1000 كشته در زمين لرزه افغانستان
زلزله 6/1 ريشتري ولايت‌هاي پكتيكا و خوست در مرز پاكستان را لرزاند
شهاب شهسواري
زلزله بامداد چهارشنبه در جنوب شرقي افغانستان كه اين روزها علاوه بر مشكلات اقتصادي ناشي از جنگ ۴ دهه‌اي و تحريم‌هاي عليه حكومت تازه به قدرت رسيده شبه نظاميان طالبان از سيلاب‌هاي مرگبار هم رنج مي‌برد، صدها كشته برجا گذاشت. براساس گزارش‌ها زلزله‌اي به بزرگي ۶،۱ ريشتر كه روز گذشته ولايت‌هاي پكتيكا و خوست در جنوب شرقي افغانستان را لرزاند، براساس آمار اعلام شده تا زمان تنظيم اين گزارش دست‌كم ۱۰۰۰ كشته برجا گذاشته است. منابع رسمي گروه شبه‌نظامي طالبان كه مسووليت حاكميت افغانستان را برعهده دارد از زير آوار ماندن تعداد زيادي از كشته‌شدگان و احتمال افزايش كشته‌شدگان خبر داده‌اند. خبرگزاري دولتي باختر به نقل از رييس اطلاعات و فرهنگ پكتيكا گزارش داده است كه تنها در ولسوالي‌هاي گيان و برمل اين ولايت بيش از ۱۰۰۰ تن بر اثر زمين‌لرزه جان‌باخته و بيش از ۱۵۰۰ تن ديگر زخم برداشته‌اند. اين زلزله به تعداد زيادي ديگر از شهرها و روستاهاي پكتيكا و خوست آسيب رسانده است. در پي وقوع اين حادثه، ملا محمدحسن آخوند، نخست‌وزير امارت اسلامي [حكومت خودخوانده گروه شبه‌نظامي طالبان در افغانستان] جلسه فوري كابينه برگزار كرد و اعلام كرد كه يك ميليارد افغاني «به منظور رسيدگي فوري به وضعيت خانواده‌هاي قربانيان و آسيب‌ديدگان زمين‌لرزه در ولايات پكتيكا و خوست» ازسوي حكومت گروه شبه‌نظامي طالبان درنظر گرفته‌شده است. براساس ارزيابي مركز زلزله‌شناسي اروپا و مديترانه، اين زلزله قدرتي معادل ۶،۱ ريشتر داشته ولي سازمان زمين‌شناسي امريكا ابعاد اين زلزله را
۵،۹ ريشتر ارزيابي كرده است. به گزارش مركز زلزله‌شناسي اروپا و مديترانه اين زمين‌لرزه توسط ۱۱۹ ميليون نفر در كشورهاي افغانستان، پاكستان و هندوستان احساس شده است، اما بيشترين خسارات زمين‌لرزه در افغانستان به‌جا مانده است. حادثه زلزله به مشكلات جاري افغانستان درخصوص مشكلات اقتصادي و سيلاب‌هاي اخير در مناطق مختلف كشور كه باعث كشته شدن دست‌كم ۱۱ نفر و زخمي شدن ۵۰ نفر در روزهاي اخير شده، اضافه شده است.
به گزارش خبرگزاري رسمي باختر، ملا محمد حسن آخوند در جلسه اضطراري كابينه طالبان گفته است كه براي انتقال مواد غذايي، البسه و ادويه به محلات زلزله‌زده، از ترانسپورت هوايي و زميني استفاده شود. در ساعات نخست پس از حادثه در تصاويري كه از مناطق زلزله‌زده منتشر شده‌بود كه نشان مي‌داد هلي‌كوپترهاي ارتش افغانستان كه در اختيار گروه طالبان قرار دارد براي امدادرساني به آسيب‌ديدگان به شهرها و روستاهاي حادثه‌ديده پرواز مي‌كنند. دفتر مطبوعاتي وزارت دفاع ملي طالبان ظهر ديروز با انتشار بيانيه‌اي خبر داد كه براي انتقال زخمي‌ها به شفاخانه‌هاي نظامي و غيرنظامي و رسيدگي به آسيب‌ديدگان زلزله بامداد چهارشنبه هفت بال هلي‌كوپتر راهمراه با تيم درماني و كمك‌هاي اوليه به اين مناطق اعزام كرده است.
در جلسه روز گذشته كابينه طالبان، ملا محمد حسن آخوند، همچنين يك هيات عاليرتبه طالبان را موظف كرد تا به محلات زلزله‌زده سفر كرده، ضمن ابراز همدردي با خانواده‌هاي قربانيان و آسيب‌ديدگان، روند توزيع كمك‌ها را به گونه فوري آغاز كنند. اين درحالي است كه صبح امروز ملاعبدالغني برادر معاون اقتصادي نخست‌وزير طالبان و رييس كميته رسيدگي به رويدادهاي طبيعي نيز به ادارات ذي‌ربط دستور داد تا به وضعيت خانواده‌هاي قربانيان و آسيب‌ديدگان زلزله پكتيكا و خوست به گونه فوري رسيدگي كنند.
خبرنگار خبرگزاري دولتي باختر افغانستان از محل اين حادثه مي‌نويسد: «با ديدن وضعيت در ساحات زلزله‌زده شده در مي‌يابيم كه مردم محل با چه فاجعه‌اي مواجهند و اين آفت طبيعي چه بحراني را خلق كرده است. آنچه در ولايت‌هاي جنوبي مي‌گذرد يك فاجعه است كه نهادهاي محلي در رساندن كمك و مقابله با تبعات اين فاجعه ناتوانند، واقعيت اين است كه درد اين فاجعه همگاني است، آنچه در خوست و پكتيكا مي‌گذرد تنها رنج و مشكل مردم اين دو ولايت نيست، رنج تمام مردم افغانستان است و بايد براي كمك با متضررين اين رويداد اسفبار، با بسيج ملي دست به كار شد و به كمك شتافت.»
درخواست سياستمداران افغان
براي كمك‌هاي بين‌المللي
هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان باصدور پيامي از سازمان‌هاي بين‌المللي و جامعه جهاني خواسته است تا به كمك افغانستان بيايند. آخوندزاده در پيامي كه توسط ذبيح‌الله مجاهد سخنگوي طالبان منتشر شد گفته است: «از جامعه بين‌المللي، موسسات خيريه و نهادهاي بشردوستانه مي‌خواهيم كه در اين مصيبت بزرگ، از افغان‌ها دستگيري نمايند و از هيچ‌گونه مساعدت به آسيب ديدگان به هر اندازه كه امكان دارد، دريغ نورزند.» حامد كرزي، رييس‌جمهور پيشين افغانستان در بيانيه‌اي نسبت به وقوع اين زلزله ابراز تاسف و تسليت كرد. او از نهادهاي خيريه و تاجران در كشور خواست به كمك آسيب‌ديدگان بشتابند. جبهه مقاومت ملي افغانستان از نهادهاي كمك‌رسان و خيريه خواسته تا «سريع و با هرچه در توان دارند» به كمك آسيب‌ديدگان زمين لرزه در شرق افغانستان برسند. صبغت احمدي، سخنگوي اين جبهه در توييتي با آسيب‌ديدگان زمين‌لرزه ويرانگر در ولايت‌هاي پكتيكا و خوست ابراز همدردي كرده و شمار تلفات در اين رويداد را بلند توصيف كرده است. عبدالله عبدالله، رييس پيشين شوراي عالي صلح افغانستان نيز خواستار كمك فوري نهادهاي امدادگر ملي و بين‌المللي به زلزله‌زدگان در ولايت‌هاي پكتيكا و خوست شد. وي كه در كابل به‌سر مي‌برد اين حادثه را «دردناك» خواند و در توييتر نوشت هنوز شماري در «زير منزل‌هاي تخريب‌شده گير مانده‌اند» و «زخمي‌ها و متضررين» نياز به رسيدگي «عاجل» دارند.
واكنش‌هاي بين‌المللي
دفتر هماهنگي سازمان ملل متحد براي امور بشردوستانه اعلام كرده است كه كابل از آژانس‌هاي بشردوست و امدادي خواسته تا براي اقدامات امدادي در مناطق زلزله‌زده كمك كنند و تيم‌هاي امدادي سازمان ملل براي كمك به اين مناطق اعزام شده‌اند. اين نهاد گفته زلزله در عمق ده كيلومتري به وقوع پيوسته و از اين جهت نواحي مركز و اطراف خود را به‌شدت تكان داده است. اين اداره سازمان ملل همچنين از ادامه عمليات جست‌وجو و نجات خبر داده است. كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان با اظهار نگراني گفته كه آمار قربانيان اين زلزله احتمالا بيشتر افزايش پيدا كند. بخش افغانستان اين اداره در توييتي گفته است كه با ادامه عمليات جست‌وجو و نجات، گروهي براي يك ارزيابي مشترك بين‌سازماني ايجاد و به محل اعزام شده است. اين نهاد افزوده كه در اين تلاش‌ها براي حمايت بازماندگان سهم خواهد داشت.
وانگ ونبين، سخنگوي وزارت خارجه چين، امروز در يك نشست خبري گفت: «افغانستان يك كشور همسايه و دوست است. ما آماده ارايه كمك‌هاي بشردوستانه اضطراري مطابق با نيازهاي افغانستان هستيم.» در همين حال ارتش پاكستان در بيانيه‌اي با ابراز همدردي با قربانيان اين رويداد گفته است كه ارتش پاكستان آماده ارايه تمامي كمك‌هاي بشردوستانه ممكن به مردم افغانستان است.
جنبش فلسطيني حماس ضمن ابراز همدردي با مردم كشورمان براي قربانيان، آرزوي رحمت و بخشايش و براي مجروحان، آرزوي شفاي عاجل كرد. توماس نيكلاسون، نماينده ويژه اتحاديه اروپا براي افغانستان با توجه به تلفات و خسارات زمين‌لرزه شب گذشته در ولايات پكتيكا و خوست گفته است كه اتحاديه اروپا وضعيت را زيرنظر دارد. او در توييتي گفته است كه اتحاديه اروپا آماده هماهنگي و ارايه كمك‌هاي اضطراري به آسيب‌ديدگان اين زمين لرزه است.
زمين‌لرزه‌هاي بزرگ افغانستان
زمين لرزه بامداد چهارشنبه جنوب شرقي افغانستان، يكي از سه زمين‌لرزه بزرگي است كه در طول ربع قرن گذشته اين كشور را دچار آسيب‌هاي وسيع انساني و مادي كرده است. بهمن ماه سال ۱۳۷۶ زلزله‌اي به بزرگي ۵،۴ ريشتر با عمق ۳۰ كيلومتر در مناطق كوهستاني هندوكش افغانستان رخ داد كه بين ۲۴۰۰ تا ۴۰۰۰ كشته در ولايت تخارستان بر جا گذاشت ۴ ماه بعد در خرداد ۱۳۷۷ در همين نقطه زلزله‌اي با بزرگي ۶،۵ ريشتر در عمق ۳۰ كيلومتري زمين بين ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ كشته ديگر برجا گذاشت. زلزله ۷،۴ ريشتري بدخشان اسفند ۱۳۸۰ فقط ۱۶۶ كشته داشت. اما پس‌لرزه بزرگ‌ترش كه فروردين ۱۳۸۱ رخ داد با بزرگي ۶،۱ دست كم ۱۰۰۰ كشته برجا گذاشت. عمق زلزله اول ۲۲۰ كيلومتر و عمق زمين لرزه دوم ۸ كيلومتر بود كه باعث شد واقعه دوم زلزله‌اي به مراتب شديدتر باشد. تازه‌ترين زمين‌لرزه در افغانستان پيش از اين زمستان گذشته در باغديس رخ داده‌بود كه ۳۰ كشته بر جا گذاشت. زلزله‌اي ديگر در سال ۲۰۱۵ در منطقه جنوب شرق افغانستان رخ داده‌بود كه بيش از ۴۰۰ كشته بر جا گذاشت كه عمده آنها در پاكستان بودند.
اعلام آمادگي و ارسال دو محموله از ايران براي كمك به افغانستان
سعيد خطيب‌زاده سخنگوي وزارت امور خارجه در پي حادثه تلخ و اندوه‌بار زلزله در جنوب شرق افغانستان كه به جانباختن و مجروح شدن تعداد زيادي از مردم شريف افغانستان و همچنين خسارات مادي منجر شد، مراتب تاسف و اندوه فراوان دولت و مردم جمهوري اسلامي ايران به ملت دوست و برادر افغانستان را اعلام كرد. سخنگوي وزارت امور خارجه ضمن طلب آمرزش براي جانباختگان اين حادثه تلخ طبيعي، با بازماندگان قربانيان ابراز همدردي كرد و براي مجروحان سلامتي مسالت كرد. خطيب‌زاده همچنين آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي هرگونه كمك به زلزله‌زدگان را اعلام كرد. علي بهادري جهرمي سخنگوي دولت ايران در حاشيه جلسه هيات وزيران در جمع خبرنگاران، با تسليت وقوع زلزله در افغانستان، بيان كرد: «جمهوري اسلامي ايران مانند ساير موضوعات انساني كنار مردم افغانستان خواهد بود و كمك‌هاي لازم را انجام خواهد داد.» بعد ازظهر ديروز، سفارت جمهوري اسلامي ايران در پيامي كه در شبكه اجتماعي توييتر منتشر شد از «ارسال دو هواپيما حاوي كمك‌هاي اوليه» به افغانستان براي كمك به زلزله‌زدگان جنوب شرقي افغانستان خبر داد. سفارت ايران در كابل نوشت: «مع‌الاسف وقوع زلزله در افغانستان تلفات سنگيني را به‌جاي گذاشته و منجر به كشته وزخمي شدن تعداد زيادي از شهروندان اين كشور گرديده است. اين سفارت ضمن ابراز تسليت و همدردي با ملت شريف افغانستان، اقدامات كمكي لازم ازجمله ارسال دو هواپيما حاوي كمك‌هاي اوليه را به عمل آورده است.» حسن كاظمي قمي، نماينده ويژه جمهوري اسلامي ايران در امور افغانستان نيز با صدور پيامي، ضمن ابراز تاثر و تالم نسبت به اين حادثه تاكيد كرد: «جمهوري اسلامي ايران مانند هميشه در كنار مردم افغانستان است و آمادگي كمك به مصدومان را دارد.» پزشكي قانوني ايران با ابراز تاسف از اين حادثه دردناك و ابراز همدردي با مردم افغانستان، براي ياري رساندن به پزشكي قانوني و مردم اين كشور اعلام آمادگي كرد. رييس جمعيت هلال احمر ايران از اعلام آمادگي اين جمعيت جهت كمك رساني به زلزله‌زدگان افغانستان خبر داد. در همين راستا تيم‌هاي جست‌وجو و نجات، درمان اضطراري، نيروهاي امدادي، داوطلبان و كادر درمان جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در آمادگي كامل به‌سر برده تا در صورت درخواست كمك، نيروهاي جمعيت هلال احمر به محل سانحه اعزام شوند.