كاهش توليد نفت عربستان در اوپكپلاس
اتحاد ابوظبي - رياض شكنندهتر شد
فرشيد توانگر
اتحاد كشورها با يكديگر همواره يك اصل مهم در جهتگيري سياست خارجي آنان، به منظور رسيدن به منافع مشترك و دور ماندن از خطرات احتمالي بوده است كه امكان تحديد بقاي آنان در آينده را از بين ميبرد. بر اين اساس عربستان و امارات متحده عربي بهواسطه قرار داشتن در شبهجزيره عربستان، بهنوعي ازنظر جغرافيايي در پيوند با يكديگر قرار ميگيرند. همچنين عضويت اين دو كشور در شوراي همكاري خليجفارس نيز زمينه مناسبي را براي اتحاد دو كشور مذكور در قالب اوپكپلاس در طول تاريخ فراهم آورده است. اوج اتحاد امارات و عربستان را ميتوان در بحران مارس 2015 يمن مشاهده كرد. در اين بازه زماني اتحادي به رهبري عربستان با كشورهاي عضو شوراي همكاري خليجفارس ازجمله امارات متحده عربي به نام «عمليات توفان قاطع» با هدف بازگرداندن منصور هادي به قدرت در يمن شكل گرفت كه تا 2 آوريل 2022 يعني زمان برقراري آتشبس موقتي بحران يمن نيز ميتوان جلوههايي از اتحاد مذكور را به شكل بارزي مشاهده كرد؛ اما اتفاقي كه در زمان حاضر براي اتحاد دو كشور نام برده افتاده آن بوده است كه طي اجلاس وين سعوديها در قالب اوپكپلاس به عنوان بزرگترين توليدكننده نفت، توليدات خود را كاهش دادند كه موجب شكننده شدن اتحاد امارات متحده عربي با عربستان در اوپكپلاس شده است. بر اساس گزارش روزنامه انگليسي «فايننشالتايمز» امارات متحده عربي به عنوان يك عضو تاثيرگذار اوپكپلاس علاقهاي جهت اجراي تصميم عربستان و روسيه جهت كاهش توليد نفت نداشته و در نشست اوپكپلاس نيز نسبت به اين تصميم ابراز ترديد كرده است.
آيا امارات متحده عربي مسير جايگزين براي انتقال انرژي است؟
امارات متحده عربي درصدد است موقعيت خود را به عنوان محل اتصال و انتقال انرژي به غرب هرچه بيشتر تقويت كند تا از اين طريق بتواند اقتصاد خود را هرچه بيشتر شكوفا كند زيرا با حمله روسيه به اوكراين در 24 فوريه 2022 روسيه به عنوان ابرقدرت انرژي در قرن 21 ديگر حاضر به انتقال انرژي به اروپا نيست و اين رخداد در نوع خود سبب شده است تا انتقال انرژي خاورميانه از مسير امارات متحده عربي به غرب همواره به عنوان يك مسير جايگزين مطرح شود كه اين موضوع در نوع خود سبب شده است تا اتحاد امارات با عربستان در قالب اوپكپلاس به دليل اقدام عربستان به كاهش توليدات نفتي حالتي شكننده به خود بگيرد و اقدام عربستان در كاهش توليدات نفتي خود در بطن اوپكپلاس خوشايند امارات نباشد. در همين رابطه به گزارش عربي 21، «جان كري» سخنگوي شوراي امنيت ملي كاخ سفيد گفت: كشورهاي عضو اوپك ازجمله امارات متحده عربي، مخفيانه خطاب به امريكا اعلام كردهاند كه با اقدام عربستان مخالفند.
امارات و سياست بهرهبرداري از دانش، تخصص و سرمايه غرب
امارات متحده عربي از مارس 2017 تلاش كرده است تا خود را در خاورميانه به عنوان يك دولت پيشتاز در عرصه ديجيتال معرفي كند و اين امر مهم را در سند چشمانداز خود جاي داده است. به عبارت بهتر امارات متحده عربي قصد دارد خود را به سطح يك دولت هوشمند در خاورميانه ارتقا دهد. بر اين اساس اين كشور تاكنون در زمينههاي شهر هوشمند دبي، بهكارگيري صنعت چاپ سهبعدي و همچنين حملونقل خودكار دبي دست به اقداماتي زده است. اما براي اينكه اين اتفاق در سطحي وسيعتر در كشور امارات امكانپذير شود اين كشور نيازمند بهرهبرداري از دانش، تخصص و سرمايه غرب است بنابراين اقدام امارات متحده عربي در تبعيت نكردن از عربستان به جهت كاهش توليدات نفتي خود در اوپكپلاس كه منجر به شكننده شدن اتحاد دو كشور مذكور شده است ريشه در خواست امارات متحده عربي در بهرهبرداري از دانش، تخصص و سرمايه غرب براي رساندن خود به سطح يك دولت ديجيتال برتر نسبت به ساير دولتها در خاورميانه دارد.
پيامدهاي پيمان «صلح ابراهيم»
شكننده شدن اتحاد امارات متحده عربي با عربستان سعودي در قالب اوپكپلاس را ميتوان بهصورت غيرمستقيم گامي در جهت تحقق «پيمان صلح ابراهيم» (پيمان منعقدشده بين امارات، اسراييل و ايالاتمتحده امريكا در 13 اوت 2020 در خاورميانه) به منظور تحقق صلح اعراب با اسراييل برآورد كرد. با اين توضيح كه چالش اعراب و اسراييل در طول تاريخ همواره چالش اساسي خاورميانه بوده است و ايالاتمتحده امريكا به دليل اتحاد طولانيمدت خود با اسراييل در منطقه خاورميانه، هميشه سعي در عاديسازي روابط اسراييل با جهان عرب داشته است. ميتوان گفت كه «پيمان صلح ابراهيم» كه در 13 اوت 2020 ميان امريكا، اسراييل و امارات متحده عربي بسته شد گامي بوده است در تحقق صلح اعراب با اسراييل. حال عربستان سعودي با اقدام به كاهش توليدات نفتي خود در قالب اوپكپلاس، در درجه اول موجب شكننده شدن اتحاد خود با امارات متحده عربي شده است كه درنتيجه اين امر ايالاتمتحده امريكا تمام تعهدات امنيتي خود در قبال عربستان را پس گرفته كه يكي از پيامدهاي آن براي عربستان كاهش مشروعيت آن در شبهجزيره عرب است و نتيجه اين امر حركت كشورهاي عرب به سمت امارات و عاديسازي روابط خود با اسراييل بهمنظور تامين امنيتشان در آينده خواهد بود. درنهايت ميتوان رخداد اين اتفاق را گامي در جهت تحقق «صلح ابراهيم» در خاورميانه برآورد كرد كه كاهش توليد نفت عربستان در قالب اوپكپلاس و شكننده شدن اتحاد امارات متحده عربي با عربستان درنتيجه آن، ميتواند بهطور غيرمستقيم بر تحقق آن در خاورميانه دامن بزند.