هياهوي تورم در تالار بورس

گروه اقتصادي 

شاخص كل بورس اوراق بهادار تهران نخستين روز از هفته آخر فروردين 1402 را با رشد پرقدرت ۷۴ هزار واحدي به پايان برد و در كانال 2.25 ميليون واحدي ايستاد. اين بالاترين عددي است كه از آذرماه سال 99 تاكنون ثبت شده است. بورس تهران ديروز با تقاضاي بالايي در تمامي صنايع و سهام روبه‌رو شد به گونه‌اي كه روزي پر بازده در سال ۱۴۰۲را به ثبت رساند.بيشترين تاثير مثبت روي شاخص را فملي، وغدير و فارس گذاشتند و شاخص كل هموزن نيز در اين روز يك عملكرد فوق‌العاده از خود ثبت كرد و با رشد ۳.۸۷ درصدي از كانال ۷۰۰ هزار واحدي با قدرت عبور كرد. همزمان ارزش معاملات خرد بازار سهام در اين روز به ۱۶۸۰۰ ميليارد تومان رسيد، حقيقي‌ها نيز در اين روز در بازار سهام نقش پر رنگي داشتند و خالص خريد ۲۳۳۰ميلياردي از حقيقي‌ها در بازار سهام به ثبت رسيد. اين در حالي است كه بورس در انتهاي هفته گذشته با روندي اصلاحي روبه‌رو شده بود و دليل آن هم ذخيره سود بسياري از معامله‌گران حقيقي و حقوقي بود.آنچه مسلم است در صورتي كه سياست دولت سخت‌گيري بر سفته‌بازي در بازارهاي موازي بازار سرمايه باشد و ريسك سيستماتيكي بورس را تهديد نكند، قطعا ارزش معاملات خرد روزانه در بورس به بالاي ۲۰ هزار ميليارد تومان و در اوج خود به عدد ۴۰ هزار ميليارد تومان خواهد رسيد هر چند برخي تحليلگران سال ۱۴۰۲ را سال بورس و بازدهي براي آن مي‌دانند، اما برخي ديگر نيز رشد بورس در اين سال را تنها حاصل تورم موجود عنوان مي‌كنند.

رشد سهم‌ها در بورس حاصل تورم موجود است
ميثم رادپور، كارشناس بازار سرمايه بر اين باور است كه رشد در بازار سرمايه زماني رخ مي‌دهد كه شركت‌ها بهره‌وري بيشتر و سرمايه‌گذاران هم به رشد سرمايه‌هاي‌شان اميد داشته باشند و با نگاهي به ريسك و بازدهي اين بازار بتوانند ارزيابي مناسبي از رشد سرمايه‌هاي‌شان در اين بازار داشته و ترس از آينده نداشته باشند.
رادپور در ادامه با بيان اينكه رشد سهم‌ها در بورس به دليل تورم موجود بوده به «اعتماد» گفت: زماني كه قيمت كالايي افزايش پيدا مي‌كند يا با بازده رشد همراه است يا با بازده تورم، به عنوان مثال؛ اگر قيمت سهمي 50 درصد رشد داشته باشد 45 درصد آن به دليل تورم است و 5 درصد آن رشد بوده اما آنچه بايد به آن توجه كرد، اين است كه در طول 10 سال گذشته رفتار بازيگران در بورس نشان‌دهنده آن بوده كه از رشد شركت‌ها نااميد شده‌اند، چراكه اين رشد بيشتر بر پايه تورم كشور بوده است.
سال گذشته رشد در بازارهاي موازي چندين برابر بورس بود
اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بورس به برخي اخبار مثبت اصلا واكنشي نشان نداد، گفت: زماني كه اخبار مربوط به مذاكرات برجام منتشر شد بورس اصلا واكنشي نداشت، اما به محض آنكه اخباري مربوط به رشد تورم منتشر مي‌شود، بورسي‌ها نگران مي‌شوند، چراكه اگر رشدي رخ دهد بر اساس تورم كشور است و نه رشدهاي واقعي. رادپور خاطرنشان كرد: به اعتقاد بنده اگر امروز فردي قصد سرمايه‌گذاري دارد، بهتر آن است كه سرمايه خود را به سمت دارايي‌هاي واقعي و بدون ريسك ببرد تا بازار سرمايه، چراكه اين بازارها بر اساس انتظارات واقعي شكل مي‌گيرند.

تاثير اخبار سياسي روي سهام  بسيار بيشتر از كالاهاست
او افزود: وضعيت به اين شكل است كه زماني كه يك خبر سياسي منتشر مي‌شود شايد تاثير چنداني روي قيمت خودرو نداشته باشد؛ اما به‌ شدت بر قيمت سهام خودروسازي‌ها اثرگذار است و بارها اين بازار نشان داده كه ريسك در بورس بالاست . نكته اينجاست كه فراتر از تورم موجود در كشور هم قرار نيست عايدي بيشتري نصيب سهامداران بورسي شود. اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بورس نمايانگر توليد و اوضاع اقتصادي كشور است، تصريح كرد: بازارهاي موازي بورس در اين مدت با رشدهاي بالاي چند صد درصدي همراه بوده‌اند، اما بورس باز هم از اين بازارها عقب ماند . تا زماني كه رشد توليد ناخالص داخلي كشور مثبت نشده، نمي‌توان انتظار آن را داشت كه حال بورس هم خوب باشد.

نرخ تشكيل سرمايه ثابت  در طول 12 سال گذشته منفي بود
رادپور با بيان اينكه طي 10 سال گذشته اقتصاد ايران درجا زده، افزود: زماني كه اوضاع اقتصادي كشور خراب است اين مساله خود را به شكل تورم در كشور نشان مي‌دهد، زماني كه نرخ تشكيل سرمايه ثابت در طول 12 سال گذشته منفي بوده و سرمايه‌گذاران و حتي كاسب‌ها هم در اين شرايط اقتصادي حاضر نيستند سرمايه‌اي جديد بياورند يا حتي حاضر نيستند سرمايه‌اي براي استهلاك كالاهاي خود خرج كنند چطور مي‌توان به رشد اقتصادي اميد داشت؟ اين كارشناس اقتصادي تصريح كرد: اين در حالي است كه در كشورهاي ديگر به جاي اينكه مردم به سمت خريد دارايي‌هايي نظير خودرو يا طلا بروند سهام خودرو يا معدن طلا و ... را مي‌خرند، اما در ايران به دليل مشكلات اقتصادي موجود يا ريسك‌هاي بالاي كسب و كار و اينكه آينده روشني هم براي كسب و كارها در كشور ديده نمي‌شود. افراد براي سرمايه‌گذاري به سمت دارايي‌هايي غير از بازار سرمايه كشيده مي‌شوند.

تاخير ميان رشد در بازار سرمايه و ساير بازارها هميشه تكرار شده است
رادپور در ادامه در پاسخ به اين پرسش كه چقدر احتمال دارد تجربه سال 1399 و تركيدن حباب قيمت سهام مجددا تكرار شود نيز به «اعتماد» گفت: انتظار افزايش سود سهام در چنين محيط پر ريسك و توام با تورمي اصلا منطقي نيست و تنها نگراني از فردا را براي سهامداران به دنبال دارد. البته بازار سرمايه ايران هم بي‌شباهت به زلزله نيست، چراكه اصلا قابليت پيش‌بيني ندارد و اينكه فشار دو تخته سنگ چه زماني باعث رها شدن انرژي زمين خواهد شد هم اصلا مشخص نيست. اما هر قدر اختلاف بين بازارهاي موازي با بازار سرمايه بيشتر شود و اين بازارها تورم را منعكس كنند شانس بروز رشد در بازار سرمايه هم بالا مي‌رود. اين كارشناس اقتصادي در پاسخ به اين پرسش كه پس از ركود دو ساله چقدر اين بازار براي سرمايه‌گذاري قابل اعتماد است، افزود: سرمايه‌گذاري در بورس براي افرادي كه خواستار سرمايه‌گذاري‌هاي بلندمدت هستند و نوسانات اين بازار و ريسك‌هاي آن را مي‌پذيرند مي‌تواند بازار خوبي باشد، البته گاهي هم پيش آمده كه تاخير ميان رشد در بازار سرمايه و ساير بازارها تا 5 سال هم بوده.

هر زمان بانك مركزي به بازار ارز وارد شد قيمت‌ها را بالا بردند
او ادامه داد: از سال 1397 به بعد نرخ دلار 3500 توماني حدودا هفده برابر شد و دارايي‌هاي ديگر هم به همين اندازه و شايد بيشتر هم رشد كرده‌اند و ديديم كه هر زمان بانك مركزي به بازار ارز وارد شد قيمت‌ها را بالا بردند، اين در حالي است كه اگر اين بانك وارد اين بازار نمي‌شد ممكن بود قيمت دلار امروز 30 هزار تومان باشد.