روسيه همزمان با سفر آنتونيو گوترش به اوكراين، پايتخت اين كشور را
هدف حمله موشكي قرار داد
تحقير سازمان ملل در كي‌يف
شهاب شهسواري
روز پنجشنبه همزمان با حضور آنتونيو گوترش دبير كل سازمان ملل متحد در كي‌يف براي ديدار با رييس‌جمهور اوكراين، موشك‌هاي كروز روسيه بار ديگر پايتخت اوكراين را هدف حملات خود قرار دادند، حمله‌اي كه ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين آن را با هدف تحقير سازمان ملل متحد توصيف كرده است. اين حمله درست دو روز بعد از آن صورت مي‌گيرد كه ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در ديدار با آنتونيو گوترش، دبير كل سازمان ملل متحد مدعي شده بود كه حكومتش به تلاش‌هاي ديپلماتيك براي پايان جنگ عليه اوكراين متعهد است. انجام اين حمله همزمان با حضور يك مقام ارشد بين‌المللي در كي‌يف با واكنش گسترده بين‌المللي مواجه شده است. دبير كل سازمان ملل متحد در واكنش به اين اقدام روسيه مي‌گويد: «من بسيار از اين اقدام بهت‌زده‌ام، نه به اين دليل كه من آنجا حضور داشتم، بلكه به اين دليل كه كي‌يف يك شهر مقدس هم براي اوكرايني‌ها و هم براي روس‌هاست.» ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين گفته است كه اين حمله درست زماني انجام شد كه گفت‌وگوهاي او و دبيركل سازمان ملل متحد به پايان رسيده بود و اضافه كرد: «اين اقدام نمايانگر رويكرد روسيه به نهادهاي بين‌المللي است و نشان‌دهنده تلاش‌هاي رهبري روسيه براي تحقير سازمان ملل و همه آن چيزي كه اين نهاد نمايندگي مي‌كند، است.» وي تاكيد كرد: «به همين دليل بايد واكنشي قاطعانه به اين اقدام نشان داد.» ديميتري كولبا، وزير خارجه اوكراين هم گفت: «اين حمله يك اقدام نفرت‌انگيز بربري بود كه نشان‌دهنده رويكرد روسيه در مقابل اوكراين، اروپا و جهان است.» بر اثر برخورد دو موشك به طبقات پايين يك ساختمان مسكوني در محله شوچنكيوسكي كي‌يف، دست‌كم ۱۰ نفر بر اثر اين حملات مجروح شدند كه از ميان آنها سه نفر به بيمارستان منتقل شده‌اند. گزارش‌هاي بعد از كشته شدن يك خبرنگار راديو آزادي به نام ويرا هيرنيش در اين حمله حكايت دارد. پيش از اين، ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در ديدار با گوترش ادعا كرده بود كه در جنگ اوكراين اقدام به كشتار غيرنظاميان نمي‌كند. ماكيسيم ماكسيمف، مدير فروش ۲۹ ساله ساكن ساختمان محل اصابت موشك به گاردين مي‌گويد: «ما هنوز بهت‌زده‌ايم. زماني كه ساختمان را بمباران كردند، درون خانه بوديم. ابتدا صداي انفجار نخست را شنيديم و سپس موشك دوم با ساختمان برخورد كرد. رييس‌جمهور اوكراين در سخنراني روزانه‌اش كه از ابتداي جنگ هر شب خطاب به شهروندان اوكراين انجام مي‌شود، گفت: «اين حمله نشان داد كه نمي‌توانيم دست از دفاع برداريم.» او همچنين از دولت امريكا به خاطر پيشنهاد منابع جديد مالي براي انتقال فوري سلاح به اوكراين تشكر كرد و گفت: «اين نه تنها باعث رستگاري مردم ماست، بلكه باعث رستگاري همه شما و همه اروپا است.»
ماريوپل؛ بحراني درون بحران
ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين در كنفرانس خبري مشتركي با آنتونيو گوترش، دبيركل سازمان ملل گفت: «اوكراين براي مذاكرات فوري درباره تخليه غيرنظاميان از ماريوپل آماده است و انتظار كمك از سوي سازمان ملل را دارد.» وي افزود: «ما شاهد هستيم كه به‌رغم اظهارات ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه درباره توقف ادعاشده درگيري‌ها و خصومت‌ها در ماريوپل، مجتمع متالورژي آزووستال تحت بمباران وحشيانه ارتش روسيه قرار دارد. اين حملات حتي در دوران سفر گوترش به مسكو نيز ادامه داشتند.» زلنسكي تصريح كرد: «من از گوترش مي‌خواهم براي جلوگيري از انتقال شهروندان اوكرايني به روسيه تلاش كند.» گوترش نيز به نوبه خود گفت: «ماريوپل بحراني در دل يك بحران است. هزاران غيرنظامي نياز به كمك‌هاي حياتي دارند. بسياري از آنها مسن هستند و به خدمات درماني نياز دارند يا از محدوديت تحركي برخوردارند. آنها به يك راه فرار از اين آخرالزمان نياز دارند.» وي افزود: «سازمان ملل هر كار بتواند براي كمك به تخليه مجتمع متالورژي آزووستال انجام مي‌دهد.» در همين حال، آندري سيبيها، معاون رييس دفتر زلنسكي گفت: «گوترش و رييس‌جمهور اوكراين درباره دورنماهاي سازماندهي كريدورهاي انساني به ويژه از ماريوپل و همچنين تهديد امنيت غذايي جهاني گفت‌وگو كردند.» وي افزود: «ما گفت‌وگوي جدي درباره احتمالات سازماندهي كريدورهاي انساني توسط سازمان ملل اول از همه از ماريوپل داشتيم. اميدواريم كه به لطف مداخله شخصي گوترش همه‌چيز به خوبي انجام شود. امنيت غذايي نيز يكي ديگر از موضوعات كليدي بود، چراكه اگر تامين كالاهاي ضروري از اوكراين قطع شود جهان با خطر گرسنگي و بي‌ثباتي سياسي مواجه هست.»
كمك‌هاي جديد امريكا براي اوكراين
در راه است
ساعاتي پيش از حمله موشكي روز پنجشنبه به كي‌يف، جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا از كنگره امريكا خواست تا براي متمم بودجه جهت هزينه بيش از ۳۳ ميليارد دلار كمك نظامي به اوكراين مجوز فوري بدهد. بسته جديد كمك‌هاي نظامي و امنيتي امريكا براي اوكراين شامل توپ‌هاي سنگين، خودروهاي زرهي، همكاري اطلاعاتي وسيع‌تر، ابزارهاي جنگ سايبري و موشك‌هاي ضد تانك و ضدهوايي بيشتر خواهد بود. بلافاصله بعد از اعلام اين خبر، ديميتري پسكوف، سخنگوي كرميلن هشدار داد كه افزايش ارسال سلاح‌هاي سنگين توسط غرب به اوكراين، امنيت اروپا را به خطر خواهد انداخت. علاوه بر بسته ۳۳ ميليارد دلاري كمك‌هاي نظامي-امنيتي، بايدن از كنگره درخواست مجوز هزينه ۸ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار كمك‌هاي اقتصادي و ۳ ميليارد دلار كمك‌هاي بشردوستانه به اوكراين كرده است. بايدن همچنين درخواست كرده تا بودجه بيشتري براي افزايش توليد محصولات زراعي خوراكي و مواد معدني استراتژيك در امريكا در نظر گرفته شود تا اثر جنگ اوكراين بر زنجيره تامين جهاني براي امريكا جبران شود.
بسته ۳۳ ميليارد دلاري كمك به اوكراين، بيش از دو برابر بزرگ‌تر از بسته كمكي است كه ماه گذشته ميلادي توسط كنگره مورد پذيرش قرار گرفت و به مراتب از كل بودجه سالانه نظامي اوكراين و بسياري از كشورهاي جهان بيشتر است. رييس‌جمهور امريكا گفته است كه اين بسته كمكي با هدف كمك به اوكراين براي عقب راندن موج جديد تهاجم روسيه به شرق و جنوب اوكراين و همچنين كمك به تضمين امنيت بلندمدت‌تر اين كشور است. جو بايدن رييس‌جمهور امريكا در مورد بسته كمك‌هاي نظامي مي‌گويد: «به‌رغم ادبيات آزاردهنده‌اي كه از كرملين شنيده مي‌شود، واقعيت براي همه روشن است كه ببينند ما به روسيه حمله نكرده‌ايم. ما به اوكراين كمك مي‌كنيم تا از خودش در مقابل تهاجم نظامي روسيه دفاع كند.» وي اضافه كرد: «هزينه‌اي كه مي‌پردازيم، هزينه‌اي ناچيز براي تنبيه روسيه و تهاجمش و كاهش خطر تكرار چنين جنگ‌هايي در آينده است.» وي ادامه داد: «در طول تاريخ دريافته‌ايم كه وقتي ديكتاتورها هزينه تعدي‌هاي‌شان را نمي‌پردازند، هرج و مرج بيشتري برمي‌انگيزند و تعدي‌هاي بيشتري انجام مي‌دهند.» كمك‌هاي جديد نظامي امريكا به اوكراين شامل موارد زير خواهد بود:
توپخانه سنگين، خودروهاي زرهي، سامانه‌هاي موشكي ضدهوايي و ضدتانك
كمك به تقويت توانايي‌هاي جنگ سايبري اوكراين
اشتراك‌گذاري بيشتر اطلاعات
حمايت از اوكراين براي افزايش توليد مهمات و مواد معدني استراتژيك
كمك به اوكراين براي جمع‌آوري مين‌هاي زميني و ديگر مواد منفجره و كمك براي دفاع از اوكراين در مقابل حملات شيميايي، بيولوژيك و بمب‌هاي كثيف
افزايش حضور نظامي امريكا در جبهه شرقي ناتو
احياي استراتژي وام و اجاره
روز پنجشنبه كنگره امريكا به طرحي براي به‌روزرساني قانون وام و اجاره كه سال ۱۹۴۱ براي كمك به متفقين در جنگ جهاني دوم توسط فرانكلين روزولت ارايه شده بود، راي داد. به‌روزرساني اين قانون به امريكا كمك مي‌كند تا كمك‌هاي نظامي خود را ساده‌تر به اوكراين برساند. براساس قانون وام و اجاره كه در طول جنگ جهاني دوم بين سال‌هاي ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ اجرا شد، دولت ايالات متحده امريكا، ارايه كمك‌هاي نظامي به متفقين را از منافع اساسي خود برشمرد و در نتيجه تمامي كمك‌ها از جمله كمك‌هاي نظامي، واگذاري ناوهاي جنگي و هواپيماها به متفقين رايگان بود، هر چند كه بعد از پايان جنگ بخشي از تجهيزات فوق سنگين مانند ناوها به امريكا برگردانده شد. در مقابل اين وام‌دهي تجهيزات، دولت‌هاي متفقين هم موظف شدند كه در طول جنگ بخشي از پايگاه‌هاي نظامي و بنادر خود را به رايگان به اجاره ايالات متحده امريكا درآورند. هنوز مشخص نيست كه به‌روزرساني اين قانون چگونه در مورد اوكراين اجرا خواهد شد. در واكنش به اين اقدام وياچسلاو وولودين، رييس مجلس دوماي دولتي روسيه، امريكا را به تلاش براي سود بردن از جنگ در حالي كه نسل‌هاي بعدي اوكرايني‌ها را زير بار قرض و بدهي مي‌برد، متهم كرد. به گزارش ايسنا وي گفت: «قانون وام و اجاره يك وام كالاست و ارزان هم به دست نمي‌آيد. بسياري از نسل‌هاي بعدي شهروندان اوكرايني بايد بهاي مهمات، تجهيزات و مواد غذايي كه امريكا تامين مي‌كند را بپردازند.» وولودين افزود: «ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين با اين كار كشورش را به يك چاه بدهي مي‌كشاند.»
چگونه زلنسكي از مرگ در شب نخست
حمله روسيه گريخت؟
ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين در تازه‌ترين گفت‌وگوي مطبوعاتي خود نكات تازه‌اي را از نخستين ساعات تهاجم نظامي روسيه به اوكراين فاش كرده است. رييس‌جمهور اوكراين در مصاحبه خود با سايمون شوستر، خبرنگار نشريه تايم گفته است كه در نخستين روز حمله روسيه، نيروهاي روس در تلاش براي تصرف پايتخت اوكراين، بسيار به يافتن محل اختفاي او و خانواده‌اش در پايتخت نزديك شده بودند. او مي‌گويد هر چند بسياري از خاطرات او از ساعات اوليه تهاجم نظامي پراكنده است، اما بخشي از رخدادهاي سحرگاه ۲۴ فوريه به خوبي در خاطرش مانده است. او مي‌گويد كه بعد از آغاز بمباران كي‌يف او و همسرش اولنا زلنسكا، دختر ۱۷ ساله و پسر ۷ ساله‌شان را بيدار كردند تا براي فرار از خانه آماده شوند. ارتش اوكراين به او خبر داده بود كه چتربازان روسي با هدف بازداشت يا قتل او و خانواده‌اش در كي‌يف فرود آمده‌اند. آندري يرماك، رييس دفتر رييس‌جمهور اوكراين، به تايم مي‌گويد: «تا پيش از آن شب ما چنين صحنه‌هايي را فقط در فيلم‌ها ديده بوديم.» به نوشته تايم در حالي كه صداي تيراندازي‌ها در روز اول نبرد در نزديكي نهاد دولت شديدتر مي‌شد، نگهبانان چراغ‌ها را خاموش كردند و براي زلنسكي و چند تن از مشاورانش جليقه‌هاي ضدگلوله و اسلحه آوردند.» يكي از معدود كساني كه در آن بين استفاده از سلاح را بلد بود، الكسي آرستوويچ، كهنه سرباز واحد اطلاعات ارتش اوكراين بود. او مي‌گويد: «وضعيت ديوانه‌وار بود. براي همه سلاح‌هاي اتوماتيك آورده بودند.» به نوشته شوستر در شرايطي كه هنوز زلنسكي و خانواده‌اش درون ساختمان نهاد رياست‌جمهوري بودند، نيروهاي روسي دو بار براي ورود به مجموعه تلاش كردند و در صورتي كه موفق به ورود به مجموعه مي‌شدند، احتمال بازداشت يا ترور رييس‌جمهور اوكراين بسيار بالا بود. شب بعد از اين حملات بعد از آنكه او پيشنهادهاي تسليم امن، از جمله فرار با كمك نيروهاي امريكايي و بريتانيايي را با هدف تشكيل يك دولت در تبعيد رد كرد، نخستين پيام ويديويي‌اش را پس از جنگ از درون باغ ساختمان نهاد رياست‌جمهوري با گوشي تلفن همراه ضبط كرد و براي رسانه‌ها فرستاد.
اعزام كارشناسان بريتانيايي براي
جمع‌آوري مدارك جنايت جنگي در بوچا
لندن روز جمعه اعلام كرد كارشناساني را براي كمك به اوكراين در زمينه جمع‌آوري مدارك و پيگيري جنايات جنگي اعزام مي‌كند. اين تيم قرار است اوايل ماه مه وارد لهستان شوند. به گزارش ايسنا، كي‌يف مي‌گويد كه به دنبال آغاز حمله روسيه به اوكراين درباره حدود 7600 جنايات جنگي بالقوه و دست‌كم 500 مظنون در حال تحقيق است. ليز تراس، وزير امور خارجه انگليس گفت: روسيه وحشيگري به اوكراين آورده و مرتكب قساوت‌هاي فاحش از جمله عليه زنان شده است. كارشناسان انگليسي به روشن شدن حقيقت و محاكمه دولت ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به خاطر اقداماتش كمك خواهند كرد. اين اطلاعيه در حالي مطرح مي‌شود كه تراس براي ديدار با قاضي پيوتر هافمانسكي، رييس ديوان كيفري بين‌المللي و ووپكه هوكسترا، همتاي هلندي‌اش به لاهه مي‌رود. وزارت امور خارجه انگليس در بيانيه‌اي گفت: اين تيم كارشناسان به دولت اوكراين در جمع‌آوري مدارك و پيگرد جنايات جنگي كمك خواهند كرد و شامل كارشناسان در حوزه خشونت جنسي مرتبط با جنگ خواهند بود.
واشنگتن: از درخواست احتمالي عضويت سوئد و فنلاند در ناتو قويا حمايت مي‌كنيم
آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا روز پنجشنبه گفت كه در صورت درخواست سوئد و فنلاند براي پيوستن به ناتو، قويا از عضويت آنها در اين پيمان امنيتي-نظامي حمايت خواهد كرد. بلينكن كه در يك جلسه استماع مجلس نمايندگان امريكا حضور پيدا كرده‌بود، در پاسخ به سوال يك نماينده دموكرات گفت: «ما حتما منتظر هستيم تا تصميم‌شان را اتخاذ كنند. اگر تصميم آنها اين باشد [كه به ناتو بپيوندند] ما قويا از آن حمايت خواهيم كرد.» وزيرخارجه امريكا گفت كه نمي‌تواند يك جدول زماني مشخص براي عضويت سوئد و فنلاند در ناتو بدهد، اما تاكيد كرد اين درخواست فعالانه از سوي هر دو كشور در حال بررسي است.
از زمان آغاز تهاجم نظامي روسيه عليه اوكراين، زمزمه‌هاي پيوستن دو كشور شمال اروپا به ناتو كه تاكنون براي عضويت در اين پيمان نظامي- امنيتي بي‌ميل بودند، افزايش يافته است. ينس استولتنبرگ، دبير كل ناتو، روز پنجشنبه گفته بود كه از اين دو كشور در سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) استقبال خواهد شد. وي گفت: «اين تصميم آنهاست، اما اگر تصميم به عضويت بگيرند، از سوئد و فنلاند به گرمي استقبال خواهد شد و پيش‌بيني مي‌كنيم كه اين فرآيند به سرعت طي شود.»