حرفه معلمي و سلامت شخصيت
محمد داوري
خبر آزار جنسي يك معلم در فضاي خارج از مدرسه و در جريان برگزاري كلاسهاي خصوصي نوك كوه يخي است كه پرده از واقعيتهاي زيرپوست جامعه برميدارد و اينگونه خبرها هشداري است به مردم و مسوولان كه تدابير پيشگيرانه جدي در اينگونه موارد داشته باشند.
آزار جنسي يكي از پديدههاي فراگير در جهان است و در ايران هم كم نيست و به دلايل فرهنگي بسياري از اينگونه آزارها سر به مهر ميماند و فرد آزارديده، آسيبهاي ناشي از آزاري كه به او رسيده را تا آخر عمر همراه خود ميبرد و به تبع آن آسيبهاي متعددي را تحمل يا بر ديگران تحميل ميكند.
اما آزار جنسي توسط يك معلم متفاوت و قابل تاملتر است، چراكه معلمان با كودكان و نوجوانان در ارتباط هستند و آزار جنسي در اين سنين آسيبهاي رواني و ذهني بسيار عميق و گستردهاي برجاي ميگذارد كه درمان و جبران آن بسيار سخت و زمانبر خواهد بود.
خبر آزار جنسي معلم به چند دانشآموز در نگاه نخست بيانگر رفتار بيمارگونه معلمي است كه در 55 سالگي دست به چنين اقدامي زده است و اين واقعيت بسيار تلخ و تاسفبار بيش از هر چيزي ما را متوجه فرآيند گزينش و نظارت بر كار معلمان توسط مدارس و خانوادهها ميكند و از طرفي نشاندهنده يك خلأ بزرگ صنفي براي سازماندهي معلمان و حرفه معلمي است به ويژه در زمينه تدريس خصوصي و استفاده خانوادهها از معلمان رسمي و غيررسمي كه هم از نظر شخصيتي و هم از نظر مهارتي از سلامت و توانمندي معلم بايد اطمينان حاصل شود.
متاسفانه در گزينش معلمان براي معيارهاي عقيدتي و سياسي حساسيت بيشتري به خرج داده ميشود تا معيارهاي شخصيتي و مهارتي و يكي از عواملي كه موجب ورود افراد بيمار به حرفه حساس و مهم معلمي ميشود، اولويت نداشتن شاخصهاي سلامت ذهن و روان و سنجش اختلالهاي عاطفي و اجتماعي است كه از اهميت حياتي در حرفه معلمي برخوردار است كه ريشه آزارها و خشونتها و ضعفهاي معلمان بيشتر مربوط به اين دسته از شاخصهاي الزامآور حرفه معلمي است. استخدام معلمان كه در سنين جواني صورت ميگيرد و بيشتر معلمان از طريق دانشگاه فرهنگيان به استخدام در ميآيند بايد مورد تجديدنظر جدي قرار گيرد و در طول دوران دانشجويي بايد دانشجو معلمان مورد نظارت باشند تا بعد از فارغالتحصيل شدن از سلامت شخصيتي آنها اطمينان حاصل شود و در طول خدمت معلمان چه معلمان پذيرفته شده از طريق دانشگاه فرهنگيان يا ساير دانشگاهها كه از طريق دوره يكساله ماده 28 به استخدام در ميآيند، نظارت مستمري وجود داشته باشد كه اطمينان حاصل شود معلمان همچنان از سلامت شخصيتي برخوردار هستند. البته ناگفته پيداست كه وضعيت معيشتي و متغيرهاي اقتصادي و شرايط اجتماعي و فرهنگي را هم در اين زمينه بايد مدنظر قرار داد و به اين موضوع عميقتر و همهجانبهتر نگريست كه لازمه اين امر فراموش نكردن اين زنگ خطرهاست و ديدن بخش عظيم اين كوه يخي كه ما فقط بخش كوچك روي آب آن را ميبينيم.