اعلام نتايج اوليه انتخابات سوئد
هيچ يك از ائتلافهاي راست و چپ اكثريت 175 كرسي را به دست نياوردند
شگفتيسازي راست افراطي در سوئد
محمدحسين لطفالهي
نتايج اوليه انتخابات در سوئد نشان ميدهد اين كشور قرار است با هفتهها بلاتكليفي سياسي براي تشكيل دولت روبهرو باشد، زيرا در انتخاباتي كه حزب راست افراطي دموكراتهاي سوئد توانست رشد قابلتوجهي را به نام خود ثبت كند و تعدادي كرسيهايش در پارلمان را به صورت چشمگيري افزايش دهد، هيچ يك از ائتلافهاي اصلي قدرت در سوئد موفق به كسب اكثريتي قاطع نشدند. با شمارش بيش از 94درصد از كل آرا در سوئد، مشخص شد ائتلاف راست ميانه برتري خفيفي بر رقيب خود يعني ائتلاف چپ ميانه دارد. ائتلاف چپ تحت رهبري سوسيالدموكراتها، حزب سبزها و حزب مركزي را در برميگيرد و در مقابل ائتلاف راست شامل حزب Moderaterna، حزب دموكرات مسيحي، حزب ليبرال و حزب دموكراتهاي سوئد ميشود.
نتايج اعلام شده به قدري نزديك بوده كه مقامهاي انتخاباتي سوئد گفتهاند تا پيش از روز چهارشنبه امكان اعلام اينكه كدام ائتلاف برنده انتخابات بوده، وجود ندارد. به گفته اين مقامات براي روشن شدن نتيجه نهايي نياز است كه آراي باقيمانده به ويژه آرايي كه در كشورهاي خارجي اخذ شده به صورت كامل شمرده شود. كارشناسان پيشبيني ميكنند كه وضعيت موجود به هفتهها بلاتكليفي سياسي منجر شود. انپيآر مينويسد: «براساس نتايج اوليه، شانس زيادي وجود دارد كه هيچ كدام از ائتلافها موفق به كسب 175 كرسي از مجموع 349 كرسي ريكسداگ (پارلمان سوئد) نشوند.»
زت ايساكسون، جامعهشناس و استاد دانشگاه استكهلم سوئد درباره اين نتايج ميگويد: «نتايج به صورت شگفتانگيزي نزديك است و تا زمان اعلام نتايج نهايي وضعيت به گونهاي است كه انگار يك سكه را به هوا پرتاب كني و هر دو روي سكه به صورت مساوي و 50-50 شانس پيروزي داشته باشند.»
نظرسنجيها پيشبيني ميكردند كه اردوگاه اندرسون با اختلاف اندكي پيروز شود، اما با فرا رسيدن غروب و شمارش آرا نتايج به نفع محافظهكاران تغيير كرد. آخرين نتايج كه بامداد دوشنبه منتشر شد، نشان ميدهد محافظهكاران با ۱۷۶ كسب كرسي از چپهاي ميانهرو كه ۱۷۳ كرسي كسب كردهاند، پيش افتادهاند.
به باور كارشناسان حزب دموكراتهاي سوئد بزرگترين برنده انتخابات سراسري اخير به حساب ميآيد، چراكه اين حزب توانست با كسب 21 درصد مجموع آرا دومين حزب بزرگ سوئد لقب گيرد و بهترين نتيجه تاريخ خود را رقم بزند. اين پيروزي يك پيروزي خطرناك براي گروههاي ميانهرو محسوب ميشود. حزب دموكراتهاي سوئد يك حزب ضدمهاجرت است و توانسته با وعده كاستن از آمار جرم و جنايتها به ويژه جنايتهاي گروهي نظير تيراندازي يا زورگيري نظر مردم سوئد را جلب كند و پيشبيني ميشود بخواهد به بهانه تحقق وعدههاي خود شرايط سختي براي مهاجران و پناهندگان به وجود بياورد.
حزب دموكرات سوئد در انتخابات سال ۱۹۹۸ تنها ۰،۴درصد آرا را به دست آورده بود، اما در آخرين انتخابات سال ۲۰۱۸ سومين حزب بزرگ اين كشور حوزه اسكانديناوي شد.
ريشه تاريخي اين حزب به جنبش مليگرايان سفيدپوست بازميگردد كه جنبش مسيحيان افراطي و نئونازي محسوب ميشد. حزب دموكراتهاي سوئد بهرغم تغيير نام و همچنين اخراج برخي عناصر كه افراطي ناميده ميشدند براي سالها از سوي احزاب ديگر پذيرفته نميشد. اما به نظر ميرسد با توجه به نتايج انتخابات اخير اين حزب در بازسازي نام و هويت خود موفق بوده و توانسته مقبوليت عمومي قابل توجهي به دست آورد.
به گزارش آسوشيتدپرس، رايدهندگان جناح ميانه و چپ جيمي آكسسون، رهبر دموكراتهاي سوئد را «نژادپرست» و «متنفر از زن» مينامند و مدعي هستند كه او با تقليد از دونالد ترامپ به محبوبيت زيادي دست يافت. اكسون ۱۲ سال سابقه عضويت در پارلمان دارد. رايدهندگان سوئدي به خبرگزاريها گفتهاند كه كارزار انتخاباتي اينبار مملو از توهين و نفرتپراكني بود و چنددستگي در جامعه را عميقتر كرد.
حزب حاكم سوسيال دموكرات به رهبري ماگدالنا اندرسون، نخستوزير كنوني سوئد موفق شد در اين انتخابات 30.5 درصد آرا را از آن خود كرده و جايگاه اول را در ميان احزاب سوئدي به دست آورد، اما كاهش آراي اين حزب در كنار عملكرد نه چندان خوب احزاب ائتلاف چپ، باعث شد سوسيال دموكراتها از پيروزي نهايي در انتخابات مطمئن نباشند. ماگدالنا اندرسون پس از اعلام نتايج اوليه گفت كه روشن است جنبش سوسيال دموكراتيك كه مبتني بر آرمانهايي نظير ايجاد يك جامعه برابر و يك دولت رفاهي قوي است، در سوئد يك حزب و جنبش قدرتمند باقي خواهد ماند.
خانم اندرسون، اقتصاددان 55 ساله كه كمتر از يكسال پيش به مقام نخستوزيري رسيد و اولين نخست وزير زن تاريخ سوئد محسوب ميشود. در دوره او، سوئد پس از هفت دهه بيطرفي، در پي حمله نظامي روسيه به اوكراين تصميم گرفت به ائتلاف ناتو بپيوندد.
ائتلاف محافظهكاران از سوي اولف كريسترسون، نفر اول حزب راست ميانه Moderaterna، رهبري ميشد. او پس از اينكه حزبش موفق به كسب 19درصد آرا شد روز دوشنبه اعلام كرد كه براي تشكيل دولتي باثبات و قوي آماده است.
با اين وجود، در سوئد رسم بر اين است كه جناح برنده انتخابات، نخستوزير را از حزبي معرفي ميكند كه از نظر ميزان راي، مقام اول را آورده است. بدينترتيب اگر ائتلاف راست برنده انتخابات شود، به احتمال بسيار زياد آجيمي آكسون را به عنوان نخستوزير معرفي خواهد كرد.
رويترز مينويسد: اين انتخابات در حالي برگزار ميشود كه براي سوئد راه زيادي تا عضويت در ناتو باقي نمانده است. با شروع جنگ اوكراين، سوئديها بعد از چند دهه آسايش خيال تهديد روسيه را به شكلي ملموس در بالاي سر خود ديدند. از طرف ديگر، رياست دورهاي اتحاديه اروپا از ماه ژانويه آينده به عهده اين كشور خواهد بود. در اين شرايط بسياري از سوئديها نگران دگرگونيهاي بزرگ در كشورشان هستند. آن بخش از جامعه كه بهطور سنتي به سوسيال دموكراسي و چپ وفادار مانده، ميترسد كه پيوستن به پيمان ناتو سوئد را بيش از حد به امريكا و سياستهاي نظامي و امنيتي واشنگتن وابسته كند. در مقابل، بخش بزرگي از سوئديها از روند مهاجرت، حضور فزاينده «خارجيها» و همچنين كاهش امنيت شكايت دارد. يكي از طرفداران حزب «دموكراتهاي سوئد» به خبرگزاري فرانسه گفته است: «كشور من زماني امنترين كشور دنيا بود اما حالا به كلي عوض شده»... اين زن ۵۶ ساله دليل اصلي تغييرات را «فرهنگهاي ديگر» ميداند كه كمكم به كشور نفوذ كرده است. در سالهاي اخير، شمار باندهاي بزهكار و بالطبع درگيريها و دعواهاي خياباني در سوئد افزايش يافته است. اما يكي از رايدهندگان سوسيال دموكرات گفته است: «نبايد بگذاريم كه با اين بهانهها راست افراطي وارد سيستم (دولت) شود.»