احساس لطيف

بعضي آدم‌ها با مرگ‌شان تمام نمي‌شوند. دنيا را كه ترك مي‌كنند، بخشي از وجود خود را جا مي‌گذارند تا ديگران با آن دنيا را بهتر ببينند. كارول ريد از جمله آن آدم‌ها است. فيلمسازي كه اگر 25 آوريل 1976 در 69 سالگي صحنه زندگي را ترك نكرده بود و عمرش تا امروز به دنيا بود، مي‌توانست 30 دسامبر (نهم دي‌ ماه) تولد يكصد و شانزده سالگي‌اش را جشن بگيرد. اما از آنجايي‌كه آدمي با بهانه و بي‌بهانه ناگزير است روزي آخرين نفس‌هايش را در اين دنيا بكشد و وارد عالم مردگان شود، او نيز چنين فرصتي نيافت. اما قبل از آنكه دنيا را ترك كند از خودش يادگارهاي زيادي به‌جا گذاشت. يادگارهاي زيادي كه بر پرده سينما افتادند و براي بسياري مبارزه، تنهايي، احساس لطيف و... را به نمايش گذاشتند. نمايشي كه به خاطر توانايي و شناخت خوبش از سينما باعث شد تا لذت ديدن فيلم خوب پس از تماشاي فيلم‌هايش در جان بسياري از بينندگان آثارش جا باز كند. فيلم‌هايي كه گذر زمان نيز نتوانسته از قدرت و تاثير‌گذاري‌اش كم كند. هنوز هم فيلم‌هاي جداافتاده، مطرود، مرد سوم، مامور ما در هاوانا، آليور، بت سرنگون شده و به‌دنبال من بيا بيننده‌اي همچون مرا مسحور مي‌كند. بي‌شك بخشي از اين سحر در شناخت درست كارول ريد از هنر سينما است. بي‌دليل نبود كه گراهام گرين نويسنده صاحبنام پس از همكاري با او اعتراف كرد كارول ريد تنها كارگرداني است كه صاحب گرما و صميميتي انساني است و شم خارق‌العاده‌اي جهت انتخاب چهره‌هاي مناسب براي نقش‌هاي اصلي دارد. بي‌ترديد علاوه بر مهارت و شناخت اين كارگردان انگليسي از سينما، توجهش به دغدغه‌هاي انساني و اجتماعي نيز عامل ديگري در ماندگاري آثار او است. دغدغه‌هايي كه تا زماني‌كه انسان‌ها در شرايط دشوار ناخواسته قرار مي‌گيرند و از زندگي عادي خود گذشته و تن به مبارزه (زندگي مشقت‌بار همراه با ايثار) مي‌دهند جذاب و تماشايي است. بيننده آثار كارول ريد آدم‌هاي روي پرده را درك مي‌كند و با آنها عليه نابرابري‌ها و فساد ايجاد شده همراه مي‌شود. اين حس اگرچه در فيلم‌هاي جدا افتاده، مامور ما در هاوانا، مرد سوم پررنگ‌تر است، در آثار ديگرش نيز قابل ديدن است. حتي در فيلم دنبال من بيا كه در ايران با نام احساس لطيف به نمايش در آمده و ظاهرا آخرين فيلم او است و داستاني ملودرام و عاشقانه دارد اين توجه به مشكلات فرا روي آدم‌ها ديدني است. شخصيت اصلي اين فيلم (زني متفاوت با بازي خوب ميا فارو) درنهايت همسرش و بيننده را وادار مي‌كند تا بدون زدن حرفي و در سكوت احساسات خود را بيان كنند، چراكه با رفتار و گفتار كارآگاهي ساده و خوش‌قلب دريافته است، گاهي اوقات لال بودن و حرف نزدن بهترين اتفاق است.