به رسميت شناختن جمهوري هايدونتسك و لوهانسك در شرق اوكراين، اقدامي «هوشمندانه» و «بسيار زيركانه» بود. او گفت: «اين اقدام از سر نبوغ است، پوتين بخش بزرگي از اوكراين را مستقل اعلام ميكند و اين فوقالعاده است.» ترامپ كه در دوران رياستجمهورياش، مدام از پوتين ستايش ميكرد و به دنبال روابط نزديك با شخص پوتين بود، در اظهارات خود افزود: او يك حافظ صلح خواهد بود. اين قويترين نيروي صلح است. ما ميتوانيم از آن در مرز جنوبي خود استفاده كنيم. اين قويترين نيروي صلحي است كه من تا به حال ديدهام. تعداد تانكهاي ارتش بيش از آنچه تا به حال ديدهام وجود دارد. آنها صلح را بسيار خوب حفظ خواهند كرد.» ترامپ در عين حال در اين گفتوگو نيز ادعاهاي خود مبني بر دزديده شدن نتايج انتخابات رياستجمهوري ۲۰۲۰ امريكا را تكرار كرد و گفت كه اگر او رييسجمهور بود، پوتين هرگز چنين كاري را انجام نميداد. ترامپ در اين ارتباط گفت: «اين مساله هرگز با وجود ما اتفاق نميافتاد. اگر من در مقام خود بودم، حتي مساله اوكراين قابل فكر هم نبود. ميدانيد پاسخ بايدن به تحولات اوكراين چه بود؟ او پاسخي نداشت.»البته پنس در سخنان جمعه شب خود هيچ اشاره مستقيمي به ترامپ نكرد. معاون سابق رييسجمهور بهطور فزايندهاي از ترامپ فاصله گرفته است. روز جمعه، او بار ديگر ادعاهاي دروغين مكرر ترامپ مبني بر اينكه پنس صلاحيت لغو انتخابات 2020 را داشت، رد كرد.
پنس گفت: «انتخابات مربوط به آينده است. همكاران جمهوريخواه من! ما تنها زماني ميتوانيم پيروز شويم كه حول يك چشمانداز خوشبينانه براي آينده بر اساس بالاترين ارزشهاي خود متحد باشيم. ما نميتوانيم با جنگيدن در نبردهاي ديروز پيروز شويم، يا با يادآوري دوباره گذشته.» اما به نظر ميرسد كه پنس در اين نكته با ترامپ موافق بود كه اگر جمهوريخواهان قدرت را در كاخ سفيد در دست داشتند، تهاجم مسكو به اوكراين انجام نميشد. پنس با انتقاد از جو بايدن گفت: «رييسجمهوري، بازدارندگياي را كه دولت ما اعمال كرد تا پوتين و روسيه را حتي از تلاش براي ترسيم مجدد مرزهاي بينالمللي با توسل زور بازدارد، تضعيف كرد.» پنس گفت: «تصادفي نيست كه روسيه تا سال 2022 براي حمله به اوكراين منتظر ماند. ضعف باعث برانگيختن شر ميشود و وسعت شري كه در سراسر اوكراين فراگير شده، گوياي اين موضوع است.»