چالشهاي دوره دوم مكرون
علي بيگدلي
پيروزي امانوئل مكرون در انتخابات روز يكشنبه فرانسه محصول سه نگراني و احساس خطر بود. نخستين موضوع مسائل داخلي فرانسه و مسائلي بود كه مردم فرانسه مستقيما با آن مواجه بودند. مشكلات شديد اقتصادي كه مهمترين نماد آن اعتراضات جليقهزردها بود. دومين موضوع نگرانيهاي منطقهاي بود كه بيش از هر چيز مربوط به كاهش نفوذ فرانسه در اتحاديه اروپا ميشد. فرانسويها به اين دليل كه در سال 1947 موسس اتحاديه اروپا بودند، نقش بسيار موثري در تنظيم مناسبات اتحاديه اروپا در داخل اين اتحاديه و در مناسبات آن با قدرتهاي جهاني مانند روسيه، چين و امريكا داشتند. موضوع سوم نگراني از واكنشهاي بينالمللي از پيروزي هريك از نامزدها در عرصه بينالمللي بود. روسيه و امريكا به عنوان قدرتهاي اصلي جهاني از پيروزي امانوئل مكرون استقبال كردند، هر چند كه تصور ميشود ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه بهرغم تبريك به امانوئل مكرون، تمايل بيشتري به پيروزي مارين لوپن داشت.
انتخاب مكرون اگرچه نتيجه محبوبيت بالاي او نبود، چراكه او در عملي كردن بسياري از شعارهاي انتخاباتياش در سال 2017 با شكست مواجه شد ولي اين نگراني در داخل جامعه فرانسه وجود داشت كه در صورت انتخاب مارين لوپن، شرايط داخلي فرانسه و نقش منطقهاي اين كشور در اتحاديه اروپا به شكل چشمگيري تغيير كند. همسايگان فرانسه در اتحاديه اروپا بسيار نگران پيروزي راست افراطي بودند، چراكه سياستمداران مليگراي راست افراطي، همانند دونالد ترامپ، رييسجمهور پيشين امريكا، همواره نگاه به درون دارند و سياستهاي درونگرايانه دنبال ميكنند. دلواپسي اصلي نمايندگان راست افراطي در انتخابات اخير فرانسه هم عمدتا به درون فرانسه و نگراني عمده آنها نسبت به خدشهدار شدن حيثيت و هويت فرانسه بود و دنبال بازگشت اين حيثيت و هويت كشور بودند. مارين لوپن، زماني كه بريتانيا از اتحاديه اروپا خارج شد، در اظهاراتي آنها را تحسين كرد و گفت خوش به حال آنها كه از اين قفس خودشان را رها كردند. او در مورد عضويت فرانسه در ناتو هم نظري مشابه دارد و درست همان الگوهاي دونالد ترامپ را دنبال ميكند و خيلي با عضويت فرانسه در نهادهاي بينالمللي موافق نبود.
پيروزي 58درصدي امانوئل مكرون، اگرچه تا پيروزي 66 درصدي دوره قبلي كاهش قابل ملاحظهاي داشته است، ولي باز هم ناشي از اين بود كه بخش بزرگي از جامعه فرانسه و حتي هواداران ژان لوك ملانشون، نامزد چپ افراطي باعث پيروزي مارين لوپن و گوشهگيري و انزواي فرانسه در عرصه بينالمللي شوند.
مارين لوپن براي سومينبار بود كه در انتخابات شركت ميكرد. نخستينباري كه بعد از كنارهگيري ژان- ماري لوپن، پدرش، رهبري جبهه ملي فرانسه را دراختيار گرفت و در انتخابات شركت كرد، توانست 15درصد آراي را براي خود به دست بياورد. سال 2017 در دومين تلاشش براي انتخابات توانست به دور دوم برسد و 35درصد آرا را از آن خود كند و در انتخابات يكشنبه نيز به روند رو به رشد خود ادامه داد و با كسب 42درصد آرا به يك پيروزي قابل توجه دست پيدا كرد. اين تعداد راي براي مارين لوپن بسيار بسيار پراهميت است و يك پيروزي قطعي براي مارين لوپن محسوب ميشود. او در سخنرانياي كه بعد از اعلام نتايج انتخابات كرد، تاكيد كرد كه اين نتايج يك پيروزي بزرگ براي او و حزبش بوده و اعلام كرد كه به دنبال اين است كه در انتخابات ماه ژوئن براي مجمع ملي بتواند كرسيهاي بيشتري را به دست بياورد. اين پيروزي مارين لوپن باعث ميشود كه مكرون موظف شود تا تعدادي از اعضاي كابينهاش را از ميان طرفداران خانم لوپن انتخاب كند. در همين دولتي كه اكنون در فرانسه بر سر كار است در كابينه مكرون 5 وزير سوسياليست و 2 وزير از هواداران حزب اجتماع ملي خانم لوپن حضور دارند. در دوره آينده كه اين كابينه استعفا ميدهد و مكرون موظف به تشكيل كابينه جديد است، قطعا ناچار خواهد شد كه تعداد بيشتري از طرفداران خانم لوپن را انتخاب كند تا بتواند در فضاي مجمع ملي يا پارلمان هم با موانع كمتري مواجه شود.
البته نبايد فراموش كرد كه در نظام سياسي فرانسه، رييسجمهور از قدرت زيادي برخوردار است. هرقدر هم مارين لوپن بتواند كرسيهاي بيشتري در مجمع ملي داشته باشد، باز هم حريف مكرون نميشود. رييسجمهور در فرانسه اختياراتي نزديك به يك پادشاه دارد، ميتواند هر زمان كه خواست مجلس را منحل كند و حتي اگرچه نخستوزير از سوي مجلس انتخاب ميشود، باز هم حق بركناري نخستوزير دراختيار رييسجمهور است. خانم لوپن به دنبال اين است كه با به دست آوردن كرسي بيشتر بتواند حق انتخاب نخستوزير را دراختيار داشته باشد. با اين حال اگر نخستوزير در فرانسه حرفشنوي از رييسجمهور نداشته باشد و مطابق ميل او رفتار نكند، رييسجمهور ميتواند او را بركنار كند.
به هر حال توفيق مارين لوپن ميتواند مشكلات زيادي را در دوره پنجساله پيش رو براي مكرون به وجود بياورد. مكرون اعلام كرده كه فرانسه مانند دوران ترامپ در امريكا به يك جامعه دوقطبي تبديل شده است. اين مساله كار را بسيار بسيار براي مكرون سخت ميكند. مكرون مجبور است بسيار با دقت و مراقبت اينبار وارد كاخ اليزه شود و مسووليت بسيار سختي خواهد داشت. مكرون مجبور است نگاه بيشتري به درون داشته باشد. جوانان و سنديكاهاي كارگري به مكرون كمتر راي دادند و او مجبور است كه در طول سالهاي پيش رو بتواند نظر اين جمعيتها را جلب كند تا از روي كار آمدن يك رييسجمهور راستگراي افراطي در دوره بعد جلوگيري كند.