ديپلماسي نظامي «عامل موثر در هژموني جهاني»

كوروش بوستاني| كارشناس مسائل دفاعي|
عامل قدرت و ارتقاي همه ابعاد و وجوه آن از جمله ملزومات مهم هر كشور، حراست از منافع خود در عرصه بين‌المللي است. در همين راستا دارا بودن توان نظامي قدرتمند همواره و در همه حال يكي از منابع اصلي قدرت به شمار مي‌رود و شرط اساسي بقاي ملت‌ها نه تنها در جنگ بلكه در زمان صلح بوده و كشورها را قادر مي‌سازد تا سياست‌هاي بازدارندگي موثري را دنبال كنند. ابزار نظامي حتي زمينه اطمينان و ثبات را براي ديپلماسي نيز فراهم مي‌آورد. مذاكره از موضع قدرت قاعده و ضابطه دقيقي است و بدون پشتوانه قدرت نظامي هيچ دولتي اگر مورد فشار و تهديدها در جريان مذاكره قرار گيرد، نمي‌تواند از دادن امتيازهاي زيانبار به ديگر كشورها خودداري كند. تاريخ روابط بين‌الملل به خوبي نشان مي‌دهد ارزش و جايگاه توان نظامي در هيچ زماني حتي در عصر ديپلماسي و گفت‌وگو، كمرنگ نشده، بلكه موارد زيادي وجود دارد كه حاكي از افزايش به‌كارگيري ابزار نظامي براي پيشبرد مقاصد ديپلماسي كشورها بوده است. امروزه اطمينان از برقراري امنيت ملي از طريق تامين امنيت مرزها سرلوحه اقدامات بين‌المللي دولت‌ها قرار گرفته و قالب قدرت جديدي به نام «ديپلماسي نظامي» را به وجود آورده كه ارتباط مستقيمي با فعاليت‌هاي نظامي كشورها داشته و شيوه نويني از ارايه توان نظامي جهت دستيابي به مقاصد صلح آميز و افزايش توان بازدارندگي است. جمهوري اسلامي ايران نيز به عنوان يكي از قدرت‌هاي تاثيرگذار در هژموني جهاني، استفاده از ابزار كارآمد ديپلماسي نظامي را يكي از راهبردهاي بازدارندگي و تامين امنيت ملي خود قرار داده و با برگزاري رزمايش‌ها و تمرين‌هاي مختلف نظامي به صورت نيرويي مشترك و نيز رزمايش مشترك با كشورهاي دوست و هم‌پيمان؛ ضمن حفظ و ارتقاي آمادگي رزمي و نيز آزمايش دستاوردهاي نظامي، پيام صلح و دوستي به كشورهاي همسايه و نيز پيام بازدارندگي فعال با تكيه بر توان داخلي و اراده نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي را به دشمنان ايران مخابره كرده است. رزمايش مشترك ذوالفقار 1401 ارتش كه با شعار خودباوري، اقتدار و امنيت پايدار در مناطق جنوب، شرق آب‌هاي آزاد و بين‌المللي برگزار شد نيز در همين راستا بوده و در آن، دليرمردان ارتش از نيروهاي زميني، پدافند هوايي، هوايي و دريايي؛ توانمندي‌هاي خود در استفاده از آخرين تكنيك‌هاي روز نظامي دنيا و نيز بهره‌برداري از دستاوردهاي داخلي توليد تجهيزات نظامي را به نمايش گذاشتند. رزمايشي كه در هزاران كيلومتر مربع از پهنه زميني، هوايي و دريايي ايران اسلامي برگزار شد و به خوبي پيام صلح و دوستي براي كشورهاي همسايه، توانايي تامين امنيت منطقه بدون دخالت بيگانگان و نيز هشدار به بدخواهان نظام را به نمايش درآورد.