فشارهاي درسي و خودكشي كودكان و نوجوانان
رامين كريمينيا
به گزارش پايگاه خبري راه برترينها دو كودك ۹ و ۱۲ ساله اهل شهر كوهدشت از توابع استان لرستان به نامهاي اميرمحمد ابوالوفايي و فرهاد خدايي اول هفته جاري اقدام به خودكشي و به زندگي خود پايان دادند. «هنوز دلايل و انگيزه خودكشي اين دو كودك عنوان نشده است. بر اساس پژوهش انجمن دفاع از حقوق كودك هيچگونه آمار رسمي و روشني از تعداد خودكشي كودكان در كشور وجود ندارد، اما بررسيهاي اين انجياو از خودكشي بيش از ۲۵۰ كودك طي سالهاي ۹۰ تا ۹۹ حكايت دارد اين در حالي است كه اين آمار تنها تعداد خودكشيهايي (موفق) است كه رسانهاي شده و عدد واقعي بيش از اينهاست. آمار رسمي ثبت و احوال ثبت احوال ميگويد: خودكشي پنجمين دليل مرگ و مير نوجوانان و جوانان در كشور به حساب ميآيد در واقع 3 و ۸۹ درصد مرگ و مير در اين سن به دليل خودكشيهاست. بر اساس همين پژوهش ۴۸ درصد از خودكشيها رسانهاي شده طي اين 10 سال مربوط به پسران و ۵۲ درصد هم مربوط به دختران بوده است. ۴۵ درصد از خودكشيها مربوط به بازه سنين ۹ تا ۱۴ سال و ۵۵ درصد ديگر مربوط به بازه سني ۱۵ تا ۱۸ سال بوده است. اما علل اين خودكشيها هم به نوبه خود قابل توجه است: فقر ۸ درصد؛ مشكلات آموزشي ۲۶درصد؛ درگيري با خانواده ۲۸ درصد؛ روابط عاطفي ۵ درصد؛ تجاوز ۸ درصد؛ تحت تاثير فيلم و ويديو ۵درصد و همچنين ۲۰ درصد از خودكشيها به خاطر ازدواج اجباري بوده است. همچنين شهرهاي تهران، اصفهان و همدان بيشترين آمار خودكشي را داشتهاند.» طبق اعلام خبرگزاري جمهوري اسلامي در سمنان در سال ۹۴ فشارهاي درسي و خانوادگي بالاترين علل خودكشي كودكان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است. اغلب كودكان با حلقآويز كردن؛ پريدن از ارتفاع؛ استفاده از انواع قرص و سلاح گرم به استقبال مرگ رفتهاند!
طبق پژوهشها مهمترين عوامل موثر در خودكشي كودكان و نوجوانان عبارتند از: سرزنشهاي مكرر خانواده و به خصوص پدر؛ استهزاي همكلاسيها؛ فشارهاي بيامان برخي معلمان؛ افت تحصيلي؛ ناكامي در گذراندن واحدهاي درسي؛ عدم موفقيت در كنكور و رشته دلخواه؛ دعواهاي خانوادگي؛ جدايي والدين؛ سريالها و فيلمهايي كه بيشتر از مرگ ميگويند؛ فشارهاي روحي و رواني جامعه؛ نابسامانيهاي اخلاقي در جامعه و... طبق آمار سازمان جهاني بهداشت سومين دليل مرگ در بين نوجوانان خودكشي است و به ازاي هر خودكشي موفق؛ ۶۰ خودكشي ناموفق رخ داده است! راهكارهايي مانند آگاهي دادن به كودكان و نوجوانان؛ مديريت بحران؛ آموزش تابآوري؛ آموزش به خانوادهها و مربيان؛ آگاه كردن خانواده و معلمان از علايم خودكشي مانند كمتر حرف زدن؛ خيره شدن به دوردستها؛ استرس زياد ميتواند موثر باشد. توجه خانواده و مدرسه به احساساتي مانند درماندگي؛ ناتواني؛ تنهايي و بيكسي؛ نداشتن همدل و همصحبت و همچنين داشتن يك حامي و راهنما ميتواند از خودكشي كودكان و نوجوانان تا حد زيادي جلوگيري كند. آنچه جلب نظر ميكند درصد بالاي خودكشيها به علت مشكلات آموزشي است جا دارد خانوادهها؛ سيستم آموزشي؛ مسوولان كشور؛ پژوهشگران؛ اصحاب رسانه؛ صدا و سيما و ngoها نسبت به اين امر دقت؛ توجه و حساسيت بيشتري داشته باشند و با اقدامي ملي و هماهنگ نسبت به كاهش اين پديده شوم فرهنگي هر چه سريعتر اقدام كنند .