قانون
دقيقا چيست آقاي استاندار؟
مژگان جمشيدي
درست در كمتر از دو روز از شهادت دو محيط‌بان در استان فارس به دست شكارچيان متخلف و ناقض قانون كه شمار شهداي محيط زيست ايران را به 147 نفر طي چهار دهه رساند، روابط عمومي استانداري گلستان ويديويي از جلسه مشترك استاندار با مسوولان ستادي و استاني سازمان محيط زيست منتشر كرد كه در اين ويديو استاندار گلستان با تندي هر چه تمام‌تر خطاب به يكي از محيط‌بانان پناهگاه حيات وحش ميانكاله در استان مازندران مي‌گويد: «حد خودت را بدان، قانون هم بدان!» محيط‌بان كسي نيست جز علي كلانه، رييس پناهگاه حيات وحش ميانكاله. همان ميانكاله‌اي كه نخستين تالاب بين‌المللي ثبت شده جهان است و از 50سال پيش و خيلي قبل‌تر از آنكه اصلا سازمان حفاظت محيط زيست در ايران تاسيس شود، از سوي شوراي عالي حفاظت محيط زيست در سال 1349 به جرگه مناطق تحت حفاظت «سازمان نظارت بر شكار و صيد» در آمد و بعدها به عنوان ذخيره‌گاه زيست‌كره در يونسكو و به عنوان تالاب بين‌المللي در ليست كنوانسيون رامسر نيز به ثبت رسيد. كلانه، در راستاي وظايف قانوني و محوله به او به عنوان ضابط قضايي، چندي قبل و در حالي كه عمليات غيرقانوني لايروبي خليج گرگان در محدوده پناهگاه حيات وحش ميانكاله از سوي پيمانكار گلستاني آغاز شده بود، در نامه‌اي به مدير پروژه، اخطار توقف عمليات داد.
اما استاندار گلستان در جلسه‌اي كه چند روز بعد از اين نامه، در حضور مسوولان سازمان محيط زيست و نيز سرمحيط‌بان وظيفه‌شناس ميانكاله، برگزار شد به گواه ويديو منتشره مي‌گويد: «هيچ‌گونه ضوابط امنيتي اجازه نمي‌داد آقاي رييس‌جمهور در آنجا (خليج گرگان) حضور پيدا كند. من آقاي رييس‌جمهور را با قايق از آنجا بردم، شناورهاي يگان مرزباني ما نمي‌توانند از آنجا عبور كنند، قاچاق داره انجام ميشه، كي جواب مي‌ده؟ من اينها را گردش كار مي‌كنم به دفتر آقا. شما يك نامه دست‌نويس مي‌نويسيد؟ اصلا جايگاه شما چيه؟ نامه مي‌زنيد جلوي كار را مي‌گيريد؟ شما بايد مسير قانوني را طي كنيد، حد خودت را بدان، قانون هم بدان.» او مي‌افزايد: «كار پروژه به هيچ‌وجه نبايد متوقف بماند، از فردا صبح پروژه فعال، كار پروژه به هيچ‌وجه نبايد متوقف شود.» اينكه چطور عمليات غيرقانوني اجراي طرح گردشگري آشوراده به بهانه لايروبي خليج گرگان و با ايجاد يك جزيره مصنوعي ديگر در غرب كانال آشوراده كه مهم‌ترين زيستگاه و محل تجمع ده‌ها هزار پرنده مهاجر در زمستان‌هاست، بدون مجوز سازمان حفاظت محيط زيست و تنها به دستور استاندار گلستان اجرايي مي‌شود، جاي بحث فراوان دارد. اما تاسف‌آور اين است كه سازماني كه خود بايد مجري قانون و حامي ماموران و كارشناسانش باشد، مديران ارشدش ديگر نه فقط در برابر فعاليت مخرب و غيرقانوني سكوت مي‌كنند كه حتي به‌رغم حضور در اين جلسه خاص، در برابر توهين و تهديد ماموران وظيفه‌شناس و قانونمندشان هم مهر خاموشي بر دهان خود مي‌زنند و پشت محيط‌بانان خود را اينچنين خالي مي‌كنند. در شرايطي كه محيط‌بانان و كارشناسان وظيفه‌شناس محيط زيست در سال‌هاي گذشته بارها و بارها مورد هجمه و گاهي تهديد نهادهاي دولتي و حكومتي قرار گرفته‌اند، ديگر چطور مي‌توان انتظار داشت كه شكارچيان متخلف تا بيخ و بن مسلح، سر و سينه حافظان طبيعت كشورمان را نشانه نگيرند؟ آن هم وقتي حرمت امامزاده را متولي هم نگه نمي‌دارد؟ آنچه امروز در ميانكاله و آشوراده به نام گردشگري و لايروبي و پتروشيمي و... در شرف وقوع است، تماما يك فاجعه ملي و اقداماتي فراقانوني و ناقض قوانين مصوب مجلس شوراي اسلامي و تعهدات ايران به كنوانسيون‌هاي زيست محيطي بين‌المللي است. چه بسا اگر سازمان حفاظت محيط زيست ايران، با انتصاب مديران سياسي و ناآشنا به محيط زيست و همسو با جريان توسعه ناپايدار در كشور، تا اين حد ضعيف نگه داشته نمي‌شد، امروز بايد راسا جلوي اين اقدامات ويرانگرانه را در محدوده مناطق تحت حفاظتش مي‌گرفت و از مسببان آن به دادگاه شكايت مي‌كرد. آنچه امروز در خليج گرگان و كانال آشوراده در حال وقوع است يك لايروبي نيست! انهدام سواحل گلي آشوراده است. همانجايي كه تا پارسال بهترين محل زمستان‌گذراني ده‌ها هزار پرنده مهاجر درآشوراده بوده و حالا در حال تبديل شدن به يك جزيره يكصد هكتاري براي ساخت پلاژ ساحلي است با بيش از 400 ميليارد تومان بودجه اوليه. در ادبيات دولتي‌ها اگر به اين مي‌گويند خدمت به ملت و آباداني و توسعه، اما در ادبيات مبتني بر توسعه پايدار به اين اقدام مي‌گويند ويراني طبيعت و نابودي اكوسيستم تالابي و ذخاير آبزيان و نابودي تنوع زيستي. با ميانكاله داريد همان كاري را مي‌كنيد كه سال‌هاست با اروميه و هورالعظيم و شادگان و بختگان كرديد و اكنون پاسخگو هم نيستيد.