پيتر بروك از دنيا رفت

پيتر بروك كارگردان پيشگام تئاتر اهل بريتانيا كه هنر تئاتر را در سراسر جهان تحت تاثير قرار داد، درگذشت.
به گزارش ورايتي اين كارگردان بريتانيايي‌الاصل كه دريافت جوايز توني و اِمي را در كارنامه خود داشت، بيشتر به خاطر فعاليتش در عرصه تئاتر از اجراي «مارا/ساد» و «ايرما لا دوس» در برادوي تا آثار تجربي مانند «ماهابارتا» شناخته مي‌شود. بروك در سن ۹۷ سالگي در شهر پاريس از دنيا رفت. يكي از آخرين كارهاي «بروك» در ۹۲ سالگي تئاتر «زنداني» بود كه نويسندگي و كارگرداني آن را برعهده داشت و آن را در پاريس و همچنين جشنواره ادينبورگ و تئاتر ملي لندن روي صحنه برد.
«پيتر بروك» هشت دهه در عرصه اپرا، نمايشنامه، آثار موزيكال و همچنين توليدات سينمايي و تلويزيوني فعال بود. پس از دهه‌ها ارايه رويكردي غيرمتعارف به آثار سنتي از جمله شكسپير و پوچيني، او به پاريس نقل مكان كرد و در آنجا جسورتر شد و رويكرد تجربي‌تري را در پيش گرفت.
خاطره‌انگيزترين اثر «بروك» نمايش «مارا/ساد» در سال ۱۹۶۴ است كه نمايشي خيره‌كننده براساس نمايشنامه پيچيده «پيتر وايس» درباره «ماركي دو ساد» و زندانيان يك آسايشگاه بود. او پس از اجراي اين نمايش در برادوي در سال ۱۹۶۶ برنده جايزه توني شد و دومين جايزه توني خود را نيز براي نمايش «روياي شب نيمه تابستان» دريافت كرد.
بروك در لندن به دنيا آمد و در كالج وست مينستر و مگدالن آكسفورد تحصيل كرد. اولين كار او به عنوان كارگردان براي «دكتر فاستوس» در سال ۱۹۴۳ تجربه كرد و از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۰، مدير توليدات خانه اپراي سلطنتي بود.
او از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ با كمپاني رويال شكسپير همكاري كرد كه ماحصل آن كارگرداني نمايش‌هايي چون «شاه لير» با بازي «پل اسكافيلد» و «تيتوس آندرونيكوس» با بازي «لارنس اوليويه» و «ويوين لي» بود. بروك در طول زندگي حرفه‌اي خود تلاش كرد روال‌هاي معمول تئاتري را زير سوال ببرد و تا حد امكان مرزها را بشكند. او در سال ۱۹۷۰ مركز بين‌المللي تحقيقات تئاتر، متشكل از بازيگران، هنرمندان و نوازندگان چندمليتي را تاسيس كرد كه سپس به مركز بين‌المللي آفرينش‌هاي تئاتر تبديل شد و يك پايگاه دايمي به نام 
«Bouffes du Nord Theatre» ايجاد كرد.
گروه تئاتر او با استفاده از اسطوره، افسانه، موسيقي و بداهه‌گويي كمتر جنبه تئاتري و بيشتر نوآورانه بود. آنها عموما از سنت‌هاي تئاتر غربي اجتناب مي‌كردند و در اوايل دهه ۱۹۷۰ با كار خود در سراسر خاورميانه و آفريقا سفر كردند. بسياري از نمايش‌ها به دو زبان فرانسوي و انگليسي اجرا شد و گاهي اوقات بازيگران متن را بداهه مي‌گفتند و گاهي از هيچ متني استفاده نمي‌كردند.
غير از بسياري از آثار نويسندگان نسبتا ناشناخته، نمايش‌هايي براساس آثار چخوف، ساموئل بكت، كاريل چرچيل و آتول فوگارد و اقتباس از موتزارت و اليور ساكس را در اين دوره روي صحنه برده بود.
بروك در عرصه سينما نيز فعال بود و فيلم‌هايش بيشتر نسخه‌هايي از كار صحنه‌اي او بودند: «مارا/ساد» (۱۹۶۷)، فيلم ضد جنگ «به من دروغ بگو» (۱۹۶۸)، «شاه لير» (۱۹۷۱) و نسخه تلويزيوني «هملت» در سال ۲۰۰۲. دو استثناي قابل توجه در كارنامه هنري پيتر بروك، اقتباس سينمايي سياه‌وسفيد او از «سالار مگس‌ها» اثر «ويليام گلدينگ» در سال ۱۹۶۳ و فيلم تاثيرگذار «ملاقات با مردان برجسته» (۱۹۷۹) بود.
كتاب او در سال ۱۹۶۸ با عنوان «فضاي خالي» كه در آن از كاوش مداوم و خودانگيختگي در كار تئاتر حمايت مي‌كرد، به كتاب مقدس و مرجع تئاتر تجربي تبديل شد كه به بيش از ۱۵ زبان ترجمه شد. زندگينامه او با عنوان «زندگي من در گذر زمان» در سال ۱۹۹۸ منتشر شد. كتاب‌هاي «نقطه تغيير» (۱۹۸۷) و «هيچ رازي وجود ندارد» (۱۹۹۳) نيز به قلم او منتشر شده است.
بروك در سال ۱۹۶۵ نشان فرماندهي امپراتوري بريتانيا و در سال ۲۰۱۳ نشان شواليه فرانسه را دريافت كرد. او همچنين در سال ۲۰۱۴ موضوع مستندي به نام «پيتر بروك: طناب محكم» ساخته پسرش سيمون شد.
بروك در سال ۱۹۷۱ (۱۳۵۱) براي شركت در جشن هنر شيراز به ايران سفر كرده بود. او در آن مراسم، نمايشي را با حضور بازيگران ايراني همچون سياوش تهمورث، پرويز پورحسيني، هوشنگ قوانلو و فهيمه راستگار اجرا كرده ‌بود. بروك به دليل سفر دهه 50 به ايران و نيز ترجمه بسياري از نوشته‌هايش در مورد تئاتر به فارسي، در ايران بسيار شناخته شده و محبوب است.