حادثه قطار در يونان و احتمال تاخير در انتخابات پارلماني
محمود فاضلي
در پي حادثه برخورد يك قطار مسافربري حامل 350 مسافر با يك قطار باري در شهر «تمپي» در نزديكي شهر «لاريسا» يونان، تاكنون دست‌كم 46 نفر جان خود را از دست دادند. اكثر قربانيان دانشجو بودند كه بعد از تعطيلات مذهبي به شهر تسالونيكي يونان باز مي‌گشتند. از آنجا كه اكثر قربانيان جوان بودند، شوك بزرگي به جامعه يوناني وارد شده است. انتظار مي‌رود تعداد قربانيان به بالاي 50 نفر برسد. 60 نفر نيز در بيمارستان بستري هستند كه وضعيت جسمي 6 نفر از آنان وخيم است و در بخش مراقبت‌هاي ويژه بستري هستند. دو قطار درگير در اين برخورد مرگبار، كيلومترها قبل از وقوع حادثه در يك مسير حركت مي‌كردند. قطار مسافربري قبل از برخورد با قطار باري تغيير مسير داده بود. امدادگران به دنبال بازماندگان حادثه برخورد دو قطار هستند و صف‌هاي طولاني خودروهاي نجات تشكيل شده است. اين حادثه سوالات زيادي را درباره سابقه ضعيف اين كشور اروپايي در زمينه ايمني خطوط ريلي برانگيخته است. راه‌آهن اتحاديه اروپا در سال 2022، اعلام كرده بود يونان در مقايسه با ساير كشورهاي اروپايي سابقه ضعيفي در تامين ايمني مسافران راه‌آهن دارد و بالاترين ميزان تلفات راه‌آهن را از سال 2018 تا 2020 در ميان 28 كشور اين قاره داشته است. رييس ايستگاه راه‌آهن شهر تسالونيكي كه در ابتداي وقوع حادثه دستگير شد و اعتراف كرد كه به اشتباه قطار را در جهت غلط قرار داده و فقط پس از وقوع حادثه متوجه اشتباه خود شده است.
ميتسوتاكيس، نخست‌وزير يونان پس از بازگشت از محل حادثه گفت كه اين برخورد «عمدتا» به دليل «خطاي غم‌انگيز انساني» رخ داده است. ده‌ها نفر از همشهريان ما كه بيشتر آنها جوان بودند، در يك حادثه وحشتناك قطار كه در كشور ما بي‌سابقه بود، جان خود را از دست دادند. او متعهد شد مدرنيزه‌سازي زيرساخت ريلي كشور و برقراري ايمني حمل و نقل تضمين خواهد شد و چنين حادثه‌اي «هرگز» تكرار نخواهد شد و آن را «عمدتا» به «خطاي انساني» نسبت داد.
در پي وقوع اين حادثه دلخراش، وزير حمل ونقل يونان استعفا داد و تاكيد كرد: سيستم راه‌آهني كه دولت به ارث برده است، مطابق با استانداردهاي قرن بيست و يكم نيست. در سه سال و نيم گذشته دولت تمام تلاش خود را براي بهبود اين واقعيت به كار گرفته بود. متاسفانه تلاش ما براي جلوگيري از چنين حادثه بدي كافي نبوده و اين براي همه بسيار سنگين است. من استعفاي خود را از سمت وزير حمل و نقل و زيرساخت ارايه مي‌كنم. اين چيزي است كه من احساس مي‌كنم، مسووليت من است كه به عنوان حداقل نشانه احترام به ياد و خاطره افرادي كه به ناحق جان باخته‌اند، انجام دهم. استعفاي نامبرده توسط نخست‌وزير پذيرفته شد.
اتحاديه‌هاي صنفي كاركنان سازمان راه‌آهن بارها در مورد وقوع حادثه به علت كمبود و كسري‌هاي زيرساختي و عدم دسترسي به ابزارهاي مدرن هشدار داده بودند. در آوريل گذشته رييس كميته كنترل سازمان راه‌آهن به علت مشكلات مديريتي در پروژه‌هاي مربوط به ايمني خطوط ريلي استعفا كرده بود. در اوايل فوريه 2023 نيز اتحاديه صنفي كاركنان راه‌آهن از وقوع حوادث روزمره در خطوط ريلي به علت عدم بهبود و ارتقاي زيرساخت‌هاي ريلي سخن گفته و تاكيد كرده بود: «مراجع مختلف، سازمان راه‌آهن، از خود رفع مسووليت مي‌كنند.» كميسيون اروپا نيز در 15 فوريه 2023 يونان را به دليل عدم اجراي وظايف خود پيرامون اعمال مقررات ايجاد «حوزه واحد راه‌آهن اروپا» به دادگاه اروپا ارجاع داده بود.
در پي وقوع اين حادثه تعدادي از مقامات خارجي در تماس با وزير خارجه يونان مراتب تسليت و همدردي خود را با دولت و مردم يونان ابراز كردند. بلينكن، وزير خارجه امريكا در تماس با همتاي يوناني خود تسليت صادقانه خود بابت حادثه فاجعه‌بار ريلي در شمال يونان را ابراز كرد. وزراي خارجه و صنايع امارات طي تماس‌هاي جداگانه با وزير خارجه يونان، اين حادثه را تسليت گفت. وزراي خارجه اردن، تركيه، كرواسي، پاناما، هلند، قبرس، كوزوو، اسراييل، آلمان، بريتانيا، اتريش، ايتاليا، مقدونيه شمالي، پرتغال، معاون وزير خارجه فرانسه، رييس مجلس پرتغال و نخست‌وزير آلباني و وزير خارجه با يونان ابراز همدردي كردند. اردوغان، رييس‌جمهور تركيه نيز در پيامي به رييس‌جمهور و نخست‌وزير يونان، اين حادثه را تسليت گفت. مكرون، رييس‌جمهور فرانسه و زلنسكي، رييس‌جمهور اوكراين با پيام‌هايي به زبان يوناني در توييتر به مردم و دولت يونان تسليت گفتند. رييس‌جمهور چين نيز به همتاي يوناني خود تسليت گفت. رييس‌جمهور صربستان طي پيامي در شبكه‌هاي اجتماعي به نخست‌وزير و مردم يونان تسليت گفت. سخنگوي وزارت خارجه روسيه نيز در بيانيه‌اي تلفات ناشي از برخورد قطار مسافربري را به مردم يونان و خانواده قربانيان تسليت گفت. در پي بزرگ‌ترين حادثه ريلي تاريخ يونان نخست‌وزير در حال بازنگري طرح خود براي تاريخ برگزاري انتخابات سراسري است. با توجه به تعطيلي پارلمان به علت اعلام عزاي عمومي سه روزه، دولت به وقت بيشتري براي تصويب لوايح طراحي شده نياز دارد و احتمال مي‌رود تاريخ انتخابات به تعويق افتاده شود. طبق طرح اوليه دولت قصد داشت كه انتخابات سراسري در 9 آوريل برگزار شود. قرار بود اين تصميم رسما هفته آينده اعلام شود. در مورد انتخابات احتمال مي‌رود انتخابات آتي طبق طرح اوليه در 9 آوريل برگزار و پارلمان در 10 مارس منحل شود. همچنين احتمال مي‌رود پارلمان تا 17 مارس، به فعاليت خود ادامه دهد. در اين صورت احتمال برگزاري انتخابات در 9 آوريل براي انتخابات وجود دارد، چراكه طبق قانون اساسي حداقل زمان لازم از زمان اعلام انتخابات 21 روز است. براي برگزاري انتخابات در 9 آوريل، نخست‌وزير مي‌تواند حداكثر تا 19 مارس زمان انتخابات را اعلام كند.