آمار تعداد پروانه‌هاي ساختماني در فصل بهار نشان مي‌دهد
كمبود شديد عرضه ملك در پايتخت
مركز آمار گزارش تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادرشده در فصل بهار را منتشر كرد. طبق اين گزارش در بهار امسال در پايتخت تنها ۷۳۶ پروانه ساختماني صادر شده است. از هنگامي كه داده‌هاي فصلي پروانه‌هاي ساختماني منتشر مي‌شود، اين كمترين ميزان پروانه‌هاي صادر شده براي ساخت‌وساز در تهران در يك فصل است. تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادر شده در بهار امسال نسبت به فصل‌هاي پارسال تقريبا نصف شده است. اين در حالي است كه سال گذشته ساخت‌وساز در تهران به شدت كاهش يافته بود و ركورد كمترين ميزان پروانه‌هاي صادر شده در تهران طي ۲۵ سال اخير را شكست. حال نصف شدن پروانه‌ها در فصل نخست امسال، زنگ خطرها را با شدتي بيشتر به صدا درآورده است؛ زنگ خطر كمبود شديد عرضه ملك در پايتخت.البته اين كاهش ساخت‌وساز محدود به تهران نبوده است و در بهار امسال در كل كشور با صادر شدن حدود ۲۹ هزار پروانه ساختماني، شاهد افت ۱۵ و ۲۰ درصدي پروانه‌هاي صادر شده نسبت به بهار و زمستان پارسال هستيم. البته اين ميزان افت ساخت‌وساز در كشور به مراتب كمتر از افت شديد ساخت‌وساز در تهران بوده است. چيزي كه نشان مي‌دهد وخامت اوضاع در پايتخت از ديگر نقاط بيشتر است.
چند واحد در تهران ساخته شد؟
طبق گزارش مركز آمار در بهار امسال ۷۳۶ پروانه ساختماني براي ساخت ۵۹۵۰ واحد مسكوني صادر شده است كه نشان مي‌دهد متوسط تعداد واحدهاي مسكوني هر ساختمان در دست ساخت در پايتخت به بيش از ۸ واحد رسيده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه تهران براي پذيرش اين جمعيت انبوه و به منظور نوسازي آپارتمان‌هاي فرسوده، نياز دارد كه سالانه حدود ۱۰۰ هزار واحد جديد در آن ساخته شود. اين يعني هر فصل حدود ۲۵ هزار واحد. حال با رسيدن تعداد واحدهاي پروانه گرفته در يك فصل به كمتر از ۶ هزار واحد، كمتر از ۲۵ درصد نياز پايتخت پاسخ داده خواهد شد كه هشداري جدي براي كاهش شديد عرضه مسكن محسوب مي‌شود.
رشد 36.3 درصدي قيمت مسكن در تهران
همزمان با اين گزارش، بانك مركزي نيز در گزارشي جداگانه فضاي قيمتي مسكن در شهر تهران را بررسي كرده است. گزارش تحولات بازار مسكن در شهر تهران كه از سوي بانك مركزي منتشر شده، بيانگر اين است كه در شهريور ماه متوسط قيمت خريد و فروش يك مترمربع زيربناي واحد مسكوني معامله شده از طريق بنگاه‌هاي معاملات ملكي تهران ۴۳ ميليون و ۲۱۶ هزار تومان بوده كه نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتيب ۱.۱ و ۳۶.۳ درصد افزايش دارد. علاوه بر اين، تعداد معاملات انجام شده در اين ماه حدود ۶۰۰۰ فقره بود كه نسبت به ماه قبل و ماه مشابه در سال ۱۴۰۰ به ترتيب ۲۲.۹ و ۲۲.۵ درصد كاهش را نشان مي‌دهد و بررسي توزيع تعداد واحدهاي مسكوني معامله شده در شهر تهران به تفكيك عمر بنا حاكي از آن است كه واحدهاي تا پنج سال ساخت با سهم ۲۸.۴ درصد بيشترين سهم را به خود اختصاص داده‌اند.اين در حالي است كه در ميان مناطق ۲۲گانه شهر تهران، بيشترين قيمت هر متر خانه ۸۷ ميليون و ۱۳۰ هزار تومان در منطقه يك و كمترين آن با ۲۱ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است كه هر يك از آنها با افزايش ۲۶.۴ درصدي در منطقه يك و ۱۸.۸ درصدي در منطقه ۱۹ مواجه شده‌اند.توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسكوني معامله شده برحسب قيمت يك مترمربع بنا در شهريور ماه امسال نيز حاكي از آن است كه واحدهاي مسكوني در دامنه قيمتي ۳۰ تا ۳۵ ميليون تومان به ازاي هر مترمربع بنا با سهم ۱۱.۸ درصد بيشترين سهم از تعداد معاملات شهر تهران را به خود اختصاص دادند و دامنه قيمتي ۲۵ تا ۳۰ و ۳۵ تا ۴۰ ميليون تومان با ۱۱.۲ و ۱۰.۴ درصد سهم در رتبه بعدي قرار دارد.
اوضاع اجاره خانه در تهران
از سوي ديگر در شهريور ماه امسال توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسكوني معامله شده بر اساس ارزش هر واحد نشان‌دهنده آن است كه واحدهاي مسكوني با ارزش يك ميليارد تا يك ميليارد و ۵۰۰ ميليون تومان با اختصاص سهم ۱۳.۹ درصد بيشترين سهم از معاملات انجام شده را داشته‌اند.همچنين، توزيع معاملات انجام‌شده مسكن بر اساس مناطق شهري در تهران حاكي از آن است كه منطقه ۵ با ۱۴.۴ درصد از كل معاملات، بيشترين سهم معاملات شهر تهران را به خود اختصاص داده است. علاوه بر اين، بررسي شاخص كرايه مسكن اجاري در شهر تهران و در كل مناطق شهري در شهريور ماه امسال نشان‌دهنده رشدي معادل ۴۰.۹ و ۴۶.۸ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته است.رشد ماهانه شاخص مزبور در شهريور ماه در شهر تهران و كل مناطق شهري به ترتيب معادل ۴.۶ و ۴.۷ درصد است.
چرا ساخت‌وساز در تهران آب رفت؟
زمين را به دو علت مي‌توان مهم‌ترين علت كاهش شديد ساخت‌وساز در تهران دانست. عامل نخست را مي‌توان كمبود زمين در تهران دانست. تهران طي چند دهه اخير مدام شاهد كوچ مردم به اين شهر بوده است. اين افزايش مهاجرت به پايتخت و رشد جمعيت، طبيعتا تقاضا براي خريد زمين و مسكن را هم افزايش مي‌دهد. اتفاقي كه در سال‌هاي دور با گسترش ناحيه شهري و سپس با تراكم‌فروشي سنگين توسط شهرداري سعي شد پاسخ داده شود. اما حالا تهران به مرز انفجار رسيده است و زمين ديگري هم براي گسترش ناحيه شهري وجود ندارد.همين اتفاق باعث شده طي سال‌هاي اخير قيمت زمين با شتابي بيشتر از قيمت ملك افزايش يابد. به‌طوري كه در حالي طي دهه ۹۰ متوسط قيمت مسكن در تهران نزديك به ۲۰ برابر شد، متوسط قيمت زمين رشد ۳۱ برابري داشته است. رشد بيشتر قيمت زمين نسبت به واحد مسكوني، باعث شده تا حاشيه سود ساخت‌وساز در تهران آب رود. اتفاقي كه طبيعتا جذابيت ساخت مسكن در پايتخت را كاهش و در پي آن عرضه را هم كم مي‌كند.كاهش عرضه از چند جهت مي‌تواند اهميت داشته باشد. تهران سال‌هاست با كمبود مسكن و مازاد تقاضا مواجه شد حال با روندي كه ساخت‌وساز طي سال‌هاي اخير در پيش گرفته و در بهار امسال به اوج رسيده، اين كمبود عرضه مي‌تواند به مراتب شديدتر و عاملي براي رشد مضاعف قيمت ملك و افزودن بر بحران هزينه مسكن شود. از ديگر آسيب‌هاي اين اتفاق مي‌توان به پير و فرسوده شدن خانه‌هاي تهران و نبود مسكن نوساز در بازار اشاره كرد.