گفتوگوي مجموعه رسانهاي «اعتماد» با سخنگوي ستاد امر به معروف و نهي از منكر:
تذكر درباره حجاب مقابل هم قرار دادن مردم نيست
محمدحسن نجمي
بحث حجاب در كشور، اين روزها به يكي از چالشيترين موضوعات روز جامعه بدل شده است. نماي خيابانهاي شهرها در فروردين ۱۴۰۲ و قبلتر از آن، با چهره خيابانها پيش از مهر ۱۴۰۱ بسيار تفاوت دارد. شايد بابت همين باشد كه از آن تاريخ به بعد نهادها و دستگاهها به شدت طرحهايي براي «عفاف و حجاب» را پيگيري ميكنند، اما امر به معروف و نهي از منكر تنها در حوزه حجاب است؟ قاعدتا خير؛ امر به معروف حاكمان يكي از مواردي است كه جامعه نسبت به آن آشنا نيست.
«علي خانمحمدي» سخنگوي جوان ستاد امر به معروف و نهي از منكر، اواخر زمستان سال گذشته ميهمان مجموعه رسانهاي «اعتماد» بود و حدود دو ساعت گفتوگويي صريح و بدون سانسور با او انجام شد. با اين توضيح كه براي خواندن متن كامل و ديدن ويديوي كامل اين مصاحبه ميتوانيد به وبسايت «اعتمادآنلاين» مراجعه فرماييد، در ادامه بخشهاي برجستهتر و مهمتر اين گفتوگو ميآيد:
از شما به عنوان سخنگوي ستاد امر به معروف و نهي از منكر، ميپرسم؛ آيا مشكل اصلي كشور حجاب است؟
مساله حجاب مسالهاي تكبُعدي نيست كه بخواهيم بگوييم اولويت هست يا خير. محور خانواده زن و شخصيت زن است كه خانواده را مديريت ميكند. امروز يك هجمه جدي در حوزه خانواده به ما وارد شده و نوك پيكان هم در اين مساله به سمت بانوان، خانمها و مادرهاست. ما بايد نسبت به اين مساله و آسيبهايي كه در حوزه خانواده هست توجه جدي داشته باشيم. امروز يكي از آسيبها مساله خانواده است، در خانواده موضوع پوشش، عفاف و حجاب هست. بالاخره عفت، حيا و غيرت به عنوان مسائل كلي قابل اهميت است و نميتوانيم آن را كتمان كنيم و حجاب هم يكي از مصاديق حوزه عفت است. در زمينههاي ديگر نقش مطالبهگري را كه بايد ايفا كنيم، در حوزه مسائل فرهنگي هم همينطور، ما كه نميتوانيم كسي را در حوزه عفاف و حجاب بگيريم و ببنديم.
فكر نميكنيد امر به معروف و نهي از منكر مقامات و مسوولان ميتواند به امر به معروف مردم ارجح باشد؟ ميخواهم بپرسم آيا در حد حتي يك توييت اين حق را دارم كه از نهادها و همه مقامات انتقاد كنم؟
طبق اصل هشتم قانون اساسي امر به معروف و نهي از منكر وظيفهاي است همگاني نسبت به يكديگر، دولت نسبت به مردم، مردم نسبت به دولت.
و حكومت...
بله؛ پس طبق اصل هشتم قانون اساسي آحاد مردم ميتوانند امر به معروف و نهي از منكر بكنند. البته خب امر معروفي كه آحاد مختلف مردم ميتوانند انجام بدهند معروف و تذكر لساني است. در حوزه برخوردها طبق قانون ضابطين قضايي هستند و بايد اقدامات را انجام بدهند، اما در حد تذكر بله ميتوانند انجام بدهند و به عنوان آمر به معروف هستند و ستاد حتما حمايت لازم را انجام ميدهد.
شما تضمين ميكنيد كه اگر خطاب به فلان نهاد يا مقام، توييتي بنويسم كه از نظر من دستور شما خلاف منافع ملي است، كسي به من كاري نداشته باشد؟
اگر در چارچوب شرع و قانون باشد. بالاخره ممكن است در اين موضوع اتهامي را به شخصي زده باشيم. بايد مراقب باشيم.
نه منظورم انتقاد است.
در حوزه مطالبهگري الان مشكلي كه در كشور ما وجود دارد اين است كه يك شخص نامش مطالبهگر است اما انگشت اتهام را به سمت كسي ميبرد كه هنوز اين كار را انجام نداده و اتهامزني ميكند. امر به معروف و نهي از منكر باشد كه شرايط آن مشخص است بله در حد تذكر باشد حتما ستاد حمايت ميكند. بايد بتوانيم فضاي امر به معروف و نهي از منكر را در بخشهاي مختلف براي آحاد مختلف مردم باز كنيم، ستاد به عنوان مجموعهاي كه وظيفه دارد حمايت از آمرين به معروف و ناهيان از منكر بكند اين قول را ميدهد كه چنين كاري را انجام بدهد.
در همين حوادث اخير ديديد كه صداوسيما مهمانهايي دعوت كرد كه بسياري از اينها در فضاي كشور مشكل ايجاد كردند. مهمانهايي كه دعوت شدند كه در همين جرياناتي كه بحث عفاف و حجاب را مطرح ميكردند، كارشناسهايي كه شبكه خبر و شبكههاي ديگر ميآوردند و مسائلي را مطرح ميكردند، بعضي از اينها مشكل ايجاد ميكرد. برنامهاي گذاشتند و از دبير سابق امر به معروف و نهي از منكر دعوت كردند كه در رابطه با طرح عفاف و حجاب صحبت كند، مگر ايشان الان دبير ستاد است كه بتواند نظر بدهد؟
بالاخره آشناييت داشته است.
خير طرح عفاف و حجاب در دوره ما انجام شده و ايشان به اين طرح آشنايي نداشته است. ما انتقاد كرديم گفتند آخر برنامه چند دقيقهاي وقت داريد توضيح بدهيد ما هم نرفتيم چون به اين شكل نميشود. يكي از مشكلات ما با نسل جوان امروز اين است كه گفتمانسازي و بحث و گفتوگو نكرديم و فضا را باز نكرديم. يكي از بسترهاي مهم آن بحث رسانه ملي صداوسيماست. بالاخره صداوسيما بودجه آنچناني، ظرفيت بسيار خوب و فضاي بسياري دارد. بايد اين فضا را باز كند. ستاد امر به معروف و نهي از منكر توسط اتحاديه اروپا تحريم ميشود، توسط صداوسيما هم تحريم ميشود. ما اگر امروز ضعف داشتيم ضعف صداوسيما را داشتهايم. اينكه اينقدر تاكيد ميكنم واقعا جاي تاسف دارد كه يك مجموعه يا نهادي به عنوان نهاد انقلابي بيايد و بگويد صداوسيما تحريم هستيم. ما در حوزه عفاف و حجاب گفتهايم كه آماده مناظره هستيم. در طرح جامع عفاف و حجاب كه توسط ستاد نوشته شده است، تاكنون 8 ويرايش انجام شده است. در همين حوزه، ستاد، امر به معروف و نهي از منكرش را در حوزه عفاف و حجاب به سه قوه كرده است، از وضعيت موجود كشور در اين شرايط اعتراض داشته و پيشنهادش هم طرح جامع عفاف و حجاب بوده است. كليگويي هم نكرديم.
دقيقا به چه چيزي اعتراض كرديد؟
به شيوه اجرا شدن عفاف و حجاب در كشور. ما امروز خلأ قانوني جدي در اين زمينه داريم.
يعني به شيوه حجاب خانمها در جامعه اعتراض داريد؟
خير به شيوه قانون، قانوني كه در حوزه عفاف و حجاب بوده و قديمي است، قابليت اجرا ندارد، ضمانت اجرايي در اين زمينه ندارد، در كشور درست اجرا نميشود و اگر بخواهد اجرا شود مشكلاتي را اجرا ميكند.
ماده 638 قانون مجازات اسلامي؟
بله ماده 638 قانون مجازات اسلامي كه در حوزه عفاف و حجاب است به اين انتقاد دارد. ستاد با دادگاهي شدن مخالف است؛ با محروميتهاي اجتماعي به اين شكلي كه در فضاي مجازي مطرح ميشود ستاد مخالف است. با گشت ارشاد و اقدامات اينچنيني مخالف است. بحث ايجابي در اينجا بسيار پررنگ است و در كنار آن اگر بايد اقدامات سلبي انجام شود؛ اقداماتي باشد كه منجر به تقابل مستقيم نشود و اولين جايي هم كه بايد اصلاح شود ادارات و مسوولان ما هستند. امروز بيشترين انتقاد ما در حوزه عفاف و حجاب نسبت به مسوولان است نه مردم. مردم در بلاتكليفي هستند؛ دوقطبي را امروز مسوولان در حوزه عفاف و حجاب بين مردم انجام دادهاند.
مسوولان هم بخواهند كاري كنند با مردم طرف هستند. چه خوشمان بيايد و چه خوشمان نيايد بخشي از جامعه منتقد و مخالف است. بخواهيد يا نخواهيد اين تقابل درست ميشود.
بله. هر طرح، هر ايده و هر قانوني در كشور مخالف و موافق دارد. حتي در قوانين راهنمايي و رانندگي همينطور است حتي كرونا را در نظر بگيريد كه يك آسيب اجتماعي در حوزه سلامت بود كه مردم آسيب آن را ميديدند كه باعث كشته شدن ميشود.
اين در حوزه آزاديهاي فردي محسوب ميشود.
آن هم آزادي فردي است. فرض كنيد ميخواهيد سوار هواپيما شويد و اگر ماسك نزنيد راهتان نميدهند.
ماسك بله، اما اگر كسي روسري نداشته باشد يا روسرياش عقب باشد، آيا كسي را بيمار ميكند و منجر به كشته شدن كسي ميشود؟
نه ولي بايد آسيب را ديد. بحث من اين است كه در حوزه بحث كرونا هم فرهنگسازي در جاهايي جواب داد و در جاهاي ديگر سختگيريهاي ديگر در اين زمينه انجام دادند. اگر در هر زمينهاي نگاه كنيد... ميخواهم بگويم اينطور كه شما فرموديد و بحثتان اين بود كه مخالف و موافق دارد، خب اشكال ندارد. باور ما بر اين است كه اگر مسوولان با مردم شفاف باشند، مردم بيشتر همكاري ميكنند. اينكه مسوولان شفاف نيستند و برخي از مسوولان در جلسات خصوصيشان تند برخورد ميكنند و نكات تندي ميگويند بعد در مقابل دوربين نگاهشان را عوض ميكنند، نگاه اشتباهي است. ما بايد با مردم شفاف باشيم و در حوزه عفاف و حجاب با مردم شفاف باشيم و ديدگاهها را بگوييم. در همين حوادث اخير مساله فقط شال و روسري نبود.
مساله چه بود؟
مساله فراتر از اين رفت. در همين موارد ببينيد كه پرچم همجنسگرايي در كشور بالا رفت و عدهاي مطالبه كردند. در شهر آمل يك خانم پرچم همجنسگرايي بالا برد.
خب يك نفر را كه نميتوانيد به همه تعميم بدهيد.
يك نفر هم نبودند. بالاخره ما به همه تعميم نداديم. ما ميخواهيم بگوييم اگر نسبت به آن برنامه نداشته باشيم قطعا آن يك نفر ميشود 10 نفر و آن 10 نفر بيشتر ميشود. آسيب، آسيب است. ما اگر يكجا حريم را مشخص نكنيم و فضا را در يك زمينهاي باز بگذاريم و چارچوبها را مشخص نكنيم قطعا به شرايطي خواهيم رسيد كه مناسب نيست. الان آغوش رايگان را مطرح ميكنند. الان وضعيت كيش را ببينيد، آيا مسالهاش روسري است؟ نميدانم فيلم و عكسهايش را ديدهايد يا خير. ببينيد نيمهبرهنگي و لباسهاي زننده در حال ايجاد است، اين ديگر فقط 2 تار موي خانمها و روسري نيست.
فكر نميكنيد اين حاصل سختگيريهاي قبل است؟
خير. بحث سختگيريهاي قبل نيست.
طرف با خودش فكر ميكند براي اينكه روسريام عقب بوده من را گرفتند و بردند، فرد به اين فكر ميكند كه تحقير شده است.
اين كار براساس يك اقدام انجام ميشود. خيلي از اينها هم كه اين كار را انجام ميدادند پايشان هيچوقت به دستگاه قضايي باز نشده است.
قضايي نه؛ مقصود همان خيابان وزراي معروف است.
ميخواهم بگويم اقدامي انجام نشده است. يك اصل وجود دارد، بله آن خانم كمحجاب در خانواده و بستگان ما هم هست. بالاخره اينها در همين كشور زندگي ميكنند. اينها جزو خانواده، نظام و كشور ما هستند. واقعا كنار هم هستيم و آنهم يك آسيب است. شايد اگر او يك آسيب ظاهري دارد، من هم هزار آسيب داشته باشم. اين نكته درستي است ما نميخواهيم اينها را از دايره كشور، نظام و انقلاب خارج بدانيم. ما يك بحث داريم كه ميگوييم در خيلي از اينها آسيبها به جوان گفته نشده است. ميگويم اتفاقا در اين طرح مردم جلو ميآيند، من ميگويم اينها درصد محدودي هستند كه فرمايش شما را تاييد ميكند كه اينها يك درصد محدودي هستند. نميتوانيم به خاطر هزار نفر كشور بعضي جاها قوانيني بياورد و بعضي چيزها را رها كند.
بالاخره طيف زيادي هستند و در خيابان آنها را ميبينيم.
بله. باور من اين است كه اصل و قاطبه مردم ما اين موضوع برايشان اهميت دارد و رعايت ميكنند، خانوادههايشان برايشان مهم است. اگر آسيبها را به مردم درست بگوييم، صيانت از اين فضا درست انجام شود، باور ما اين است كه اگر تذكري هم به يك فرد بدهيم، ميپذيرد. بله قبول دارم كه نگاههاي خشن و سلبي اشتباه اگر انجام بشود، زدگي ايجاد ميكند. بعضي از همينها كه در حوزه عفاف و حجاب دچار مشكل شدند و وقتي با آنها صحبت ميكنيم ميبينيم كه به خيلي از آرمانها و مباني معتقد است و آن بغض درونش باعث شده كه اين اقدام را انجام ميدهد. يك زماني در حوزه طلاق مردم آسيبهاي طلاق را باور نميكردند و ميگفتند طلاق براي عدهاي كوچك است امروز مساله طلاق در كشور براي ما خيلي مهم شده است. مجموعه اينها هجمه به بحث بنيان و مساله خانواده هست كه دشمن روي آن كار ميكند.
فكر نميكنيد اولين موضوع در طلاق، مساله اقتصاد و معيشت باشد؟
ميتوانيد بررسي كنيد كه طلاق منطقه يك تهران بيشتر است يا مناطق پاييني. ببينيد كه بين بازيگرها و سلبريتيها چقدر طلاق زياد است، آيا مشكل اقتصادي دارند؟ همسرشان را طلاق ميدهند و بسيار خوشحال همسر بعدي و... اين چه سبك غلطي است كه امروز يك سلبريتي بازيگر به مردم و نسل جوان القا ميكند؟
خب آن هم تصميم شخصي زندگياش است.
غلط است.
با يك خانمي ازدواج ميكند و با هم سازگاري ندارند.
به عنوان الگو درست نيست. ما نميگوييم انجام ندهد، طلاق يك حلال الهي است. ما كه نگفتيم نه، اما به عنوان الگو در صداوسيماي ما شخصيتي را بزرگ كنند كه بنيان خانوادهاش اينطور است و تبليغ ميكند و علني مطرح ميكنند كه همسرم را طلاق دادم و همسر دوم نشد، سوم و سوم هم نشد، چهارم. اين خيلي غلط است. اين تجزيه و تحليل براي هر شخصيتي يا براي جوان و نوجوان ما كه پاي تلويزيون مينشيند، نيست. اين چه سلبريتيسازياي است كه در كشور انجام دادهايم؟ چه شهرتي است؟ همين بنيان خانواده را در كشور ما سست كرده است.
يعني كسي به فلان بازيگر نگاه ميكند و بعد ميگويد من هم بروم طلاق بگيرم؟
بله! وقتي عاديسازي ميشود همين است. خيلي از گناهاني كه در سطح اجتماع شكل ميگيرد همين است.
بحث آسيبشناسي و فرهنگسازي يك بحث است، اما بحث برخورد قهرآلود، نگاه و كلام تهديدآميز بحث ديگري است. گفتيد با محروميتهاي اجتماعي مخالف هستيد. اما در طرح جامع عفاف و حجاب سرفصلي به نام هزينهساز شدن بدحجابي در تعاملات اجتماعي دارد كه مثال ميزند مدير بانك نسبت به كارمندش، راننده نسبت به مسافر و... تعبيري كه پيدا ميشود اين است كه اين بخش، مردم را مقابل هم قرار ميدهد. اين غير از برخورد قهرآلود و محروميت اجتماعي است؟
در طرح ستاد اولين عرصه بحث دستگاههاي دولتي است كه در آنجا ما ضوابط را در حوزه بحث رعايت پوشش در دستگاه دولتي، قوانين هم در آنجا مطرح شده و دو بند هم در حوزه حجاب اسلامي بحث شؤونات اسلامي تذكر داده است كه كارمند دولت و كارمند كاركنان در بخشهاي مختلف و محيط اداري مكلف است كه حجاب را رعايت كند. اگر ميخواهيم گرههاي اجتماعي و گرههاي مردم در زمينههاي مختلف باز شود بايد فضاي تذكر را باز كنيم.
اگر مدير تذكر ندهد با مدير برخورد ميشود؟
بله. مدير بايد نسبت به رعايت قانون توجه داشته باشد و اگر نداشته باشد بالاتر از آن و همينطور ادامه دارد.
بخش خصوصي چطور؟
در عرصههاي ديگر هم همينطور است. فرض كنيد كه يك خانم ميخواهد سوار ماشين شود و راننده ماشين ميگويد طبق قانون بايد حجاب را رعايت كنيد. تذكر ميدهد و اگر نه سفرش را لغو كند يك نفر ديگر.
اين همان تقابل است.
چه تقابلي؟
مقابل هم قرار دادن مردم است.
نه مقابل هم قرار دادن نيست. يعني شما ميگوييد اگر در فضاي اجتماعي كسي موضوعي را ديد به كسي تذكر ندهد؟ يعني ميگوييد امر به معروف و نهي از منكر را در كشور تعطيل كنيم.
تعطيل نه...
خب همان است؛ به خودش بگويد بهتر است يا به آن مسوول بگويد؟ به آن خانم بگويد كه من قانونا بايد به شما بگويم كه حجابتان را رعايت كنيد، خب راننده جريمه ميشود و چرا اين خانم بدحجاب بايد براي كسي ديگر هزينه درست كند. من الان راننده تاكسي اينترنتي هستم و رانندگي ميكنم و با زحمت پول درميآورم. يك خانم در ماشين من مينشيند و قانون را زير پا ميگذارد و برايم هزينه درست ميكند. چطور اين تقابل نيست؟ چرا اين خانم با من تقابل ميكند؟ تقابل با قانون است.
خب آن راننده هم ميگويد وقتي روسري را سرش نميكند من چه كار كنم؟
ايشان ميتواند تذكر بدهد. كسي اين تقابل را ايجاد ميكند كه قانون را در كشور زير پايش ميگذارد. يعني آن خانم دارد براي راننده تاكسي هزينهسازي ميكند.
به نظرم اين پاسخ خيلي زيركانه است.
زيركانه نيست، درست است. من الان جلوي شما نشستم و شما ميخواهيد مساله كسي كه ابتدا مشكل ايجاد ميكند را خط بزنيد و بگوييد او كار خوبي كرده است.
خط نميزنم.
ميگوييد ولش كن از او بگذريم، چرا راننده بگويد، نه چرا بگذريم؟ ببينيد من الان در ماشين مينشينم و كمربند را نميبندم. راننده ميگويد ببند و اگر من اين كار را نكنم هزينهزاست چرا تقابل ايجاد ميكند؟ ميشود بگوييد چه فرقي دارد؟ ما در مورد جمهوري اسلامي ايران صحبت ميكنيم و در كشور ما قانون هست. چرا من در هواپيما مينشينم مهماندار سهبار ميگويد كمربندت را ببند، من ميگويم نميبندم. بعد ميگويد خب چرا نميبنديد؟ خب شما هم به آن مهماندار گير بدهيد، تقابل است ديگر.
آيا شما را پياده ميكند؟
حتما مشكل ايجاد ميكند و حتما تذكر ميدهد.
از آن خدمات محرومتان ميكنند؟
آنها ميتوانند محروم كنند چون يك پروتكلي دارند كه اگر رعايت نكنيد براساس ضوابطي كه دارند برخورد لازم انجام ميشود.
همين كه شما گفتيد راننده به مسافر ميگويد و رعايت نميكند و لغو سفر ميكند.
بله و راننده بعدي بيايد. بالاخره طرف مجبور ميشود رعايت كند. اگر نخواهد رعايت كند قانون را زير پا گذاشته است. چرا قانون كشور را زير پا ميگذارد بعد ميگوييم تقابل. اگر قانون را عوض كنيم، موضوع ديگري است. ستاد امر به معروف براساس قانون موجود نظر ميدهد نگاه شما اين است كه كاري نداشته باشيم.
نگاه من اين است كه بالاخره طيفي هستند كه نميخواهند رعايت كنند.
آن درصد بايد رعايت كنند. شما چطور در كشور اروپايي با قوانين بد مواجه ميشويد. در مورد حجاب نميگويم چون به نظرم قانون الهي و درستي است و بايد انجام شود. آن خانمي كه در ماشين مينشيند و قانونشكني ميكند، بايد هيچ اتفاقي نيفتد و او را تكريم هم كنيد، چون نبايد تقابلي صورت بگيرد. چرا آن خانم قانونشكني ميكند و چرا براي من كه زحمتكش هستم و كار ميكنم هزينه ايجاد كند و بعد ماشينم بايد توقيف شود و به پاركينگ برود. چرا ايجاد ميكنيد؟ قانون را رعايت كنيد. اتفاقا نگاه ما اين است كه در اين زمينه مردم با هم كنار ميآيند، مردم اهل رعايت هستند و فرهنگشان برايشان مهم است و رعايت ميكنند و اين طرح ميتواند به حل موضوع عفاف و حجاب كمك كند.
پس شما قبول داريد كه محروميتهاي اجتماعي ايجاد ميشود؟
در آن محروميت نيست. در آن طرحي كه مطرح شده است گفته شده بود كه اگر انجام نداد فلان اتفاق بيفتد، خدمات ندهند و براي كارت ملياش اين اتفاق بيفتد. اما بحث ما جريمه نقدي است، ما در طرح جامعمان اولا كه اين تذكرات از دستگاهها شروع شود و بعد به آن مسوول تذكر داده شود و بعد هم جريمه نقدي اتفاق بيفتد. يعني فرد جريمه شود و اين مساله را هم تخلف ببينيم. يعني تخلف محسوب شود، دادگاهي نشود و پروندهاش به دادگاه ارجاع داده نشود و تقابل مستقيم با او صورت نگيرد و جريمه شود و براساس آن جريمه طرف رعايت كند.
فكر ميكنم آقاي هاشميگلپايگاني چند وقت پيش صحبت از دوربينهاي چهرهزن كردند كه به واسطه كارت ملي شناسايي و جريمه شوند.
جريمه مطرح است. ايشان گفته بود در اين زمينه كه يكي از عرصههايي كه ميخواهد در آن بحث حجاب پيگيري شود، بحث معابر عمومي و خيابانها هست كه گفته بود با بحث دوربينها اين قابليت ميشود و به جاي اينكه پليس بخواهد گشت ارشاد بگذارد و داخل ون ببرد. همانجا دوربين چهره را بگيرد و به طرف پيامك بدهد كه شما در انظار عمومي كشف حجاب كرديد و لطفا رعايت كنيد.
مثلا خانم فلاني يعني با اسم و مشخصات.
حالا با اسم يا به آن پيامك ميرود. چون هر فردي يك شماره به نامش در كشور ثبت شده است، به آن شماره پيامك ميرود كه شما در فلان خيابان ديده شديد كه كشف حجاب كرديد. سه بار تذكر ميدهد و بعد از سه بار تذكر جريمه نقدي ميكند.
اين براساس قانون است يا دادگاه بايد نظر بدهد؟
پيشنهاد ما اين است كه قانون شود.
الان در حال انجام است؟
ما به مجلس پيشنهاد داديم و هنوز مجلس ورود نكرده است. از مجلس ميخواهيم كه در حوزه بحث قانون عفاف و حجاب بهطور جدي ورود پيدا كنند، در صحن علني بحث و گفتوگو كنند و نسبت به موضوع تصميمگيري شود. خلأ قانوني در اين زمينه وجود دارد و قانون موجود پاسخگو نيست و ضمانت اجرايي ندارد. اين خلأ، تقابل، دوقطبي و مشكل در جامعه ايجاد ميكند. اگر قانون باشد مردم بهتر رعايت ميكنند و هم تكليف مشخص است و هم ضابطين قضايي سليقگي عمل نميكنند و هم وقتي دستگاه قضايي ميخواهد اقدام كند اقدامش در اين زمينه صحيحتر است. اعتقاد ما اين است كه در طرح جامع عفاف و حجاب در ستاد اتفاقا كرامت بانوان در اين حوزه حفظ ميشود. ما احساس ميكنيم براساس قانوني كه كشور دارد طرح معقولي است و پاسخگو است و ميتواند وضعيت عفاف و حجاب در كشور را ساماندهي كند.
در طرح جامع عفاف و حجاب در جايي درباره برخوردهايي مانند گشت ارشاد كه آوردهايد نوشته شده با مقاومتهاي مردمي روبهرو ميشود. اين مقاومت از كجا ميآيد؟
همين كه فرموديد يك عده هستند كه قبول ندارند، اينها هست. بحث ما اين است كه در اصل اين موضوع اگر يك عده قبول ندارند، اين تقابل مستقيم و كشاندن و در ون سوار كردن، اين اقدام مستقيم و پرونده دادگاهي شدن از اين شعبه به آن شعبه و از اين پله به آن پله رفتن و به دادگاه آمدن از نگاه ما اين است كه اين نگاه دقيقي نسبت به حوزه عفاف و حجاب نيست و صحيح هم نيست. ما اولا بايد اينها را با قانون صحيحي كه مجلس ميتواند تصويب كند غيرحضوري كنيم و تذكراتي به مردم بدهيم. به نظرم اين ميتواند آمار دقيقي باشد كه در حوزه ناظر يك كه قبل از حوادث اخير اجرا شد وضعيت كشف حجاب در خودروها به اندازه 81درصد سازماندهي شد.
يعني تا قبل از مهر ماه 1401؟
بله يعني وضعيت كشف حجاب در خودروها 81درصد بهتر شد.
بعد از آن چطور؟
بعد از اين حوادث رها شد، پليس رها كرد و گشت ارشاد هم تعطيل كرد و خيلي چيزها رها شد و بعد به مشكل برخورد. هميشه وقتي مشكلي پديد ميآيد اولين چيزي كه در كشور تعطيل ميشود مسائل اجتماعي است. ما خودمان تاييد ميكنيم كه شيوه گشت ارشادها درست نبود.
يعني اصل درست بود و شيوه نادرست؟
به نظر ما اينكه براي حوزه عفاف و حجاب برنامه داشته باشيد درست است. اما به نظرم خيلي از اعتراضات مردم هم به اين دليل بود كه شيوه درست نيست، چون آن كليپهايي كه قبلا بود كه خانمي ميآمد جلوي ماشين كه بچه من مريض است و... اين چهره و تصوير درست و قشنگ نيست، من ميگويم شايد اگر به همان آدم دو تا پيامك بدهيد و تذكر اينچنيني باشد رعايت كند، اگر جريمه نقدي شود رعايت كند. يعني اينها كمتر و كمتر شوند و به عده خيلي قليلي برسد كه شايد بعضي اصرار دارند و بعضيها هم شايد در اين زمينه سازمانيافته باشند كه ما داشتيم.
چه چيزي را داشتهايد؟
حوزه سازمانيافته در بحث عفاف و حجاب داشتهايم كه كساني بودند كه در اين حوزه تعمدي راه ميرفتند و پول ميگرفتند و دستگاههاي امنيتي ورود كرده و اينها را دستگير كردند.
اينها چقدر تاثيرگذار هستند؟
بالاخره طبق همان عاديسازيهايي كه عرض كردم تاثير دارند. برخي ميگويند باورم نميشد كه يك بار در جمهوري اسلامي بشود يك بار بدون روسري در خيابانها رفت و آمد كنم. اين عادي شدن است.
درباره تابستان از الان يك زبان تهديد به كار ميرود كه در زمستان اينگونه بود، تابستان چه ميخواهد بشود.
مساله نگاههاي مقطعي است كه بعضي از دستگاهها دارند. اينكه ما گفتيم تابستان، ما با نگاههاي مقطعي مخالف هستيم كه سريع يك قرارگاه شكل بگيرد بگويند تابستان ميآيد و عفاف و حجاب را درست كنيد. آنجا ميخواهند سلبي برخورد كنند و اقدامات ناشايست هيجاني انجام بدهند و... ما با اين نوع نگاه مخالف هستيم كه تابستان آمد بدويد عفاف و حجاب را درست كنيم و سريع قرارگاه شكل بگيرد. يكي از نگاههاي ما اين است كه دولت نميتواند متولي عفاف و حجاب باشد. به نظر ما آمدن وزارت كشور به حوزه عفاف و حجاب غلط است. بايد مجموعههايي مانند ستاد باشد كه 6 وزير، 2 نماينده مجلس، فرمانده ناجا و فرمانده بسيج عضو شوراي ستاد هستند.
امروز ما در خيلي جاها ضربهگير دولت شدهايم. كداميك از اين بگير و ببندها كار ستاد امر به معروف است؟
پيشنهادش هم نبوده است؟
نه. ما كه ميگوييم مخالف هستيم.
منظورم پيشنهاد در مسائل ديگر است.
الان بعضي از مراكزي كه تعطيل ميشود كار گزارش پليس اماكن است. مگر كار ستاد امر به معروف است؟ شايد يك گروه امر به معروف مطالبه كرده باشد كه فلان مركز تجاري مشكل دارد، اما اين نگاههاي مقطعي درست نيست. به نظر ما در موضوع عفاف و حجاب دولت نبايد ورود پيدا كند و اين كار خطاست. تا به امروز هم ستاد امر به معروف و نهي از منكر به نظر ميآيد كه نگاههاي تندي دارد در صورتي كه وقتي در جلسات صحبت ميكنيم ميگويند شما خيلي خوب صحبت ميكنيد. اگر اين باشد كه خوب است، اقدامات ستاد خوب است ما در حوزه آموزش و مطالبهگري آموزش توضيح ميدهيم، اما چرا بعضي از اين اقداماتي كه انجام ميشود را به اسم ستاد ميبينند؟ درصورتي كه ستاد نيست در بعضي جاها دقيقا مخالف فرآيندي هستيم كه انجام ميشود.
شما با پلمب مغازهها موافقيد؟
خير مخالفيم. چرا مغازه كسي كه كسبوكار دارد و كار ميكند بايد پلمب شود؟ اگر داروخانه شبانهروزي در يك منطقه را پلمب كنند فرد بايد يك مسافت طولاني دنبال داروخانه شبانهروزي ديگر برود. چرا بايد اين اتفاق بيفتد؟ مخالفان طرح ستاد را ببينند و بگويند به نظر ما اين طرح چنين مشكلاتي دارد و ما اين راهكارها را داريم. در همه موضوعات وزير كشور نميتواند مسوول باشد چون به اين كارها نميرسد.
فكر نميكنيد ورود وزارت كشور باعث امنيتي شدن موضوع ميشود؟
بله. اگر آقاي رييسجمهور ميفرمايند كه موضوع عفاف و حجاب موضوعي فرهنگي است و نهادهاي فرهنگي بايد پررنگتر شوند. از طرفي خبرها خوب منعكس نميشود. يكي از جاهايي كه ميتواند به ستاد امر به معروف و نهي از منكر بگويد كه گزارش بدهيد، صداوسيماست.
خب گزارش بدهيد.
صداوسيما دعوت نميكند و ما تحريم صداوسيما هستيم.
مطالبه را مطرح ميكنيد اما به نظر شما بايد در همه زمينهها مطالبهگري كنيد.
مطالبهگري ميكنيم. همين الان در اين دولتي كه انقلابي است و ما خيلي از زمينههايش را قبول داريم، در اين زمينه مطالبه ميكنيم. از دولت ميخواهيم كه روي بحث انتصابها دقت كنند، مديرهاي تحميلي به رياست محترم جمهور را كنار بگذارند. بعضي از مديران، مديران تحميلي به رييسجمهور هستند. بعضي از مجموعههاي نظارتي مانند مجلس بايد بيشترين نظارت را در بحث حوزه اقتصادي داشته باشد.
امروز واقعا از مجلس توقع خيلي بيش از اين ميرود. حتي در همان حوزه عفاف و حجاب سكوت كرده است. امروز معاون اقتصادي دولت بايد پاسخگو باشد. خيلي از كساني كه مدعي انتخابات و رياستجمهوري بودند در جاهايي بهكارگيري شدند. امروز وزير گردشگري بگويد كه چرا وضعيت گردشگري در كشور اينچنين است. آقاي محسن رضايي حوزه اقتصادي دولت را پاسخگو باشند. بالاخره ايشان يا مسووليت در حوزه اقتصاد دارند، به عنوان معاون اقتصادي دولت فعلي هستند يا خير؟ امروز به مردم گزارش بدهند وضعيت دلاري كه وجود دارد براي چيست؟
فكر نميكنيد بالاتر از معاونين هم بايد پاسخگو باشند؟ خودِ آقاي رييسي؟
قطعا. خود آقاي رييسجمهور بايد حتما پاسخگو باشند، اما مثال را از اين جهت زدم كه بالاخره بخشهايي كه ميخواستند كشور را بگردانند. بيايند و بگويند. آقاي رييس سازمان بنياد شهيد پاسخگو باشند. واقعا چه تحولي رخ داده است؟ بعضي از تحصنهايي كه امروز جلوي بنياد شهيد هست و آدم ميبيند واقعا ناراحتكننده است.
باز هم ميگويم از مجلس شوراي اسلامي و آقاي قاليباف واقعا انتظار داريم كه روي اين زمينه ورود كنند و از مجلس ميخواهيم مطالبهگري كند الان توپ در زمين مجلس شوراي اسلامي است. مجلس بايد پاسخگوي هم الان و هم در آينده كشور در اين زمينه باشد.
ما تا الان سعي كرديم با مردم شفاف باشيم. حتي اگر در حوزه عفاف و حجاب نگاهمان به نظر بعضيها تند بوده است حداقل بيان كرديم. يعني شهامت بيان داشتهايم. از تندرويها و يكطرفه رفتنها بايد در كشور جلوگيري شود.
در مقابل اين تندرويها موضعي ميگيريد؟ چون يك نماينده مجلس حرف ميزند و ميگويد هزينه بيحجابي را بايد بالا ببريم و برخورد ميكنيم و از طريق همان زبان تهديد كه گفتم روسريها را برميگردانيم و... شما اين گفتمان را قبول داريد؟
نه گفتمان، گفتمان صحيحي نيست. امروز مجلس بايد پاسخگو باشد، يعني مجلسي كه امروز بعضيهايشان منتقدند بايد پاسخگو باشند. اگر هم نيست بگويند كه چه كسي در مجلس مخالف قانون عفاف و حجاب است. به مردم بگويند.
آن مسوولاني كه ميگوييد در خصوصي تند و تيز حرف ميزنند، در مجلس هم هستند؟
بله هستند. بعضي از نهادها...
كجاي مجلساند؟
در كميسيونهاي مختلف مجلس؛ بعضيها در جلسات حرفهايي ميگويند. پيامهايي در گوشي تلفنم از برخي مسوولان دارم كه گفتند چرا مقابله نميكنيد و اين چه وضعيتي است كه خانمها را در اجتماع ميبينيم. ميدانيد چقدر روي ستاد فشار است كه آقاي ستاد امر به معروف و نهي از منكر پس چه كار ميكنيد در اين حوزه؟! بعضي از همين مسوولان به محض اينكه جلوي دوربين ميآيند طور ديگري رفتار ميكنند. بايد اين بازي را در رابطه با حوزه عفاف و حجاب كنار بگذاريم، ارزشهاي الهي جاي بازي انتخاباتي نيست. با ارزشهاي الهي بازي انتخاباتي نكنيم.
اتفاقا بعضي از طيفهاي اصولگرا هم هستند.
بله هر دو طرف.
چند وقت پيش ديدم راجع به آقاي گلپايگاني چيزهايي در توييترشان نوشته بودند، اينها را در همان راستا ميبينيد؟
بله يك طيفهايي هستند و الحمدلله ارتباطات رسانهايشان خوب است، تيمي دارند و چهار تا كارگردان و دو تا مداح و افراد ديگر شروع به توييت زدن ميكنند. ببينيد من يك جمله عرض كنم؛ دبير ستاد امر به معروف و نهي از منكر هم تحريم كانادا شد و هم تحريم اتحاديه اروپا و هم در اين ميدان يك تنه ايستاد و جنگيد و هم مواردي را مطرح كرد كه اتفاقا بيشترين نقدپذيري را دارد. يك جلسه با ايشان بگذاريد و بگوييد در حوزه عفاف و حجاب اين نقدها را دارم، اگر نقدهاي شما موثر باشد كاملا ميپذيرند.
قبول داريد يكسري از حرفهاي دبير ستاد خيلي تند است و اصلا به مذاق مردم خوش نميآيد و افكار عمومي نسبت به آن واكنش منفي ميدهد.
هم انعكاس بد بود و هم جريانسازي نسبت به اين حوزه انجام شده بود. اگر خاطرتان باشد در يك برهه يكدفعه توييتهاي هدفمند از يك گروه خاص عليه ايشان زدند.
بله؛ كه ايشان نفوذي هستند.
يك جناح خاص و گروه خاص بودند و ما ميدانيم چه كساني هستند و به وقتش هم انشاءالله نكاتي را مطرح خواهيم كرد. بيايند اين اتهام را ثابت كنند. ما يك جايي ميگوييم حتي آقاي رائفيپور به تلويزيون بيايد. چرا ايشان را به تلويزيون دعوت نميكنند، بيايد حرف بزند. ايشان جزو كساني است كه ميگويد حرفهاي من را تكهتكه ميكنند و نميتوانم حرف بزنم. بعد چنين چيزي ميگوييد؟ اگر نسبت به ايشان حرفي داريد و نگفتيد، اشتباه و خطا كرديد، به كشور خيانت كرديد. هر كسي ميداند ايشان نفوذي است و نگفته است به كشور خيانت كرده است. چرا نميگوييد؟ هر چه ميدانيد بيان كنيد. قبول داريد؟
بايد اين بازيها را كنار گذاشت. بازيهاي رسانهاي كه خودمان را قشنگ جلوه بدهيم و... اينها را كنار بگذاريم و با مردم شفاف باشيم. حالا جالب است الان كه فضا دارد اينطور ميشود، همين كه تابستان اشاره كرديد كه شروع شده است كه ستاد امر به معروف كجاست؟ چرا پيگير عفاف و حجاب نيستيد؟ اين چه وضع جامعه است؟
همانها؟
همانها هم شروع ميكنند. اين فيلم باغ كتاب و فيلم اوپال و مجموعه فلان بيرون ميآيد كه چقدر درست است را نميدانم. اين روند و اقداماتي كه انجام ميشود يك بازي رسانهاي است كه بايد آن را كنار بگذاريم. از اين فضاهاي بازيهاي رسانهاي و بازيهاي انتخاباتي و آماده كردن خودتان براي انتخابات مجلس و رياستجمهوري كه بگوييد اين فضا بود و آن فضا نبود كنار برويم. مساله را حل كنيم، اينكه ميگوييم مجلس بايد بيايد حل كند همين است. دو روز ديگر ميخواهد به مجلس بيايد و اين بگويد اين گرفت و آن برد و من مخالف بودم و من نبودم.
فكر ميكنيد ميترسند راي نياورند؟
بله بالاخره ميخواهند به نوعي فضاها...
خب مثلا اگر طرح عفاف و حجاب را اجرا كنند و راي نياورند، اين راي نياوردن براي شما پيامي ندارد؟ يا حتي تحليلي كه خودشان دارند به نظرتان پيام دارد؟
راي آوردن يا راي نياوردن نسبت به اين موضوع نگاه غلطي است كه اينها دارند. من ميگويم اينجا جايي نيست كه بخواهند با آن در فضاي سياسي بازي كنند.
اينكه جاي اين هست يا نه يك بحث است، اما اينكه ميفرماييد نزديك انتخابات است و نميخواهند اين بحث را مطرح كنند، ميترسند راي نياورند.
نميدانم ميترسند راي نياورند يا ميخواهند خودشان را آدمي معتدل در اين زمينه نشان بدهند.
به هر حال ميخواهند كاري كنند كه رايدهنده به آنها جذب شود. اين براي شما پيام و نشانههايي دارد يا خير؟ بالاخره تحليل آن كسي هم كه آنجا نشسته اين است و نميتوان ناديده گرفت كه او يك مقام حكومتي است.
پيامش به ما اين است كه قانون عفاف و حجاب بايد اصلاح شود.
حرف شما همچنان همان است!
حرف ما اين است كه قانون اصلاح شود. اين اگر پيام دارد مجموعه دولت و مجموعه مجلس شوراي اسلامي اگر ميخواهد در اين زمينه كاري انجام بدهد و حتي ميخواهد براي مردم راي بياورد، به نظرم اين قانون را اصلاح كند و با همين اصلاح قانون ميتواند راي بياورد. دولتمردان بايد به ما بگويند كه بالاخره مسوول عفاف و حجاب در كشور چه كسي است.
ريشه قرارگاه عفاف و حجاب كجاست؟
قرارگاه در وزارت كشور هست و مدتي هم هست كه تشكيل شده.
يعني در اين دولت بوده است؟
بله، البته مساله عفاف و حجاب با وزارت كشور هست مربوط به اين دولت نيست.
بله آن مصوب 84 است.
دقيقا كه وزارت كشور متولي عفاف و حجاب است.
ولي قرارگاه در اين دولت تشكيل شده است.
بله.
اعضاي آن چه كساني هستند؟
وزير كشور، وزارت ارشاد، وزارت سمت، سازمان تبليغات، صداوسيما، پليس، سپاه، بسيج و مجموعههاي مختلفي در بين اعضا هستند. نماينده مجلس و كميسيون فرهنگي مجلس در آن شركت ميكنند.
آنجا چه كار ميكنند؟
آنجا مصوباتي نسبت به اين زمينه صورت ميگيرد كه چه اقداماتي بايد انجام شود، مصوباتي در اين زمينه دارند.
قرارگاه ديگري تحت عنوان زيست عفيفانه بود. چند وقت پيش وزير ارشاد در رابطه با آن صحبت كرد. اين موازيكاري نيست؟
به نظر ما هست. اينكه ستاد وظيفه دارد در حوزه عفاف و حجاب و در مقابل قرارگاه زيست عفيفانه ما شركتي نداشتيم و از آن چيزي نميدانم.
يعني دعوت نشديد؟
خير.
دو وزارتخانهاي هستند كه در اتاق هيات دولت مينشينند. اين ناهماهنگي از كجاست؟
فكر كنم نگاه اين است كه آنجا بلندمدتتر است چون طبق صحبتي كه وزير ارشاد داشتند اينچنين بود، اما واقعا از دولت ميخواهيم كه موضوع را حل كنند. واقعا امروز سردرگمي در بين مردم اين است كه تعيين تكليف نميشود و همينها باعث سردرگمي ميشود.
به نظر شما مردم منتظرند كه دولت بگويد مانتو يك وجب زير زانو و...
اينها را هم اعلام كردهاند.
اتفاقا اينها را در طرح عفاف و حجاب هم آوردهايد.
اينها مشخص شده و دستورالعملهايي هست كه ستاد از بخشهاي مختلف گرفته و آنجا دارد. اينهايي كه هستند مثلا فرض كنيد در قانون اداري وجود دارد كه چه نوع پوششي بايد با چه پوششي باشد تا زمينههاي ديگر. بحث اين است كه واقعا مجلس يك تصميم درست را بگيرد و براي هميشه به اين جريان رها بودن مساله عفاف و حجاب و خلأهاي موجود پايان بدهد و انشاءالله تصميم درست و سازندهاي بگيرد.
در طرح جامع عفاف و حجاب من يك بخش را ميخوانم كه نوشته شاخصههاي حجاب اسلامي.
بله شاخصههايي است كه دارد.
فكر نميكنيد يك مقدار زياد وارد جزييات شدهايد؟
طبق قانون آن چيزي كه خواستند.
حتي تا رنگ جوراب را هم گفتهايد.
بالاخره اين يك دستورالعمل و شيوهنامهاي هست كه براي اينكه در ادارات باشد. البته از قبل هم بوده و يك مقدار بازنگري شده و چارچوبهايي داشته كه براساس چارچوب شرع و قانون است.
سفت و سختتر شده است؟
خير. دستهبندي شده است. خيلي از جاها هم اگر پيشنهاد قبلي را ميديديد يك مقدار سفت و سختتر از اين هم بود. يك مقدار اصلاحات روي آن صورت گرفته است و به هر شكلي اين وجود دارد.
مثلا شرايط عكس پروفايل در آن نوشته شده است. مواردي كه اينجا آمده خيلي جزئي است.
اينها خواسته شده است.
چه كسي خواسته است؟
اگر ميخواهد يك شاخصهاي باشد كه نسبت و براساس آن اقدامي انجام شود بايد شاخصهها دقيق باشد. يك وقت هست كه به صورت كلي مباحثي مطرح ميشود، كلي تفسير به راي ميشود و يك كسي ميگويد شؤونات اينطور است يكي موافق است و يكي مخالف. سعي شده روي اينها بحث شود و براساس همان آييننامه ادارات و تخلفات ادارات در حوزه پوشش، شؤونات اسلامي و... هم بوده كه سعي شده به آن توجه بشود.
مثلا چه كسي ميخواهد اينكه چه رنگي متعارف است را تشخيص بدهد كه مثلا رنگ اين پيراهن يا مانتو غيرمتعارف است.
شوراها آنقدر عاقل هستند كه بتوانند تشخيص بدهند كه متعارف هست يا خير.
در حوزه ناظر يك كه قبل از حوادث اخير اجرا شد وضعيت كشف حجاب در خودروها به اندازه 81درصد سازماندهي شد، اما بعد از اين حوادث رها شد. پليس رها كرد و گشت ارشاد هم تعطيل كرد و خيلي چيزها رها شد و بعد به مشكل برخورد. هميشه وقتي مشكلي پديد ميآيد اولين چيزي كه در كشور تعطيل ميشود مسائل اجتماعي است.
يك طيفهايي هستند و الحمدلله ارتباطات رسانهايشان خوب است، تيمي دارند و چهار تا كارگردان و دو تا مداح و افراد ديگر شروع به توييت زدن ميكنند. از اين فضاهاي بازيهاي رسانهاي و بازيهاي انتخاباتي و آماده كردن خودتان براي انتخابات مجلس و رياستجمهوري كه بگوييد اين فضا بود و آن فضا نبود كنار برويم. دو روز ديگر ميخواهد به مجلس بيايد و اين بگويد اين گرفت و آن برد و من مخالف بودم و من نبودم.
امروز معاون اقتصادي دولت بايد پاسخگو باشد. خيلي از كساني كه مدعي انتخابات و رياستجمهوري بودند در جاهايي بهكارگيري شدند. امروز وزير گردشگري بگويد كه چرا وضعيت گردشگري در كشور اينچنين است. آقاي محسن رضايي حوزه اقتصادي دولت را پاسخگو باشند. قطعا خود آقاي رييسجمهور هم بايد حتما پاسخگو باشند.
بعضیها در جلسات حرفهایی میزنند. پیامهایی در گوشی تلفنم از برخی مسوولین دارم که گفتند چرا مقابله نمیکنید و این چه وضعیتی است که خانمها را در اجتماع میبینیم. میدانید چقدر روي ستاد فشار است که آقای ستاد امر به معروف و نهی از منکر پس چه کار میکنید در این حوزه؟! بعضی از همین مسوولین به محض اینکه جلوی دوربین میآیند طور دیگری رفتار میکنند. باید این بازی را در رابطه با حوزه عفاف و حجاب کنار بگذاریم.