«اعتماد» انتخابات ويژه رياست شوراي شهر تهران را بررسي مي‌كند
نحسي «سيزده» دامن چمران را مي‌گيرد؟
حميدرضا خادمي
انتخابات رييس شوراي شهر تهران اين‌بار امروز در حالي برگزار مي‌شود كه با وجود اتفاق نظر اعضاي شورا بر كرسي‌نشيني مجدد مهدي چمران، همچنان با «اگر» و «اما»هايي روبه‌رو است.
شوراي شهر ششم كه طي يك‌سال گذشته به اذعان خود اعضاي شورا عملكرد متوسطي را داشته است و به گفته كارشناسان عملا نتوانسته آن‌گونه كه بايد و شايد از عهده وظيفه نظارتي خود بر شهرداري و شهردار تهران برآيد، در دومين سال فعاليت خود بايد بار ديگر براي انتخاب هيات رييسه و رياست شورا، آزمون ديگري را پشت سر بگذارد. آزموني كه گرچه به اعتقاد بسياري از اعضاي شورا و كارشناسان شهري از هم‌اكنون نتيجه آن مشخص است، اما در پس پرده، با «اگر» و «اما»هاي فراواني روبه‌رو است. ابهاماتي كه برخي به شوخي از آن به عنوان بدشگوني عدد «سيزده» براي چمران ياد مي‌كنند و معتقدند كه ممكن است سيزدهمين دوره رياست او، برايش چندان شگون نداشته باشد!
همان‌طور كه پيش‌بيني مي‌شد با راي آوردن ليست انتخاباتي چمران در شوراي ششم، اعضاي شورا هم به خاطر قدرداني از او به خاطر قرار گرفتن در ليست و هم به خاطر تجربه 11 ساله‌اش در مديريت شوراي كلانشهر تهران، در 14 مرداد سال گذشته با قاطعيت به او راي دادند تا براي دوازدهمين بار و با 21 راي كامل، سكاندار مديريت شوراي شهر پايتخت شود. اما مروري بر فعاليت يك‌ساله وي در شوراي ششم اين شائبه را پيش مي‌آورد كه آيا در صورت انتخاب شدن مجدد به عنوان رييس شورا مي‌تواند از عهده وظايف سنگيني كه بر دوشش است، برآيد و تحمل فشارهاي فراوان در اين كسوت را خواهد داشت يا نه؟ چمراني كه در يك‌سال گذشته روزهاي سخت و پرچالشي را پشت سر گذاشته است و به نظر مي‌رسد شوراي ششم، حداقل تاكنون براي او «آمد» نداشته است!
عضو 81 ساله شوراي شهر كه تا پيش از دوره ششم شورا يازده بار طعم رياست بر شورا را چشيده بود، از همان ابتداي آغاز به كارش در دوره جديد با چالش‌هاي متعددي روبه‌رو بود. چالش‌هايي كه شايد اولين آنها همان انتشار فايل صوتي گفت‌وگوي درگوشي او با نرجس سليماني - ديگر عضو شورا - در اولين روز آغاز به كار شورا باشد. در آن گفت‌وگو چمران از «فشار»هايي صحبت مي‌كند كه در نظر دارند تا فردي را به آنها ديكته كنند. اين فرد به تعبير رسانه‌ها، همان كانديد مورد نظر برخي دست‌هاي پشت پرده براي نشستن بر مسند شهرداري تهران بوده است. برخي رسانه‌ها و كاربران فضاي مجازي نيز آن زمان مدعي بودند؛ از آنجايي كه حضور زاكاني به صورت ناگهاني و غيرمترقبه بوده است، مسلما منظور چهره كهنه‌كار شورا، فشارهايي كه از سوي برخي دست‌هاي پشت پرده براي انتخاب او به عنوان شهردار تهران، به اعضاي شورا وارد مي‌شده، بوده است.
فشارهايي كه براساس همان صحبت‌هاي درگوشي چمران با سليماني، باعث شده بود تا خواب از چشمان او در شب قبل گرفته شود!
اما اين پايان دردسرهاي چمران در سال 1400 نبود. سه بار بيماري و بستري شدن او در بيمارستان نيز از جمله مواردي بود كه باعث شده بود تا منتقدان نظريه استعفاي او را به شكلي جدي مطرح كنند. اين منتقدان با طرح اين مساله كه اين عضو سرد و گرم چشيده شوراي شهر ديگر قادر به انجام وظايف محوله سنگيني كه شورا بر دوشش مي‌گذارد نيست، معتقد بودند كه اعضاي شورا بايد از هم اينك به فكر جايگزيني براي او باشند. گروهي ديگر حتي پا را از اين هم فراتر گذاشته و مدعي بودند كه پرويز سروري گزينه بعدي اصولگرايان براي تصدي رياست شوراست.
سروري به جاي چمران؟
پرويز سروري، نايب‌رييس كنوني شوراي شهر تهران از چهره‌هاي ذي‌نفوذ اصولگرايان است كه خود سال‌ها سابقه عضويت در شوراي شهر و مجلس را دارد . اين سابقه به همراه نايب‌رييسي او در شوراي ششم و عهده‌داري مسند رياست شوراي عالي استان‌ها باعث شده تا مهره مناسبي براي جايگزيني چمران باشد. به خصوص آنكه تا پيش از اين و در دوره‌هاي قبل، خود چمران با حفظ سمت رياست شوراي عالي استان‌ها كه نهادي ملي و فرادست شوراها محسوب مي‌شود را برعهده داشته است. حضور چمران در اين سمت به حدي جدي بود كه حتي زماني كه در شوراي چهارم مسجدجامعي رياست شورا را برعهده گرفت، او همچنان جايگاهش را به عنوان رياست شوراي عالي استان‌ها حفظ كرد. حالا انتخاب سروري به عنوان رياست اين شورا، اين شائبه را تقويت مي‌كند كه جريان سياسي حاكم بر فضاي شوراي شهر ششم، در نظر دارد با مطرح كردن تدريجي «سروري» او را براي جايگزيني احتمالي «چمران» آماده كند!
اين نظريه همچنين زماني قوت گرفت كه بعد از آخرين دوره بستري شدن چمران در بيمارستان كه از اواخر سال گذشته تا اواخر فروردين ماه طول كشيد و باعث شد، چمران تا نيمه دوم ارديبهشت نتواند در صحن شورا حاضر شود، اخبار تاييد نشده‌اي در فضاي مجازي و حتي برخي رسانه‌ها مطرح شد كه حكايت از تصميم او براي استعفا از رياست شورا به دليل ضعف و بيماري جسماني داشت. گرچه اين نظريه رد شد ولي همان‌هايي كه اين خبر را در فضاي رسانه‌اي پخش كرده بودند، دوباره اعلام كردند كه چمران به خاطر اصرار برخي چهره‌هاي هم طيف سياسي‌اش، از تصميمش براي استعفا منصرف شده است. آنها معتقدند كه حضور شخص چمران گرچه ديگر براي اصولگرايان مهم نيست ولي حضورش به عنوان يكي از ليدرها و ريش‌سفيدهاي اين طيف سياسي در مديريت شهري و هدايت مهره‌هاي جوان‌تر و جريان‌هاي همسو مي‌تواند به شدت تاثيرگذار باشد.
در كسوت رياست
رييس جديد شوراي شهر هر كسي كه باشد، اما يك نكته را نمي‌توان انكار كرد. اينكه به نظر مي‌رسد عمر مديريت چمران و نفوذش به عنوان يكي از چهره‌هاي مهم سياسي، در يكي، دو سال گذشته به شدت كمرنگ و كمرنگ‌تر شده است. شايد براي همين هم باشد كه زمزمه‌هايي مبني بر تلاش اصولگرايان جهت انتخاب جايگزيني براي او شنيده مي‌شود.
چندي قبل يكي از رسانه‌هاي طيف منتقد جريان همسو با چمران، در مطلبي با تحليل حضور كمرنگ او در جمع اعضاي شوراي ششم نوشته بود: مقايسه مهدي چمران در شوراي ششم با چمران شوراي دوم نشان مي‌دهد او ديگر در تصميم‌گير‌ي‌هاي ملي نقش چنداني ندارد؛ در حالي كه بسياري معتقدند مهدي چمران در شوراي دوم شهرداري انتخاب كرد كه به رياست‌جمهوري رسيد. هر چند اين اتفاق ديگر تكرار نشد. چمران شوراي ششم ضعيف‌ترين نسخه چمران اين سال‌هاست. او حتي نتوانست در بستن ليستي برنده انتخابات ايفاي نقش كند؛ همان‌طور كه در انتخاب شهردار نقشي نداشت. گزينه نزديك به او راي نياورد و صحنه را به عليرضا زاكاني واگذار كرد.
با اين حال به نظر مي‌رسد اعضاي شوراي ششم همچنان در تلاش هستند تا براي حفظ يكپارچگي ظاهري خود هم كه شده، ضمن رد احتمال ورود گزينه‌هاي ديگر براي رياست شورا، چمران را همچنان اولين و آخرين انتخاب خود براي رياست بر گروه 21 نفره شورا معرفي كنند. همان‌گونه كه عليرضا نادعلي، سخنگوي شوراي شهر تهران در مورد انتخابات رييس شوراي شهر تهران گفته بود: انتظار همه اعضاي شورا اين است كه آقاي چمران براي سال دوم هم قبول زحمت كرده و به عنوان سند شورا و به عنوان كسي كه محل اتحاد نظرهاي مختلف در شورا هستند، رييس شورا شود. همه با ديدگاه ديني و انقلابي و حل مسائل شهر و استفاده از تجارب ادوار گذشته آشنا هستيم و واقعا به حضور ايشان بيش از پيش نياز داريم كه روز يكشنبه اين اتفاق خوب رقم مي‌خورد.
پرده آخر
امروز – يكشنبه – اما همه چيز در انتخابات بيست و چهارمين رييس شورا مشخص مي‌شود. اينكه آيا انتخابات اين دوره رياست شورا كانديداي ديگري هم دارد ؟ و اينكه آيا آن گزينه «سروري» خواهد بود يا خير؟ چراكه كانديداتوري سروري قطعا به معناي آن خواهد بود كه او بعد از چمران اصلي‌ترين گزينه براي تصدي پست رياست شوراست؟ اما اينكه آيا نحسي «سيزدهمين» سال رياست چمران، اين‌بار دامن او را خواهد گرفت يا نه؟ سوالي است كه انتخابات امروز پاسخ آن را خواهد داد. كسي چه مي‌داند... شايد ديشب هم چمران شب سختي را پشت سر گذاشته باشد و به فشار فكري، نتوانسته باشد خوب بخوابد!