اسراييلي‌ها سه‌شنبه هفته آينده بار ديگر پاي صندوق‌هاي راي مي‌روند
تعيين سرنوشت نتانياهو
شهاب شهسواري
سه‌شنبه آينده پنجمين انتخابات زودهنگام رژيم اسراييل در سه سال و نيم گذشته برگزار مي‌شود. درحالي كه ائتلاف شكننده حاكم نتوانست بيشتر از ۱۵ ماه قدرت را در اختيار نگه دارد، بار ديگر در آستانه برگزاري انتخابات جديد زمزمه‌هاي بازگشت بنيامين نتانياهو، به قدرت بلند شده است. بسياري از تحليلگران معتقدند كه اين انتخابات آخرين فرصت نتانياهو براي بازگشت به قدرت بعد از آن است كه يك سال و نيم قبل از قدرت كنار زده شد. ائتلاف احزاب چپ، ميانه‌رو، راست‌گراي افراطي و فهرست عربي براي تشكيل دولت قبلي، تنها با اين هدف انجام شده بود كه بعد از ۱۲ سال، بنيامين نتانياهو را از قدرت كنار بزنند، اما با شكست اين ائتلاف در تصويب قوانين مربوط به حمايت از يهوديان ساكن اراضي اشغالي كرانه باختري رود اردن، بار ديگر ائتلاف حاكم شكست خورد تا انتخابات زودهنگام ديگري در سرزمين‌هاي اشغالي برگزار شود. مساله چهار انتخابات زودهنگام گذشته در اسراييل كنار زدن يا در قدرت ماندن بنيامين نتانياهو بود و همچنان اين مساله حل نشده باقي مانده است، چراكه در پي هر انتخابات، پارلماني دو پاره كه نيمي متحدان نتانياهو هستند و نيمي مخالفان او تشكيل مي‌شود.
بنيامين نتانياهو كه متهم به فساد است و در دادگاه‌هاي اسراييلي محاكمه مي‌شود، تنها يك سال و نيم بعد از آنكه از قدرت كنار زده شد، بار ديگر كارزار انتخاباتي خود را با اميد براي بازگشت به قدرت آغاز كرده است. نتانياهو همچنان راي كافي براي پيروزي در انتخابات دراختيار دارد، همچنان پيش‌بيني مي‌شود كه در اين انتخابات هم حزب ليكود به رهبري نتانياهو و احزاب راست‌گراي افراطي و ارتدوكس يهودي در ائتلاف با او بتوانند دست‌كم نيمي از كرسي‌هاي كنست را به دست بياورند. نظرسنجي‌هاي انتخاباتي باز هم نشان مي‌دهد كه در انتخابات پيش رو راي‌دهندگان به دو نيمه «هواداران نتانياهو» و «هر كس به جز نتانياهو» تقسيم شده‌اند. مانند هر چهار انتخابات قبلي پيش‌بيني مي‌شود كه نتانياهو و موتلفانش فقط چند كرسي كمتر از ۶۱ كرسي مورد نياز براي اكثريت مطلق پارلمان و تشكيل دولت به دست بياورند. به همين دليل مانند همه انتخابات‌هاي اخير، بعيد است كه در شب انتخابات برنده قطعي معرفي شود و احتمالا چندين هفته رايزني و مذاكرات براي تعيين ائتلاف حاكم زمان لازم خواهد بود.
منتقدان نتانياهو معتقدند كه انتخاب مجدد نتانياهو به نخست‌وزيري، ردپاي دموكراسي در سرزمين‌هاي اشغالي را پاك خواهد كرد. دادگاه رسيدگي به اتهام‌هاي رشوه، فساد و سوءاستفاده از قدرت عليه نتانياهو در قدس اشغالي ادامه دارد و حالا حالاها قرار نيست حكم اين دادگاه اعلام شود. همزمان با برگزاري اين دادگاه هواداران نتانياهو كارزار گسترده‌اي را در انتقاد از قضات و دادستان‌هاي پرونده آغاز كرده‌اند. يكي از اصلي‌ترين برنامه‌هاي نتانياهو در صورت پيروزي در انتخابات اين است كه قانوني را به تصويب كنست برساند كه جلوي محاكمه يك نخست‌وزير در دوران صدارتش گرفته شود. حتي يكي از احزاب ائتلاف، صهيونيست‌هاي مذهبي، برنامه خود را جرم‌زدايي از سوءاستفاده از قدرت اعلام كرده است.
گاييل تالشير، استاد علوم سياسي دانشگاه عبري به واشنگتن پست مي‌گويد: «انتخاب نتانياهو يك لحظه خطرناك است، چه از لحاظ دموكراسي و چه از نظر حاكميت قانون. او مي‌خواهد دستگاه قضايي را از كار بيندازد. او مي‌خواهد به تنها حاكم اسراييل تبديل شود.» پيش‌بيني مي‌شود كه بيش از ۴۰ حزب در انتخابات پيش رو مشاركت كنند، اينكه آيا بار ديگر ائتلافي از احزاب شكل بگيرد كه بتواند جلوي
به قدرت رسيدن نتانياهو را بگيرد به توزيع آرا و كرسي‌هاي احزاب مخالف بستگي خواهد داشت. ائتلاف تغيير، به رهبري يايير لاپيد كه تا زمان تشكيل دولت آينده قدرت را دراختيار خواهد داشت، به شكل غيرقابل بازگشتي دچار شكاف شده و بعيد است كه بار ديگر راست‌گرايان افراطي حاضر در ائتلاف آماده شركت در چنين ائتلافي باشند. نفتالي بنت، نخست‌وزير پيشين اين ائتلاف، گفته است كه قصد دارد از سياست كناره‌گيري كند و بازمانده حزب يمينا هم بعيد است آراي كافي براي كسب كرسي در پارلمان بعدي به دست بياورد. لاپيد اميدوار است كه بازماندگان حزب چپگراي كارگر كه زماني اكثريت پارلمان را دراختيار داشت و احزاب وابسته به مهاجران روسي و شرق اروپا بتوانند در كنست بعدي او را براي كسب اكثريت كمك كنند.
يكي از متغيرهاي تعيين‌كننده در كنست آينده، احزاب عربي خواهند بود. فهرست متحد عربي با ۴ كرسي در كنست پيشين تصميم گرفت براي نخستين‌بار به ائتلاف حاكم بپيوندد و يكي از عوامل تعيين‌كننده در تشكيل دولتي براي كنار زدن نتانياهو بود. مشاركت اين فهرست در ائتلاف حاكم با انتقادهاي گسترده‌اي از سوي فلسطينيان مواجه شد. احزاب عربي در انتخابات سال ۲۰۲۰ موفق شدند ۱۵ كرسي در كنست به دست بياورند، اما پيش‌بيني مي‌شود كه در انتخابات پيش رو تعداد كرسي‌هاي احزاب عربي بسيار كمتر باشد. بنيامين نتانياهو در دوره پيشين هم براي ائتلاف با احزاب عربي تلاش كرد و احتمالا در اين دوره هم براي بازگشت به قدرت سراغ آنها خواهد رفت. به نوشته واشنگتن‌پست ميزان مشاركت راي‌دهندگان عرب در اين انتخابات يكي از عوامل تعيين‌كننده دولت آينده خواهد بود.
يكي ديگر از افرادي كه براي رسيدن به قدرت در انتخابات پيش رو اميدوار است، بني گانتز، وزير جنگ دولت كنوني و رييس پيشين ستاد مشترك ارتش رژيم اسراييل است. گانتز كه يك بار در قالب ائتلاف آبي-سفيد با نتانياهو وارد ائتلاف شد و در انتخابات گذشته هم با مشاركت با لاپيد و بنت در به قدرت رسيدن ائتلاف تغيير نقش بازي كرد، حالا قصد دارد كه يك ائتلاف مستقل از احزاب راست‌گرا ايجاد كند. به نظر مي‌رسد كه تعدادي از كناركشيدگان از حزب ليكود نتانياهو و برخي احزاب راست‌گرا، به ويژه نمايندگان شهرك‌نشينان در كرانه باختري رود اردن، براي ائتلاف با گانتز چراغ سبز نشان داده‌اند. اين ائتلاف مي‌تواند يك بازيگر جديد در ميان راست‌گراهايي باشد كه از نتانياهو خسته شده‌اند. گانتز در حال رايزني با احزاب تندروي مذهبي هم هست كه در گذشته همواره نقش تعيين‌كننده‌اي در تشكيل ائتلاف حاكم داشتند، اما با كنار گذاشته شدن نتانياهو از قدرت، آنها هم از ائتلاف حاكم دور ماندند.
بسياري از منتقدان و هواداران نتانياهو معتقدند كه اين انتخابات واپسين تلاش نتانياهو براي بازگشت به قدرت خواهد بود. نتانياهو ۷۲ ساله است و حدود يك ماه پيش به دليل درد قفسه سينه در بيمارستان بستري شد، هر چند كه يك روزه از بيمارستان مرخص شد و روز بعد در ويديويي تبليغاتي در شبكه‌هاي مجازي اعلام كرد كه كاملا سالم است. اما بزرگ‌ترين مشكل نتانياهو اين است كه اعضاي حزب ليكود به شكل روزافزوني نسبت به او رويگردان مي‌شوند و بسياري اعتقاد دارند كه ليكود در شرايطي كه يك رهبر كمتر جنجالي داشته باشد، به راحتي مي‌تواند اكثريت كنست را به دست بياورد. اگر اين‌بار هم نتانياهو نتواند قدرت را به دست بگيرد، به نظر مي‌رسد كه شورش درون حزبي او را از رقابت براي قدرت پايين بكشد.
فايل صوتي جنجالي عليه نتانياهو
فايل صوتي افشا شده از سخنان بزالل اسموتريچ، رييس حزب راست افراطي صهيونيسم مذهبي عليه متحدش بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير پيشين و رييس اپوزيسيون در فلسطين اشغالي جنجال به راه انداخت و تنش‌هاي داخلي در جامعه صهيونيستي را بيش از پيش روشن ساخت. به گزارش فارس، شبكه كان ۱۱ تلويزيون رژيم صهيونيستي يكشنبه شب، فايل‌هايي صوتي افشا كرد كه در آن اسموتريچ متحد سياسي خود يعني بنيامين نتانياهو را با زشت‌ترين الفاظ توصيف مي‌كند. در اين فايل صوتي، اسموتريچ حدود يك هفته قبل از برگزاري انتخابات پارلماني كه قرار است در اوايل ماه آينده برگزار شود، به شدت انتقاد مي‌كند.
وي مي‌گويد: «اگر مي‌خواستم دو كرسي از بي‌بي [نتانياهو] جذب كنم، بايد رو در رو به او حمله مي‌كردم و او را مي‌زدم. او دروغگو و پسر دروغگو (كذاب ابن كذاب) است. آيا [نتانياهو] ادعا مي‌كند كه نمي‌خواست ليست واحد (عربي) را وارد كند؟ با تمام وجودش مي‌خواست. وقتي با من مصاحبه مي‌كنند، دروغ نمي‌گويم.» رييس حزب راست افراطي «صهيونيسم مذهبي» اعتراف مي‌كند كه در قلب مذاكراتي كه نتانياهو با فهرست متحد عربي (القائمه العربيه الموحده) به رياست منصور عباس انجام داد، پس از انتخاباتي كه در سال ۲۰۲۰ انجام شد و پيش از پيوستن عباس، پس از آخرين انتخابات سال گذشته، به اردوگاه ميانه‌رو حضور داشته است. وي تاكيد كرد كه با اين اقدام نتانياهو كه در محافل حزبي يهودي به دستور او ترويج يافت، مخالفت كرده بود، زيرا «شأن ما يهوديان با عرب‌ها متفاوت است. فرق بين ما مثل فرق آسمان و زمين است. ما مي‌توانيم در يك ثانيه پول را به مقامات عربي منتقل كنيم.» اسموتريچ ادامه داد كه در سطح شخصي از نتانياهو تعجب نمي‌كند و معتقد است كه حيات سياسي او پس از محكوميت در دادگاه به دليل فساد پايان يافته است. وي افزود: «نتانياهو تا ابد باقي نخواهد ماند. فيزيك و زيست كار خود را خواهند كرد. يك روز آقايان در دادگاه خواهند بود. كمي صبر در زندگي خوب است. بي‌ترديد نتانياهو فاجعه است. خب؟ اما اكنون شما بايد بين اين فاجعه و آن يكي، يكي را انتخاب كنيد.» اسموتريچ پس از انتشار اين فايل صوتي تصريح كرد كه آن مربوط به گذشته است و «اين سخنان درست نيست و من اجازه نخواهم داد كه يكي از آنها بين ما شكاف ايجاد كند.» از سوي ديگر، نتانياهو نيز از اسموتريچ و شريكش در حزب صهيونيسم مذهبي يعني «ايتمار بن غفير» خواسته است كه از شليك به سوي «اردوگاه ملي» دست بردارند، زيرا مبارزه در اين اردوگاه عليه «دولت لاپيد و اخوان‌المسلمين حامي تروريسم» يعني فهرست متحد عربي است.