ديروز هم دانش‌آموزان مدارسي در هفتكل خوزستان، پرند، تبريز، كرج، كرمانشاه، لاهيجان، اروميه، رشت و شماري شهر ديگر دچار مسموميت شدند
«حمله بيولوژيك» و گروهك منافقین، متهمان تازه مسموميت
ديروز بسياري از مدارس دختران با پيشينه مسموميت به دليل ترس خانواده‌ها عملا تعطيل بود
فاطمه كريمخان
«ساعت حدود يازده از يك شماره غريبه پيام آمد كه در مدرسه گاز زده‌اند، از محل كارم تا مدرسه بيست دقيقه بيشتر راه نيست و واقعا يادم نيست كه اين بيست دقيقه را چطور طي كردم، وقتي رسيدم متوجه شدم كه خبري از گاز و علايم مسموميت نيست. مدير مدرسه كه از صبح اخبار نگران‌كننده را شنيده سر ظهر بي‌طاقت شده بود و از دانش‌آموزان خواسته بود كلاس به كلاس به حياط بروند، همزمان هم به خانواده‌ها زنگ زده بودند تا زودتر به مدرسه بروند و بچه‌ها را تحويل بگيرند، خوشبختانه خبري از مسموميت و نيروهاي امدادي نبود، ولي نيمه عمر شدم تا رسيدم، بچه‌ها هم مثل ما ترسيده و نگران بودند، روز بعدش خوشبختانه مدرسه تعطيل بود و پنجشنبه و جمعه بچه‌ها توانستند كمي به خودشان استراحت بدهند، اما بحث در گروه والدين ادامه داشت كه بالاخره بايد چه كار كنيم. روز شنبه از هر كلاسي تنها سه، چهار نفر به مدرسه آمده بودند. بيشتر والدين تصميم گرفته‌اند كه بچه‌ها را به مدرسه نفرستند. مي‌گويند دو هفته اين طرف سال را به دو هفته تعطيلات عيد وصل مي‌كنيم و بعد تصميم مي‌گيريم. اين هم از سر ترس و نگراني است، اما تصميم درستي نيست. ما والديني كه تصميم گرفتيم بچه‌ها را به مدرسه بفرستيم قرار گذاشتيم كه به صورت شيفتي از مدرسه مراقبت كنيم. وقتي هيچ‌كس مسووليت
به عهده نمي‌گيرد، كار ديگري از ما بر نمي‌آيد به جز اينكه خودمان مراقب بچه‌هاي‌مان باشيم.»
اينها اظهارات مادر نگران يك دانش‌آموز كلاس نهم است كه هنوز بچه‌اش را با حال نزار ناشي از گزارش مسموميت از مدرسه تحويل نگرفته، روان مردم
به قدري درگير اخبار گزارش‌هاي مسموميت شده كه ديگر چندان فرقي نمي‌كند از مدرسه‌اي خبر مسموميت رسيده باشد يا نه، صرف اينكه بچه جلوي چشم و در امنيت خانه نباشد موجب نگراني است!
حال بچه‌هاي مدرسه‌اي اين روزها چطور است؟ مادر يك دانش‌آموز كلاس نهم، در اين مورد مي‌گويد: «بچه‌ها هم مثل ما ترسيده‌اند، اما بيشتر از آنكه ترسيده باشند، دوست دارند به هر راهي از زير بار مدرسه فرار كنند. دو سال درس خواندن زير پتو باعث شده كه بچه‌ها به طور كلي ميل كمتري به حضور در جمع و شركت در كلاس به صورت حضوري داشته باشند، حالا هم نگراني‌ها را بهانه مي‌كنند مي‌خواهند مدرسه را تعطيل كنند، اين راهش نيست. اما از طرفي والدين هم نگران هستند و نمي‌توانند دايم با بچه‌ها جنگ كنند. اگر بچه را به مدرسه بفرستند و بچه با علايم مسموميت به بيمارستان برود، آن‌وقت چطور دوباره به والدينش اعتماد خواهد كرد؟ اينها سوال‌هايي است كه هر روز و هر ساعت از خودمان مي‌پرسيم و كسي جوابي براي آن ندارد.»
مادر يك دانش‌آموز كلاس هشتمي ديگر در مورد حال و روز خودش مي‌گويد: «وقتي مي‌شنوم كه در بعضي مدارس مديران و معاون‌ها و معلم‌ها هر كاري مي‌كنند تا بچه‌ها را امن نگه دارند واقعا دلم مي‌سوزد. اما همه مثل هم نيستند، مي‌گويند در يك مدرسه مدير با همين حرف‌هايي كه وزير آموزش و پرورش مي‌زند به بچه‌ها گفته است كه علايم مسموميت‌شان دروغ است و آنها را مجبور كرده با وجود تهوع و استفراغ در كلاس‌هاي‌شان بمانند، من نمي‌دانم اگر جاي والدين بچه‌هايي كه به اين مدرسه مي‌روند بودم چه كاري مي‌كردم، اصلا نمي‌خواهم خودم را جاي آنها بگذارم. اما چيزي كه مي‌فهمم اين است كه با وجود اين همه گزارش مسموميت آموزش و پرورش هنوز دستورالعملي براي معلم‌ها و مديران مدارس نداده است كه اگر بچه‌ها يا اصلا خودشان دچار علايم مسموميت شدند بايد چه كاري انجام دهند. يك‌جا يكي حساسيت بيشتري دارد و فقط به خاطر اخبار مدرسه را تعطيل مي‌كند، يكي با بروز علايم بچه‌ها سردرگم مي‌شود و نمي‌داند به كجا پناه ببرد و چطور بچه‌ها را حفظ كند و يكي ديگر هم بچه‌ها را در مدرسه و كلاس‌هاي‌شان حبس مي‌كند. انگار خود آموزش و پرورش هم هنوز سردرگم است و نمي‌داند بايد چه كاري انجام دهد.»
از هفته گذشته و بعد از اخبار گزارش مسموميت در بروجرد، روز به روز به شمار شهر‌هايي كه گزارش‌هاي مسموميت از آنها به گوش رسيده بيشتر شده است، طبق معمول قم و بروجرد به صورت روزانه در گزارش‌هاي مسموميت حضور دارند، تهران و شهرستان‌هاي اطراف آن، خوزستان، اردبيل، تبريز، كرمانشاه، اراك، زنجان، البرز، اروميه، همدان و فارس، ليست استان‌ها و شهر‌هايي است كه در روز اول هفته گزارش مسموميت منتشر كرده‌اند.
بعد از نود و چهار روز از اولين گزارش مسموميت در مدارس، كميسيون ويژه تحقيق در مورد مسموميت‌ها قرار است تازه امروز، يكشنبه، با حضور نمايندگان مجلس و وزارتخانههاي بهداشت، آموزش و پرورش، علوم و اطلاعات در مورد مساله تشكيل جلسه بدهد. اين البته اولين كارگروهي نيست كه در ماه‌هاي اخير براي بررسي موضوع تشكيل شده، فرقش با كارگروه‌هاي قبلي كه هنوز گزارشي از آنها بيرون نيامده اين است كه اين يكي با دستور ابراهيم رييسي تشكيل شده است!
درحالي كه التهاب روز به روز بيشتر مي‌شود، گمانه‌زني‌ها در مورد علت گزارش‌هاي مسموميت هم هر روز رنگ‌هاي تازه‌تري مي‌پذيرد. هفته گذشته، روزنامه همشهري و جريان رسانه‌اي راست ادعا كرده بودند كه مسموميت‌ها كار گروهك مجاهدين خلق است، اين ادعا عملا رد حرف‌هاي قبلي وزراي مرتبط دولت بود، از وزير كشور گرفته تا وزير آموزش و پرورش گفته بودند كه اغلب گزارش‌هاي مسموميت ناشي از جو رواني است، اما جريان رسانه‌اي راست مدعي است كه آنچه در مدارس رخ مي‌دهد عملياتي تروريستي به سركردگي مجاهدين است. برخي ازجمله عطاالله مهاجراني، مسووليت اين گزارش‌ها را به دوش جنبش اجتماعي «زن، زندگي، آزادي» گذاشته‌اند و در كنار اين اظهارات، مقامات مسوول ديگري هم هستند كه مي‌گويند آنچه در مدارس رخ مي‌دهد «حمله» و «تروريستي» است، براي مثال روز شنبه، در پي گزارش مسموميت در شهرهاي مشكين‌شهر و گرمي در استان اردبيل، مديركل امنيتي و انتظامي استانداري اردبيل در اظهاراتي آنچه در مدارس رخ مي‌دهد را «حمله بيولوژيكي» ناميده است. ادعايي كه در نوع خودش تا امروز بي‌نظير بوده است.
خيلي‌ها در هفته‌هاي گذشته مي‌گفتند اگر سريال گزارش مسموميت‌ها به تهران برسد، پيگيري و نتيجه‌گيري در مورد علت آن با سرعت بيشتري انجام خواهد شد، همان دعواي قديمي پايتخت و شهرهاي ديگر،كه ناشي از احساس محروميت و كم‌برخورداري نسبت به تهران است. با درنظر گرفتن حوادثي كه بعد از تكرار گزارش‌هاي مسموميت در مدارس تهران رخ داده حالا ديگر به نظر نمي‌رسد كه اين احساس بي‌عدالتي و كم برخورداري چندان دور از نظر باشد. برخورد با يكي از كساني كه در تهران رو به روي يكي از مدارسي كه گزارش مسموميت داده بودند روز پنجشنبه حاشيه‌هاي زيادي به بار آورد و اظهارنظر سردار رادان، فرمانده نيروي انتظامي باعث شد كه بالاخره بفهميم مسووليت پيگيري مساله گزارش‌هاي مسموميت به «اطلاعات فراجا» سپرده شده است، روز جمعه علاوه بر اينكه بسياري از ائمه جمعه در خطبه‌هاي خود با رويكرد‌هاي مختلف به مساله گزارش‌هاي مسموميت پرداختند، وزير آموزش و پرورش و سرداران رادان هم با تعدادي از علماي قم ديدار كردند. در اين ديدارها آيت‌الله سبحاني، نوري همداني و جوادي آملي بر ضرورت حمايت از مدارس دخترانه و ايجاد اطمينان براي والدين براي حضور فرزندان‌شان در مدارس تاكيد كردند. اينكه جريان اصلي، ميانه‌رو و دورانديش حوزه علميه قم نگراني‌هايي در مورد هزينه‌هاي جو حاكم در مورد گزارش‌هاي مسموميت براي حوزه علميه داشته باشد، دور از نظر و خلاف رويه شناخته شده و موردانتظار از آقايان در قم نبود، اما سوال در مورد اينكه چرا اين اظهارنظرها اين‌قدر دير و بعد از آنكه موج التهاب و نگراني تمام كشور را در بر گرفته صادر شده است به قوت خود باقي است.
مشكل جديدي كه اين هفته بر سر راه پيگيري ماجراي گزارش مسموميت‌ها در سراسر كشور رخ داده، خودداري برخي مقامات بيمارستاني و آموزش و پرورش و ديگران در اعلام «تعداد» دانش‌آموزان و اولياي مدرسه‌اي است كه دچار علايم مسموميت مي‌شوند. هر چه به تعداد گزارش‌هاي مسموميت اضافه مي‌شود از شفافيت آنها براي رسانه‌ها كاسته مي‌شود. درحالي كه در يك شهر دادستان، در شهري ديگر معاون امنيتي استاندار، در جايي ديگر مسوول شبكه بهداشت و در جايي ديگر معاون يا رييس بيمارستان‌هاي علوم پزشكي يا حتي مسوولان اورژانس در مورد گزارش‌هاي مسموميت اظهارنظر مي‌كنند، بعد از گذشت بيش از سه ماه از رخ دادن اولين گزارش مسموميت هنوز رويه يا دستورالعمل واحدي در مورد انتشار اخبار مسموميت وجود ندارد. روشن نيست شوراي امنيت ملي قرار است در مورد مديريت اين موضوع دخالتي بكند يا نه، همين‌طور روشن نيست كه چرا در برخي جاها برخي مسوولان از انتشار اطلاعات در مورد گزارش‌هاي مسموميت منع شده يا خودداري مي‌كنند و در برخي جاها، جزيياتي مانند ساعت ترخيص دانش‌آموزان از بيمارستان‌ها هم منتشر مي‌شود.
چه قائل به اين باشيم كه گزارش‌هاي مسموميت چنان‌كه وزير كشور و وزير آموزش و پرورش مي‌گويند ناشي از استرس و اضطراب و جو رواني است، چه مايل باشيم تصور كنيم كه يك عمليات پيچيده تروريستي در جريان است، چه بخواهيم بين اين دو نظريه رفت و آمد كنيم، به نظر مي‌رسد كه حالا ديگر وقت آن رسيده كه شوراي امنيت ملي در مورد اين وضعيت استثنايي تشكيل جلسه دهد. بعيد و دور از نظر نيست اگر بخواهيم كه ستادي ملي براي مديريت مساله تشكيل شود و به صورت روزانه اخبار در مورد گزارش‌هاي مسموميت را از منبعي رسمي به اطلاع مردم برساند.
به نظر مي‌رسد آنچه بيشتر از خود گزارش‌هاي مسموميت كه تا به حال عوارض جدي بر كسي به‌جا نگذاشته، تهديد‌كننده است، التهاب و نااطميناني ناشي از بي‌قاعدگي در اطلاع‌رساني و ناروشن بودن مسووليت نهاد‌هاي مختلف در رسيدگي به بحران است. سال‌هاست كه ثابت شده اگر سرمان را زير برف كنيم، اتفاقاتي كه روي زمين در جريان هستند متوقف نخواهند شد. كسي بايد اين مساله را به دولت و نهاد‌هاي مسوول يادآوري كند.
بيانيه وزير كشور درباره موضوع مسموميت دانش‌آموزان
وزير كشور با صدور بيانيه‌اي اطمينان خاطر داد موضوع مسموميت دانش‌آموزان با جديت در حال پيگيري است و تاكيد كرد: سلامت دانش‌آموزان در اولويت اصلي همه مسوولان است و براي ايجاد آرامش و تامين آسايش آنان از هيچ تلاشي فروگذار نخواهند كرد.
به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني دولت، متن بيانيه دكتر احمد وحيدي به شرح زير است:
بسم‌الله الرحمن الرحيم
به دنبال حوادث و وقايع اخير در تعدادي از مدارس كشور و بروز برخي نگراني‌ها در ميان خانواده‌ها، مبني بر وجود عوارض در برخي دانش‌آموزان از جمله سوزش گلو، ريزش اشك و … و موج‌سواري و جنگ رواني بدخواهان ايران اسلامي به منظور ايجاد اضطراب و نگراني در ميان مردم و به تعطيلي كشاندن مدارس، بنا به دستور رياست محترم جمهور، وزارت كشور ماموريت يافت تا ابعاد اين مساله بررسي كند.
بدين منظور جلسات فشرده و مستمري طي روزهاي اخير با حضور مسوولان و كارشناسان برجسته وزارتخانههاي بهداشت، آموزش و پرورش، دستگاه‌هاي اطلاعاتي، امنيتي و قضايي برگزار شد كه براساس گزارش موجود، اهم موارد زير به جمع‌بندي رسيد:
از نخستين حادثه ابتداي آذر‌ماه که در يكي از هنرستا‌ن‌هاي قم اتفاق افتاد، پس از قم تاكنون در ۵۲ مدرسه گزارشاتي دال بر بروز عوارض در برخي دانش‌آموزان اين مدارس اعلام شد كه بلافاصله نيروهاي اورژانس، درمان، آتش‌نشاني و انتظامي در محل حاضر و علاوه بر معاينه پزشكي دانش‌آموزاني كه ابراز ناراحتي داشتند، محيط داخلي و پيراموني مدرسه را مورد پايش قرار دادند.
براساس اعلام وزارت بهداشت اكثريت افراد تحت درمان به صورت سرپايي مرخص و ۲۸ نفر در بيمارستان بستري شدند كه تمامي اين افراد (جز دو مورد كه داراي بيماري زمينه‌اي بودند) در كمتر از ۲ روز، مرخص شده‌اند.
از همان لحظات نخست، دستگا‌هاي اطلاعاتي و امنيتي نهايت تلاش خود را براي كشف ابعاد اين ماجرا و شناسايي عوامل موثر در اين حوادث به كار گرفته‌اند كه به محض نتايج قطعي مراتب در اختيار افكار عمومي قرار خواهد گرفت .
در تحقيقات ميداني دستگاه‌هاي ذيربط، نمونه‌هاي مشكوكي يافته شده كه براي بررسي‌هاي تخصصي جهت شناسايي علل عوارض ايجاد شده در دانش‌آموزان، در آزمايشگا‌ه‌هاي معتبر كشور در دست بررسي است و در اولين فرصت نتايج آن توسط وزارت بهداشت به اطلاع مردم شريف ايران خواهد رسيد.
از بدو پيدايش اين مساله، طراحان جنگ تركيبي عليه ايران، با ايجاد آلودگي ذهني-رواني كوشيده‌اند تا التهاب‌آفريني را در سطح جامعه گسترش دهند و باعث تعطيلي مراكز تحصيل علم و دانش در كشور شوند و مجددا پروژه شكست‌خورده اغتشاش را احيا كنند. بنابراين به مردم عزيز اطمينان خاطر داده مي‌شود كه سلامت دانش‌آموزان در اولويت اصلي همه مسوولان بوده و هست و براي ايجاد آرامش و تامين آسايش آنان از هيچ تلاشي فروگذار نخواهند كرد.
لازم است مردم عزيز و شريف ايران به عمليات رواني تروريسم رسانه‌اي دشمنان توجه نكنند و اطلاعات و اخبار در اين خصوص را از مراجع رسمي رسانه كشور دريافت كنند.
احمد وحيدي
وزير كشور