نخستين حضور مستقل هنرمندان فلسطيني در دوسالانه ونيز
«از فلسطين با هنر» در بزرگ‌ترين رويداد هنري جهان
گروه تجسمي هنرآنلاين: هر چند پاويون فلسطين در دوسالانه ونيز حضور ندارد اما بسياري از هنرمندان و مديران هنري در گذر سال‌ها كوشيده‌اند با وجود جنجال‌ها و مميزي‌ها نام فلسطين را در بزرگ‌ترين رويداد هنري جهان زنده نگه دارند. در پنجاه و نهمين نمايشگاه هنري بين‌المللي كه آوريل تا نوامبر ۲۰۲۲ در ايتاليا برگزار مي‌شود، موزه فلسطيني امريكا در كنتيكت ادامه‌دهنده اين تلاش‌ها براي حضور هنر و هنرمندان فلسطين در دوسالانه ونيز خواهد بود. در نمايشگاه موسوم به «از فلسطين با هنر» آثار ۱۹ هنرمند فلسطيني به نمايش درمي‌آيد كه برخي از آنها همچنان در شهرهاي غزه، رام‌الله، بيت‌ا‌لحم و بيت‌المقدس در سرزمين فلسطين زندگي مي‌كنند و برخي ديگر ساكن اردن، كويت و امريكا هستند.
«از فلسطين با هنر» در زميني به گستردگي ۵۲ مترمربع برپا و ميزبان آثار هنري مي‌شود كه برخي از آنها ويژه حضور در اين نمايشگاه توليد شده‌اند. هنرمندان فلسطيني با نقاشي‌ها، عكس‌ها، تنديس‌ها و چيدمان‌هاي خود از هنردوستان سراسر جهان ميزباني مي‌كنند و نقشه سرزمين فلسطين هم در كف نمايشگاه به نمايش درمي‌آيد. ضمن اينكه قرار است يك درخت زيتون به نشانه صلح و آرامش در ميانه «از فلسطين با هنر» قرار بگيرد. فيصل صالح كه پنج دهه است در امريكا زندگي مي‌كند و تاجري موفق است، موزه فلسطين را سال ۲۰۱۸ بنيان نهاد. او درباره انگيزه خود از اين كار مي‌گويد: «بارها با خودم انديشيدم كه هيچ كاري براي سرزمين مادري‌ام و مردم فلسطين نكرده‌ام.» در اين سه، چهار سال موزه فلسطين ميزبان رويدادهاي مختلف هنري بوده و صالح اميدوار است با حضور و نمايش آثار هنرمندان فلسطيني در دوسالانه ونيز ۲۰۲۲، هنر فلسطين بيش از گذشته مطرح شود. «از فلسطين با هنر» يكي از رويدادهاي رسمي دوسالانه ونيز است كه در تقويم اين رويداد مهم و معتبر جهاني ثبت شده و كنار ديگر برنامه‌هاي آن برگزار مي‌شود. گرچه دوسالانه ونيز از ۱۸۹۵ آغاز به كار كرده اما نخستين رويداد مستقل و رسمي مربوط به هنر فلسطين در آن سال ۲۰۰۹ رخ داد. پيش‌تر در ۲۰۰۳ هم يكي از مديران ارشد دوسالانه ايده حضور پاويون فلسطين را در پنجاهمين دوره ونيز مطرح كرده و با انتقادهاي رسانه‌ها روبه‌رو شده بود. نكته عجيب اينكه مسوولان دوسالانه ونيز از رويدادهاي موازي حمايت مالي نمي‌كنند. از اين رو، سازمان‌دهندگان «از فلسطين با هنر» در تدارك جمع‌آوري ۲۸۰ هزار دلار هزينه برپا كردن نمايشگاه در دوسالانه ونيز ۲۰۲۲ هستند و چند هنرمند هم روزهاي آينده به ايتاليا مي‌روند تا آثار هنرمندان فلسطيني را در پاويون ۵۲ متر مربعي جانمايي كنند.
يك پژوهشگر هنر:
جواهرسازي يك رسانه است
به گفته يك كارشناس هنر نبايد تنها به زيورآلات به عنوان يك كاني و سنگ گرانبها نگريست كه فقط ارزش اقتصادي زيادي دارد، چراكه همواره تاريخ در كشور ما اين را نشان داده است كه ايرانيان از جنبه‌هاي گوناگون زيورآلات استفاده مي‌كردند. به گزارش ايسنا، روح‌الله شمسي‌زاده، پژوهشگر دوره دكتراي پژوهش هنر دانشگاه تهران و مدرس گروه مجسمه‌سازي دانشگاه هنر تهران، با اشاره به سير تحولات صنعت جواهرسازي با رويكرد جواهرات كلاسيك، مدرن و سنتي معتقد است: همواره واژه زيورآلات در جغرافياي ايران تعريف مشخصي داشته است. با دقت به مفهوم جواهرات و زيورآلات، مي‌توان گفت به نوعي با يك جنبه خاصي از يك رسانه روبه‌رو هستيم؛ بنابراين مي‌توان گفت صنعت جواهرسازي شاخص‌هاي يك رسانه را داراست و جواهرسازي خود يك رسانه است. به گفته اين دانش‌آموخته هنر، يكي از جنبه‌هاي رسانه‌اي بودن اين صنعت اينجاست كه با نگاهي گذرا به متون مكتوب ايراني نظير كتاب «جواهرنامه نظامي» مي‌توان گفت، تاكنون عناوين زيادي در حوزه زيبايي‌شناسي و تكنيكي بودن اين صنعت نوشته شده است.
شمسي‌زاده در اين رابطه اظهار كرد: «تزيين و جنبه زيبايي‌شناسي تنها بخشي از اين جريان بوده و در بسياري موارد صنعت جواهرات جنبه درماني و حتي آييني داشته است؛ همچنين در برخي دوره‌هاي تاريخي زيورآلات كاربردهاي متنوعي هم در زندگي ايفا كرده است. اين نشان مي‌دهد كه اساسا ما با پديده‌اي روبه‌رو هستيم كه صرفا بحث زينت در آن مطرح نيست. بنابراين نبايد تنها به زيورآلات به عنوان يك كاني و سنگ گرانبها نگريست كه فقط ارزش اقتصادي زيادي دارد، چراكه همواره تاريخ در كشور ما اين را نشان داده است كه ايرانيان از جنبه‌هاي گوناگونِ زيورآلات استفاده مي‌كردند. اينكه بگوييم جواهر تنها به سنگ‌هاي قيمتي و فلزهايي چون نقره و طلا محدود مي‌شود، تنها يك شائبه است و مي‌تواند از ماده‌اي غير از اينها هم تشكيل شود و اتفاقا يك اثر ويژه هم باشد كه ارزش طراحي بالايي دارد. با نگاه به جنبه كلاسيك صنعت جواهرسازي مي‌فهميم كه جواهر و زيورآلات نوعي هنروري است و صنعتگر و طراح يك مدل را تكرار مي‌كند و هنر طراحي اينجا نمود پيدا مي‌كند. صنعتگر در اين جنبه با تكنيك‌هايي چون مليله يا ميناكاري يا هر نوع هنروري ديگري كه آميخته با طلاي زردي سفيد است، مي‌خواهد به ارتقاي شكل تزييني محصول بپردازد. اما نگرش مدرنيستي به جنبه يك اثر هنري بودن جواهر اشاره دارد.»