اعتماد
سازمان کل هواشناسی کشور از هفته گذشته اخطارهایی را در خصوص خطر سیلاب در برخی استان‌های کشور اعلام کرد و دیروز پایان این هشدارها بود، اما بارندگی‌ها همچنان در برخی استان‌ها ادامه دارد و در این میان بیش از ۶۵ نفر در کشور به دلیل وقوع سیل جان خود را از دست داده‌اند که بیشترین قربانیان آن نیز مربوط به شمال غرب تهران می شود.
سیل از شهرستان استهبان شروع شد و سپس به سیستان و بلوچستان رسید. چند روز بعد از آن هم برخی مناطق استان تهران را در برگرفت، اما این پایان ماجرای سیل ناگهانی تابستان نبود و استان‌های دیگر را نیز همزمان دربرگرفت.
با گذشت ۱۰ روز از وقوع این سیلاب‌ها؛ هنوز مشخص نیست خسارت‌های ناشی از آن چگونه جبران خواهد شد. برخی خانواده‌ها هم در پی وقوع این سیل عزیزان‌شان را از دست دادند و تمام، ولی عکس‌های منتشر شده از مسوولان و برخی مقامات دولتی در فضای مجازی نسبت به وقوع این سیلاب واکنش‌های منفی را از خود برجای گذاشت.
حالا با وجود خسارت‌های زیاد جانی و مالی و همچنین اتمام هشدارهای هواشناسی کل کشور، تاریخ حوادث طبیعی مانند موارد مشابه دیگر، این سیلاب ناگهانی در تابستان ۱۴۰۱ را ثبت خواهد کرد. همان‌طور که وقوع سیلاب‌های گذشته در ایران به ثبت رسیدند.
با وقوع این سیل ناگهانی؛ «اعتماد» تاریخچه سیل‌های ویرانگر یک قرن اخیر را در ایران بررسی می کند.
سیل ۱۳۳۳ امامزاده داوود
اوایل تیرماه سال ۱۳۳۳ بارندگی شدید در شمال غرب تهران آغاز و در مناطقی نیز سیل جاری شده بود و ۵ مرداد پس از بارندگی شدید و طغیان آبراهه‌ها سیل به روستای امامزاده داوود رسید و خسارات و تلفات به بار آورد. در آن حادثه صدها نفر از زوار امامزاده جان خود را از دست دادند و بقعه امامزاده و همه رستوران‌ها و قهوه‌خانه‌های اطراف به‌کلی نابود شدند. بعدها بنا بر تخمین‌ها اعلام شد در مجموعه سیل‌های شمال غرب تهران در تابستان آن سال بیش از ۲ هزار نفر کشته شده‌اند.
گفته شده بود که خبرنگار اطلاعات هفتگی وقتی یک هفته بعد از حادثه به محل اعزام می‌شود از بوی تعفن شدید ناشی از اجساد به‌جا مانده حالش بد می شود...
سیل ۱۳۶۶ تجریش
یکشنبه ۴ مرداد ماه ۱۳۶۶ ساعت يك بعدازظهر بارش شدید باران و جاری شدن سیلاب شدید در دره‌های دربند و گلاب‌دره در شمال تهران رخ داد. بر اثر این سیل، حدود ۳۰۰ نفر کشته شدند و ۷۵۷ میلیارد ريال خسارت مالی وارد شد. این سیل پس از سیلاب سال ۱۳۸۰ رودخانه گرگان رود با ۴۰۰ کشته، دومین سیل پرتلفات ثبت شده ایران است.
اما آنچه خسارات سیل را تشدید کرد، شکسته شدن سد دیگری بود که روی رودخانه گلاب‌دره ساخته شده بود. ناگهان حجم عظیمی از آب روانه میدان تجریش و خیابان شریعتی و مناطق اطراف شد. شدت رگبارباران به گونه‌ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلیمتر بارش ثبت شد.
ورود سیل به کوچه‌های اطراف حرم و خانه‌های آن محدوده نیز آسیب‌های فراوانی وارد کرد. شاهدان عینی گفته بودند؛ تمام محوطه داخل مسجد از سیلاب و گل و لای انباشته شد به نحوی که مردم از کتابخانه‌ها و ستون‌ها و منبر برای حفظ جان خود بالا رفتند و با شکسته شدن دیوار جنوبی مسجد سیلاب از آن سمت خارج شد و فروکش کرد، از سمت دیگر میدان گل و لای به طرف بیمارستان شهدا از سمت شرق و ورودی خیابان مقصودبیگ و ولی عصر سمت جنوب و غرب نیز پیشروی کرد.
پس از این سیل، میدان تجریش به مدت دو ماه بسته بود و عملیات پاک‌سازی و بازسازی آن ادامه داشت. تا مدت‌ها نیز قطعه سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود داشت که یادبود همان سیل بود.
سیل ۱۳۷۷ ماسوله
۹ مرداد ماه ۱۳۷۷ در دره رودخانه ماسوله در استان گیلان روی داد. در این حادثه سیل بر اثر زمین‌لغزش اتفاق افتاد و بر اثر آن ۳۰ نفر کشته، ۹۰ نفر مصدوم و ۲۰ نفر مفقود شدند. نیروهای امدادی ۵۰ خودرو را از میان گل و لای ناشی از سیل بیرون کشیدند و ۷۰ میلیارد تومان برآورد خسارات این سیل انجام شد.
سیل ۱۳۷۸ نکا
بامداد ۵ مرداد ماه سال ۱۳۷۸ در پی بارندگی‌هایی که از روز پیش در شهر نکا آغاز شده بود، به وقوع پیوست. بیش از ۸۰ نفر بر اثر این سیل کشته شدند. بارندگی شدید منجر به بالا رفتن سطح رودخانه نکا رود و در نهایت طغیان رودخانه مذکور که از میانه شهر عبور می‌کند، شد. ساکنان حاشیه رودخانه نکا از این حادثه به عنوان واقعه‌ای سخت و فراموش نشدنی یاد می‌کنند. بر اثر این واقعه پل اصلی این شهر، پل راه آهن، راه‌های روستایی، تعدادی از روستاها و زمین‌های کشاورزی و تعداد زیادی از ساختمان‌های اداری خسارت دیدند. علاوه بر آن تاسیسات و تجهیزات زیربنایی نظیر آب و برق و تلفن خسارت زیادی را متحمل شدند.
سیل ۱۳۸۰ استان گلستان
۲۰ مرداد ماه ۱۳۸۰ این حادثه رخ داد. کارشناسان علت وقوع سیل را بارش باران و از بین رفتن مراتع در استان‌های دیگر می‌دانستند. در جریان این سیل دبی گرگان رود به حدود ۳۰۱۷ مترمکعب و عرض رودخانه از ۱۰ متر به ۴۰۰ متر رسید. تلفات این سیل بیش از ۵۰۰ کشته‌است که پر تلفات‌ترین سیل ایران محسوب می‌شود. بر اثر سیل ۵۰ درصد جاده گالیکش و ۹۰ درصد راه کلاله به داخل جنگل گلستان مسدود شد و 80 دستگاه خودرو سبک و سنگین آسیب دیدند.
اگرچه سیل گلستان بار دیگر در سال ۱۳۸۱، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۴ درست در حول و حوش سالگرد سیل نخست تکرار و منجر به کشته شدن بیش از یکصد نفر دیگر شد، اما با وجود تخریب چند باره جاده گلستان، باز هم این جاده در همان بستر سیل خیز رودخانه دوغ در داخل پارک ساخته شد.
سیل ۱۳۹۵ سیستان و بلوچستان
۳۰ دی ماه ۱۳۹۵ در پی بارندگی‌های شدیدی که در مناطق جنوبی استان سیستان و بلوچستان آغاز شد، رودخانه‌های فصلی طغیان کردند و باعث بسته شدن ۱۵ راه اصلی و فرعی در این استان شدند. حدود ۳۰۰۰ خانه در مناطق ایرانشهر، سرباز، نیک‌شهر، کنارم و غیره آسیب دیدند. همچنین ۳ روستا به دلیل همجواری با رودخانه کاملا تخلیه شدند. به طور کلی ۱۶۷۰ چادر امدادی برای سیل‌زدگان برپا شد.
سیل ۱۳۹۶ شمال غرب ایران
روز جمعه ۲۵ فروردین ماه ۱۳۹۶ در منطقه شمال غرب سیل بزرگی درایران رخ داد. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی بارش متوسط در حدود ۴۰ میلیمتر بود که طی ۱۵ سال قبل از آن بی‌سابقه گزارش شده بود. تعداد جان باختگان این حادثه ۴۸ نفر اعلام شد و بیشترین تلفات و مفقودی‌های این سیل از شهرستان‌های عجب‌شیر و آذرشهر گزارش شده بود. همچنین تعدادی از جاده‌های ارتباطی مسدود شد و چند پل نیز تخریب شدند. چند روستا در معرض سیل نیز تخلیه شدند.
در آذرشهر، چند خودرو در جاده ورودی روستای پل غله زار در نزدیکی پل سئل چایی در جاده ۲۱ با آمدن موجی از سیل، گرفتار سیل شد و پس از مدتی به همراه سرنشینان‌شان توسط جریان سیل برده شدند. شاهدان عینی و افراد محلی گفته بودند که ورودی روستا در مسیر سیلاب قرار داشته و تا دقایقی قبل از وقوع سیل رفت‌وآمد به این روستا از همین مسیر انجام می‌شد و مسوولان امر در مسدود کردن این راه ارتباطی کوتاهی کرده بودند. به دنبال وقوع سیل، چندین دستگاه از خودروهای عبوری به ناگاه با موج جدیدی از سیل گرفتار شدند.
حادثه روستای چنار
پرتلفات‌ترین حادثه سیل شمال غرب ایران در روستای چنار اتفاق افتاد که در آن ۲۱ نفر از مردم روستا در غافلگیری کامل قربانی سیل شدند. جسد ۱۷ نفر از قربانیان در روزهای بعد پیدا شد.
در شهرستان اشنویه آذربایجان غربی یک نوجوان، جان خود را بر اثر سیل از دست داد. یک نفر نیز در یکی از روستاهای تابع بانه به دلیل جاری شدن سیل جان خود را از دست داد و چهار نفر نیز در پی رانش زمین در پارک کوثر سقز جان خود را از دست دادند.
سیل ۱۳۹۶ شمال و شمال شرق ایران
روز پنجشنبه ۱۹ مرداد ماه ۱۳۹۶ سیل در قسمت شمال ایران در ۵ استان جاری شد. بارش‌های شدید باران در استان‌های گلستان، گیلان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و سمنان موجب جاری شدن سیل شد و بر اثر آن ۱۴ نفر جان خود را از دست دادند. در خراسان شمالی ۴ نفر در یک خودرو بودند و آب خودرو آنها را با خود برد که در این حادثه یک نفر از آنها جان خود را از دست داد. مفقود شدن چند نفر نیز باعث نگرانی مردم شده بود. قطعی برق و بسته شدن جاده‌ها از خساراتی بود که در این سیل ایجاد شده بود. در استان خراسان رضوی ۵۸ روستا درگیر سیل شدند و سیل نزدیک به ۱۰۰ خودرو را با خود برد.
سیل ۱۳۹۷ رودسر
این سیل در ۲۵ خرداد ماه در ارتفاعات رودسر رخ داد و به دنبال آن رانش زمین، روستای کاکرود منطقه اشکورات رودسر را دچار خسارات بسیار زیادی کرد. همچنین بر اثر طغیان رودخانه پلرود چهار نفر کشته شدند. خسارت مالی سیل رودسر در استان گیلان ۱۵ میلیارد تومان برآورد شد.
روز جمعه ۱۳ مهر ۱۳۹۷ باردیگر بارندگی شدید آغاز شد این بار در شهرهای استان‌های خراسان شمالی، مازندران، گلستان و گیلان سیل بزرگی جاری شد. بارش‌های شدید موجب سیل شد که بر اثر آن دست‌کم ۹ نفر جان خود را از دست دادند. بارندگی شدید و آبگرفتگی معابر و طغیان رودخانه‌ها تا سومین روز در گیلان ادامه داشت.
سیل ۱۳۹۸
از ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۷ بر اثر بارندگی‌های شدید در استان‌های شمالی ایران، از جمله گلستان، مازندران و خراسان شمالی سیل جاری شد. این سیل‌ها موجب خسارت‌های مالی برای ساکنان این استان‌ها شد. در این حادثه طبیعی در دو روز ۳۰۰ میلیمتر بارش رخ داد که برابر متوسط بارش یک‌ساله استان گلستان بود. سیل استان‌های گلستان و مازندران جزو سیل های دورانی بود که هر صد سال یک‌بار رخ می‌دهد.
این سیل پس از دو روز که استان‌های شمالی ایران را دربرگرفت برخی دیگر از استان های کشور از جمله فارس، خوزستان، لرستان، ایلام، کرمانشاه، یزد، خراسان شمالی و تهران را نیز در برگرفت. در مجموع ۷۷ نفر در جریان وقوع این سیل کشته و ۱۰۰۰ نفر مصدوم شدند.
گلستان و مازندران
یک کودک ۲ ساله در شهرستان کلاله و یک کودک پنج ساله در شهرستان مینودشت جان باختند. همچنین در پی واژگونی قایق در تپه گمیشان پنج نفر کشته و یک نفر مفقود شدند که مدتی بعد جسد آن یک نفر یافت شد. همچنین یک زن و مرد جوان در داراب کلا و یک مرد جوان بر اثر سقوط سنگ ناشی از بارش در منطقه خطیرکوه محور سوادکوه، یک مرد جوان و یک زن جوان در بهشهر جان خود را از دست دادند و یک نفر نیز مفقود شد و همچنین نیز حدود ۱۱۶ نفر بر اثر سیل مجروح شدند. ريیس اورژانس مدتی بعد از سیل تعداد سیل‌زدگان مازندران را ۱۵۹۱ نفر اعلام کرد.
فارس
در ۵ فروردین ۱۳۹۸ پس از باران‌های سنگین سیل‌های فوری در جنوب غربی ایران، در ورودی شهر شیراز حداقل موجب کشته شدن ۲۳ نفر و زخمی شدن ۱۹۰ نفر دیگر شد. بسیاری از مردم برای تعطیلات نوروزي سفر می‌کردند و زمانی که در اتومبیل‌ها از جاده‌ها عبور می‌کردند، مجروح یا کشته شدند. تحقیقات اولیه سیلاب‌های شیراز نشان می‌داد که یک کانال آب قدیمی در مجاورت دروازه قرآن که در اوایل دهه ۱۳۸۰ برای استفاده در گسترش جاده‌سازی توسط شهرداری شیراز مسدود شده بود موجبات این سیل را فراهم کرد.
لرستان
در پی چندین روز بارندگی شدید رودخانه‌های بزرگ و مهم استان لرستان مانند رودخانه‌های خرم‌رود، کشکان، گچینه، تیره، بادآور و... طغیان کردند و سیلاب ناشی بیشتر روستاها و مراکز شهرستان‌ها را فرا گرفت. به دلیل طغیان رود کشکان ضلع غربی شهر معمولان در سیلاب غرق شد و نیز ضلع شرقی شهر نیز از راه دهانه تونل معمولان در حال ورود سیل بود و تمام مسیرهای ارتباطی منتهی به این شهر از طرف مرکز استان و پلدختر بسته شد و امدادرسانی فقط از طریق بالگرد امکان داشت. شهر دورود نیز شرایطی اضطراری داشت. آمار اورژانس ایران نشان می‌داد که بیشترین مصدومان سیل اخیر متعلق به استان لرستان با ۲۵۶ نفر بود. این استان در موج اول (از ۵ تا ۹ فروردین) با حدود پنج نفر کشته و در موج دوم (از ۱۱ تا ۱۳ فروردین) با حدود ده نفر و در مجموع ۱۵ نفر کشته شدند.
ایلام
با ادامه بارش‌ها در سیل سال ۱۳۹۸ ريیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان ایلام اعلام کرده بود که ایلام با یک کشته و ۲۴ مصدوم کمترین تلفات انسانی داشت. فردی هم که در سیل کشته شد پیرمردی ۹۰ ساله بود که در همان روزهای ابتدایی وقوع حادثه و بر عبور از رودخانه سیمره در روستای عرب رودبار شهرستان سیروان جان خود را از دست داد.
خوزستان
در خوزستان نیز به دلیل افزایش آب خروجی سدهای دز و کرخه، روستاهای حاشیه این سدها و رودخانه‌ها با مشکلات زیادی مواجه شدند. بر اثر آبگرفتگی ۱۳ روستای بخش بامدژ از توابع استان خوزستان آب تا بام خانه‌ها بالا آمده بود و سیل‌بندها از بین رفته بودند. حدود ۳۰۰ نفر از اهالی روستای بامدژ پس از آنکه خانه‌های‌شان زیر آب رفت، به واگن‌هاي قطارشركت راه‌آهن منتقل شدند.
کرمانشاه
در کرمانشاه نیز مناطقی مانند صحنه، هرسین، روانسر و... به علت سیل دچار خسارت‌ها و آسیب‌هایی شدند. برخی روستاهای روانسر نیز کاملا زیر آب رفتند. در شهر کرمانشاه مشکل چشمگیر و قابل‌ذکری جز آبگرفتگی معابر و کوچه‌ها رخ نداد. سیل در این استان جان دو نفر را گرفت که یک نفر در سرپل ذهاب و دیگری در هرسین و به علت طغیان رودخانه بابازید غرق شدند.
۳۰ روستای روانسر در محاصره سیل بودند که هفت روستا از این تعداد تا ۷۰ تا ۸۰ درصد تخلیه شده بود. همچنین دستور تخلیه به خانه‌هایی که در معرض سیل در صحنه بودند، صادر شده بود. طغیان رود گاماسیاب سه روستای بیستون را تخلیه کرد. در شهرک کرناچی نیز به علت نزدیک بودن به رود قره‌سو و طغیان آن خانه‌ها تخلیه شد.
تهران و البرز
در جریان سیل‌های فروردین ۱۳۹۸ ایران، سیلابِ رودخانه کن پل گلدسته به گلشهر در استان تهران را تخریب کرد. پل گلدسته به گلشهر که در بخشی از شهرستان اسلامشهر قرار داشت بر اثر طغیان رودخانه کن تخریب شد.
یزد
پس از بارش ها در استان یزد در روز های ۵ و ۶ فروردین رودخانه تفت پس از سال‌ها خروشان کرد و اکثر سدهای یزد لبریز از آب شد. روستاهای شهرستان‌های تفت و مهریز درگیر سیل شده بودند به طوری که مردم روستاهای طزرجان و ده‌بالا را تخلیه کرده بودند. در شهرستان ابرکوه نیز شهردار ابرکوه به شهروندانش هشدار داده و از آنها خواسته بود تا برای تخلیه آمادگی داشته باشند. بر اثر سیل ۱۳۹۸ یزد، ۲۸ واحد مسکونی به صورت کامل تخریب شد که ۱۶ مورد در روستاها و ۱۲ مورد مربوط به شهرهای استان بود. ۱۱ واحد تجاری نیز دچار آسیب و ۹۱ مورد نیز خسارت به لوازم خانگی گزارش شده بود. در ساعت ۹ شب ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ بر اثر سیل یک خودرو با ۶ سرنشین درگیر سیل شدند که دو کودک ۴ و ۱۲ ساله میبدی جان خود را از دست دادند.